Kontzientziaren filosofiak (II). Husserl

Edmund Husserl-ek filosofia kartesianoaren goren-unea adierazten du, zeinek subjektuak inguratzen duen munduarekin duen harremana, objektuak ezagutzen dituen gizonen arteko harremana bezala interpretatzen baitu. Baina kartesianismoaren gainditzea ere bada, Jainkoaren ideia ekidingo baitu kontzientzia eta objektiboa denaren artean zubia eraikitzeko eta bitarteko elementu bezala intersubjektibitatearen ideia erabiliko du.

Kontzientziaren filosofoa

  • Eragiketa logiko eta ezagutzazko eragiketa guztien barnean dauden ezagutza moduei buruzko ikerketa egitea da bere helburua.
  • Kontzientziaren esentziarenganako eta kontzientziari bere objektu erreal ala posibleak emateko moduenganako interesa agertzen du.
  • Husserl-en interesa intentzioan oinarritzen da, kontzientziak zein modutan duen objektu zehatzetaranzko joera, eta intentziozko bizipenetan zein modutan zehazten diren argitzeko asmoarekin.

Fenomenologiaren ezaugarri orokorrak

  • Kontzientziari etortzen zaion guztiaren analisia da, zientzia objektibotasun eta subjektibotasuna, jakintza abstraktua eta bizitza zehatza elkartzearen bitartez.
  • Ekintza zehatz batzuk, adibidez abstrakzioa, juizioa eta inferentzia, intentziozko naturaren ekintzak direla erakusten du.
  • Sinesmen eta juizio guztiak aldez aurretik ikusteko era bat da.

Kontzientziaren edukiak

  • Kontzientziaren edukiak, intuiziotik datozen fenomenoak dira.
  • Fenomeno hauek natura ezberdina daukate, zentzuen datu eta a priorizko intuizio eren bitartez antolaturiko materialekin alderatuz.
  • Kontzientziaren edukiak bere kabuz aurkezten dira.
  • Fenomenoa eta kontzientzia hitz korrelatiboak dira: kontzientzia oro, zerbaiten kontzientzia da eta zerbait hori kontzientzia hartan gertatzen den fenomenoa da.
  • Fenomeno-kontzientzia korrelazioa, subjektu-objektu bikoiztasun ororen gainetik dago, errealitateak diren heinean.

René Magritte-ren Maitasun perspektiba

Metodo fenomenologikoa

Metodo fenomenologikoa, prozedura bat da, zeinen bitartez kontzientziaren edukiak aztertzen baitira. Errealitate oro fenomeno baldintzara mugatzean datza. Hau mugatze fenomenologikoa deitzen da eta bi fase ditu:

  • Murrizte eidetikoa: Mundu osoarengan eragina du eta munduko errealitatea eta norbereganako sinesmena zintzilik uztean datza. Sinesmen hau zintzilik uztean, gizabanakoak, denboraldi baterako ez du iritzirik ematen. Zintzilik uzte honek epoché izena du.

    Murrizteak, mundu erreala egia ez den zerbaitera mugatzen du eta bi dimentsio dauzka: ekintza eran adierazten zen guztiak, benetakoa izateari uzten dio eta unitate ideala edo eidós delakoan bilakatzen da.

  • Murrizte transzendentala: Murrizte transzendentalaren bitartez, kontzientziaren existentzia zintzilik ala parentesi artean jartzen da. Gainera, kontzientzia beregana itzultzen da eta bereganako joera du bere intentzio garbian.
  • Kontzientziaren intentzioz jokatzeak bi polo dauzka:
    • Polo noetikoa, edo intentzioz eginiko ekintza, kontzientziaren (sumatu, oroitu, etab.) ekintzen arteko etengabeko korrelazioari dagokio.
    • Polo noematikoa, intuizioaren berezitasunari dagokio, alegia objektuari, kontzientziaren ekintzetan agertzen den eran.

Bizitzaren mundua

Husserl-ek bereizten ditu zientziaren ezagutzaren objektua den mundua eta gu bizi garen mundua, hau da, bizitzaren mundua (Lebenswelt) izendatzen duena. Metodo eta teknika zientifikoen fetitxismora eraman duen egoera salatzen du, hala nola teknologiaren gehiegikeriek dauzkaten arriskuak.

Bizitzaren munduak ondorengo ezaugarriak dauzka:

  • Nahiz eta aberatsa izan, eta esperientzi zehatz ororen oinarria izan, arreta gutxi eskaini izan zaion eremua da.
  • Beregan, zientziek egituraturiko mundua dauka, baina ez alderantziz.
  • Egiazko mundu zientifikoa datzan esparrua da, eta aldi berean, bere zehaztasun unibertsalean taldekatzen du.
  • Ezin zaigu inoiz erabat eman, baizik eta historikoki garatzen da. Eta historia, gizaki-komunitatearen existitzearen denboraldiko hedatzea da.

Bizitzaren mundua, zientzietako zentzu fundamentu bezala, Husserl-en arabera.

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana