Mendeko perpaus adjektiboak edo erlatiboak

Mendeko perpaus -edo proposizio- erlatiboak dira izen-sintagma baten izen nukleoa osatzen dutenak (15. gaia ikusi); euren betebeharra, beraz, adjektibo-sintagmarena da (14. gaia ikusi). Osatutako adjektiboa aurrekaria da, eta mendeko perpausean aurrekariaren kontzeptua errepikatzen duen hitza erlatiboa da.

Motak

Mendeko perpaus adjektibo mota bi daude: murrizgarriak eta ez-murrizgarriak. Horiek ere sailka daitezke lau irizpideren arabera:

Proposizio adjektibo murrizgarria Proposizio adjektibo ez-murrizgarria
Irizpide semantikoa Adierazten duten izenaren esanahia murrizten dute. Ez dute izenaren esanahia murrizten, baizik eta bertan inplizitua den zerbait azpimarratzen dute.
Irizpide sintaktikoa Funtsezkoa da; ezin da kendu perpausaren edukia aldatu gabe. Ken daiteke, perpausaren edukia aldatu gabe.
Irizpide fonologikoa Lerro melodikoa (3. gaia ikusi) eta perpausa batera doaz. Intonazioa ez da baxuagoa, ezta pausuen artean egiten ere. Intonazioa baxuagoa da eta pausuen artean egiten da.
Irizpide ortografikoa Ez da komen artean idazten. Komen artean idazten da.

Erlatiboen ezaugarriak

  • Semantikoki, erlatiboek balio anaforikoa dute: aurreko izenari (erlatiboaren aurrekaria izenekoa) dagozkion, eta bertatik hartzen dute esanahia. Erlatiboaren aurrekariaren menpean dago mendeko perpaus osoa.
  • Sintaktikoki, erlatiboak bi betebehar egiten ditu:
    • Mendekotasun adjektiboaren indize formala da: sartutako perpausak aurrekariaren menpean dagoen adjektibo-sintagma bat bezala funtzionatzen duela adierazten du.
    • Sartutako menpeko perpausaren osagarria da.
  • Morfologikoki, erlatiboak izenordainak (8. gaia ikusi), determinatzaileak (6. gaia ikusi) edo adberbioak (11. gaia ikusi) izan daitezke.

    Sailkapena

    Mendeko perpausean duen betebehar sintaktikoaren arabera, honela sailkatzen dira:
    • Izenordainak.
    • Determinatzaileak.
    • Adberbioak.

Erlatiboen formak

Forma ez pertsonaleko aditza duten mendeko adjektiboak

Mendeko perpaus mota horren aditza infinitiboan, gerundioan zein partizipioan ager daiteke (10. gaia ikusi).

  • Mendeko adjektibo batzuetan, erlatiboarekin batera infinitibozko aditza agertzen da: No tengo sitio donde dormir. Esan daiteke joskera horietan infinitiboarekin perifrasia egiten duen aditz-modal bat kendu dela (10. gaia ikusi): No tengo sitio donde [pueda] dormir.
  • Erlatiborik gabeko proposizioek, partizipiozko aditzarekin eta berezko subjekturik gabe, mendeko perpaus adjektiboek bezala funtzionatzen dute.

  • Gerundioko eta erlatiborik gabeko joskera batzuek betebehar adjektiboa dute, izen bat osatuz: Había mucha gente dando vueltas por la plaza.

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana