Errusiako iraultza (II)

Gerra zibila

1917ko urriko gertaera iraultzaileen ondoren, erregimen boltxebikearen kontrakoak, errusiar zuriak, armatan altxatu ziren antzinako sistema politikoa berrezartzeko asmoarekin.

  • Gerraren lehen faseetan, jeneral tsaristek zuzendutako eta Europako potentzien laguntza zuen ejertzito zuriak, (Ingalaterra, Frantzia eta Alemania) garaipen militar batzuk lortu zituen eta boltxebike kontrolpean zegoen lurraldea, Errusia europarraren erdigunera murriztu zuen.
  • Gerraren egoera hilabete gutxitan aldatu zen Liev Trotskik ejertzito Gorria antolatu ondoren. 1920aren bukaeran, ejertzito zuriek, fronte guztietan garaituak eta kanpoko laguntzak galdu zituztelarik, errendizioa sinatu zuten. Gudaroste boltxebikeek zuten motibazio handiagoa eta zuriak eta beren aliatuen arteko koordinazio-falta izan ziren gerraren emaitza honen arrazoiak.

Gatazkaren ondorioz, Errusiak Finlandia, Baltikoko errepublikak, Polonia, Moldavia eta Karsen gaineko kontrola galdu zuen, baina independentzia mantendu zuen Estatu sozialista bezala. Bi urte geroago Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna sortuko zen.

Politika Ekonomiko Berria (PEB)

Bere existentziaren bi lehen urtetan boltxebikeen kudeaketa ekonomikoa hurrengoan oinarritu zen:

  • Jabetza pribatuaren ezabaketa.
  • Baliabideen, enpresen eta bankaren nazionalizazioa.
  • Estatuaren kontrola eta jarduera ekonomikoaren planifikazioa.

Gerra amaitzean, argi geratu zen ekonomia nazionala pizteko erreforma finantzario bat beharrezkoa zela. Honetarako, 1921ean Ekonomi Politika Berriaren egitaraua aurkeztu zen, printzipio sozialistei uko egin gabe. Egitarau hau hurrengo puntuetan oinarritzen zen:

  • Industria eta landaren arteko elkarlana.
  • Nekazal merkatuaren liberalizazio partziala.
  • Enpresa batzuen pribatizazio partziala.
  • Industri kooperatiben sorrera.

Stalin

Lenin 1924 hil zen ondoren, Errusiako Alderdi Komunistaren talde ezberdinak boterea lortzeko borroka latz batetan sartu ziren. Bi buruzagi boltxebike agertzen ziren Leninen alegiazko ondorengo bezala: Josep Stalin eta Liev Trotski..

Lenin bigarrenaren alde agertu zen. Stalinek ordea, bere boterea finkatzen jakin zuen azpijoko ugariz baliatuz. Horrela, 1925ean alderdiak Trotski bere kargu guztietatik kargugabetu zezan eta 1929an SESBetik erbesteratu zezaten lortu zuen. Urte berean Stalin nazioaren agintari gorena aukeratua izan zen.

Stalinen propaganda-kartela.

Stalinen gobernu diktatoriala bere heriotzaren urtera arte hedatuko zen, 1953an. Bere politika hurrengo puntuetan oinarritzen zen:

  • Errusiaren indartze militarra.
  • Bost urteko egitasmoak ekonomiaren kontrolarentzat.
  • Buruzagiaren izaerari gurtza.
  • Izu-erregimena, edozein barneko oposizio fisikoki ezabatzeko.

Purgak

Izua, jazarpen politiko, kartzelaratze, multzoen erbesteratze eta exekuzio sumarioen moduan islatua, Stalinen diktadura luzearen alderdi ilunena da. «Purgak», hau da, oposizioa ezabatzeko garbiketa operazioak, bereziki ugariak izan ziren Stalinen agintearen lehen urteetan eta Bigarren Mundu-Gerraren ondoren.

Data garrantzitsuak

  • 1918 Errusiako gerra zibilaren pizketa. Partehartze atzerritarra.
  • 1919 I. Internazionaleko komunistaren biltzarra.
  • 1920 Errusiar-poloniar gerra. Errusiar gerra zibila bukatzen da.
  • 1921 Politika Ekonomiko Berriaren ezarpena (PEB). Sobietar Batasunaren sorketa.
  • 1922 Stalin Errusiar Alderdi Komunistaren idazkari orokorra aukeratua izaten da.
  • 1924 Leninen heriotza.
  • 1925 Trotskiren kargugabetzea.
  • 1929 Trotskiren erbestea Sobietar Batasunetik kanpora. PEBaren aplikazioa amaitzen da eta kolektibizazioak hasten dira berriro.
  • 1936 Stalinen lehen purgak.
  • 1939 Bigarren Mundu-Gerra lehertzen da.
  • 1941 Alemaniak SESBn sartzen da.
  • 1945 Bigarren Mundu-Gerraren Amaiera.
  • 1953 Stalinen heriotza.

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana