Informazio gehiago
Pertsonarik gabeko adizkiak. Aditz-perifrasiak
Pertsonarik gabeko adizkiak
Infinitiboa (dibujar), gerundioa (dibujando) eta partizipioa (dibujado) dira.
Alde batetik aditzak dira, aditz-erroa dutelako, aditzaren osagarriak eraman ditzaketelako eta hainbat mendeko proposiziotan predikatuaren nukleo gisa funtzionatzen dutelako. (27. gaia ikusi).
Bestetik, aditz hondarkirik ez izateaz Bestetik, aditz hondarkirik ez izateaz gain, pertsonarik gabeko adizkiek beste hitz mota baten funtzioak bete ditzakete: izenarena (infinitiboa), aditzondoarena (gerundioa) eta adjektiboarena (partizipioa).
Infinitiboa
- Esanahia: infinitiboak aditzaren oinarrizko esanahia adierazten du.
- Funtzioa: aditza eta adjektiboaren funtzioa izan dezake.
- Aditz bezala, aditzaren osagarriak onartzen ditu eta batzutan subjektuarena ere bai:
- Substantibo bezala, izenaren funtzioak izan ditzake eta artikulu eta osagarriak nahiz izenarekin batera agertzen diren erakusleak ere eraman ditzake:
Partizipioa
- Esanahia: partizipioak esanahi pasiboa dauka.
- Funtzioa:
- Aditz bezala, aditzaren osagarriak eta subjektua ere onartzen ditu: Aditz bezala, bere funtzio nagusia haber aditzarekin aldi konposatuak eratzea (9. gaia ikusi) da eta ser eta estar aditzekin batera boz pasiboaren perifrasiak osatzea da.
- Adjektibo bezala, adjektiboaren funtzioak betetzen ditu:
Gerundioa
- Esanahia: gerundioak aspektu burutugabea dauka, ekintza garatu bitartean adierazten baitu.
- Funtzioa:
- Aditz bezala, aditzaren osagarriak onartzen ditu.
- Aditzondoek bezala, osagarri zirkunstantzialaren funtzioa bete izaten du.
Aditzaren nukleo konplexua: aditz-perifrasiak
Aditz perifrasia bi aditzek osatzen dute eta aditz bakar baten funtzioa betetzen du: El niño se echó a llorar.
- Forma:
- Lehenengo aditza forma pertsonal bakuna edo konposatua izaten da eta bigarren aditzaren laguntzailea da, aditzaren hondarkiak bertan islatzen direlarik.
- Bigarren aditza pertsonarik gabeko forma izaten da eta aditzaren esanahi lexikoa adierazten du.
Hauek dira aditz-perifrasi nagusiak:
Formak | Esanahiak | Adibideak |
|---|---|---|
Perifrasia infinitiboarekin | ||
| Haber que + infinitiboa Haber de + infinitiboa Tener que + infinitiboa | Beharra. | Hay que ir a trabajar. He de marcharme. Tenéis que venir. |
| Deber de + infinitiboa | Susmoa edo aukera. | Deben de ser las doce. |
| Venir a + infinitiboa | Hurbilketa. | Vienen a costar lo mismo. |
| Ir a + infinitiboa | Asmoa. | Voy a salir de viaje. Va a llover. |
| Ponerse a + infinitiboa | Berehalako ekintza. | Se puso a gritar. |
| Echar a + infinitiboa | Ekintzaren hasiera. | Echó a correr. |
| Volver a + infinitiboa | Errepikatzea. | Volvió a decirlo. |
| Acabar de + infinitiboa Llegar a + infinitiboa | Ekintzaren azken fasea edo amaiera. | Acaba de partir el tren. Llegó a ser un gran escritor. |
Perifrasia gerundioarekin | ||
| Estar + gerundioa Andar + gerundioa Ir + gerundioa Seguir + gerundioa Venir + gerundioa | Garatzen edo errepikatzen ari den ekintza burutugabea. | Está mirando por la ventana. Anda quejándose todo el día. Voy preparando la cena. Sigue intentándolo. Vengo siguiendo su trabajo. |
Perifrasia partizipioarekin | ||
| Llevar + partizipioa Dejar + partizipioa | Ekintza burutua. | Lleva pescadas tres truchas. Dejó escritas sus memorias. |
| Haber + partizipioa | Aldi konposatuak. | El señor ha salido. |
| Ser + partizipioa Estar + partizipioa | Boz pasiboa. | El castillo fue conquistado. La firma está dirigida por él. |
Orria posta elektronikoz bidali
¿Qué son los iconos de "Compartir"?
Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.
¿Para qué sirve cada uno?
Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.
Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.
Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.
Derechos de reproducción de la obra
-
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.
Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.
Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.
Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.
Pribatutasuna
Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.