Gerraren garapena Europan eta Afrikan

Europa:

• 1939-1940: Gerra azkarra: Alemaniako eraso azkarra Polonia, Danimarka, Herbehereak, Holanda eta Frantziaren aurka. Indar blindatuen eta abiazioaren erabilpenak oso denbora laburrean izugarrizko lurraldeak konkistatzen lagunduko die alemanei.
• 1940-1941: Ingalaterrako bataila: aire-kanpaina Erresuma Batuaren gainean, hau inbaditzeko asmoz. Britainiar aire-erresistentziaren garaipena. Urpekuntzi alemanen erasoak Atlantikoan Ingalaterrarentzako hornikuntza gelditzeko.
• 1940-1942: Balkanetako kanpaina: Grezia inbaditzeko ahaleginean Italiarrek izandako porrotak eta sektore hartatik aliatutakoen sarreraren beldurrak, Alemania eta hauen aliatuak Grezia eta Jugoslavia inbaditzera bultzatzen dituzte.
• 1941-1943: Barbarroja-operazioa: Sobietar Batasunaren alemaniar inbasioa. 1942an Leningrad-Mosku-Stalingrad lerroan geldiarazten den germaniar aurreratze azkarra. Errusiar galera larriak. Sobietar kontraerasoa 1943an hasiko da, Stalingradeko batailan alemaniarrek jasandako porrotaren ondoren.
• 1943-1945: Aliatuen erantzuna: sobietar armadaren aurreratze izugarria ekialdeko frontean («arrabol errusiarra»). Aliatu mendebaldarrak Sizilian lehorreratu (1943) eta Italia askatuko dute. 1944ko ekainaren 6an Normandiako lehorreratzeak hegemonia naziaren amaieraren hasiera adieraziko du.
• 1945: Armada aliatuak, Ekialdetik eta Mendebaldetik, Alemanian sartuko dira. Maiatzaren 2an armada sobietarrak Berlin hartuko du eta zazpi egun geroago, armada nazia baldintzarik gabe errendituko da.

Afrika:

Italiarrek Afrikako Iparraldea kontrolatzeko egindako ahaleginek porrot egingo dute beren armadaren sendotasun ezagatik, ez baita gai izango tropa britainiarrei aurre egiteko Egipton:

• 1940-1941: Kontraeraso ingelesa eta Libiako ekialdeko erdiaren okupazioa. Afrika Korpsaren igorpena, Erwin Rommelek zuzendua, zeinek Libia berreskuratuko duen. Egiptoko lurraldean sartuko da Al Alameineraino.
• 1942-1943: Aliatuen beste kontraeraso bat. Rommelek, laguntza eta erregairik gabe, atzeraka egin beharko du. Aliatuen lehorreratzea Marokon eta Algerian (Torch operazioa). Afrika Korpsa, bi indar nagusiagoren artean harrapaturik, errenditu egingo da.

Gerraren garapena Asian eta Ozeano Pazifikoan

1937tik 1945era Japoniak, berak bakarrik, gerra gogor bati eutsi zion Asian eta Ozeano Pazifikoan zehar hedatzeko, bere politika espantsionistan oinarrituta.

• 1937: Txinako inbasioa: Chang-Kai-Cheken Txinako armada nazionalista eta Mao-Tse-Tungen indar iraultzaile komunistak akordio batera iritsiko dira inbaditzaileari elkarrekin aurre egiteko. Japoniak Mantxuria, Pekin eta Txinako kostaldeko zatirik handiena menpean hartuko du, baina zailtasunak izango ditu herrialdearen barrurantz aurreratzeko.
• 1940-1941: Japoniak Indotxina kolonia frantsesa hartuko du. Tirabirak areagotuko dira Tokio eta Washingtonen artean.
• 1941eko abenduak 7: Abiazio japoniarrak Pearl Harbor base estatubatuarra bonbardatuko du eta birrinduta utziko du honen flotaren zati handi bat. Hegazkinuntzi estatubatuarrek, ordea, erasoalditik ihes egitea lortuko dute, une hartan basetik kanpo aurkitzen zirelako.
• 1942: Aurreratze japoniarra: armada boteretsu eta abiazio eraginkor baten bidez, japoniarrek Birmania, Filipinak, Indonesia eta Mikronesia eta Melanesia irlak konkistatuko dituzte. Halere, armada japoniarra indar britainiarrek Indian geldiaraziko dute, eta Armadak porrot larria jasango du Koral itsasoan.
• 1943-1945: Kontraeraso aliatua: Estatu Batuetako itsas armadak bere aurreratzea hasiko du Ozeano Pazifikoko irletatik Japoniara. Midwayko (1942ko ekaina) eta Guadalcanaleko (1942ko abuztua) batailak, eta Aleutianak (1943ko abuztua), Filipinak (1945eko otsaila) eta Iwo Jima (1945eko otsaila) irlen errekonkista.
• 1945: Japoniarren porrota: Sobietar Batasunak gerra deklaratuko dio Japoniari abuztuaren lehen egunetan eta Mantxuriako eskualde hedatuak eta Sajalin irla hartuko ditu. Estatu Batuek bi bonba atomiko botako dituzte Hiroshima eta Nagasaki gainean. Hiro-Hito enperadorearen gobernuak baldintzarik gabeko errendizioa onartuko du irailaren 2an.

Data garrantzitsuak

• 1937 Txinatar-japoniar gerraren hasiera.
• 1939 Poloniako inbasioa. Bigarren Mundu-gerra hasiko da Europan.
• 1940 Gerra azkarra. Alemaniak Europa mendebaldar osoa kontrolatuko du, Erresuma Batua izan ezik.
• 1941 Balkanen eta Sobietar Batasunaren inbasioa. Alemaniako hedapen handiena. Gerra Libian eta Egipton. Tobruk eta Al Alameingo batailak. Japoniarren erasoa Pearl Harborren. Estatu Batuak gerran sartuko dira.
• 1942 "Azkeneko konponbidearen" ezarpena juduen aurka.
• 1943 Alemaniarren errendizioa Afrikako Iparraldean. Sobietarren garaipena Stalingraden. Aliatuen lehorreratzea Sizilian. Mussolini agintetik botako dute.
• 1944 Normandiako lehorreratzea. Frantziako askapena.
• 1945 Alemaniako baldintzarik gabeko errendizioa. Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa atomikoa. Japoniako baldintzarik gabeko errendizioa. Yaltako Konferentzia buruzagi aliatuen artean.