Benito Pérez Galdós. Leopoldo Alas, Clarin

Espainiako Errealismoaren (24. gaia ikusi) momentu esanguratsu guztiek nahitaezko aipamena dute Benito Perez Galdosen obran. Azken hau egile nekaezina izan zen, bizitzaren eta historiaren behatzaile zorrotza eta Cervantesen nobela tradizioko hoberena bere garaiko azken berrikuntzekin elkartu zuen. Zorioneko elkarketa honetatik trinkotasun eta oparotasun apartako lana atera zen. Honen jatorri eta xedea bere garaiko gizartean izan zuen. Clarinen maisulana La Regenta (1885) da, Espainiako literaturako nobelarik garrantzitsuenetarikotzat jotzen dena.

Galdos

Bere nobela produkzioan narrazi -mota guztiak aurkitzen ditugu eta, hauetan, Galdos bere garaiko gizartearen koadro zabal bat sortzeko gai den XIX. mendeko espainiar idazle bakarra da.

Era berean, Galdos da Espainiako historia garaikidearen ikuspegi orokorra eta koherentea duen idazle bakarra. Hau Episodios nacionales nobelan idatzita agertzen da.

Los Episodios nacionales

XIX. mendean Espainiako historiaren berreraikitze zabala osatzen dute, Trafalgarreko batailatik hasita (1805) Errestaurazioaren hasiera arte (1875).

Los Episodiosek nobela historiko erromantikoaren ereduak (22. gaia ikusi) gainditzen ditu, Galdosek bi ikuspegiri eutsiz eraikitzen baititu bere lanak. Aipatutako ikuspegiak historikoa eta nobelakoa dira eta modu paraleloan doaz, sarritan elkarrekin erlazionatuz.

Lehenengo garaiko nobelak

1870 eta 1878 artean idatzita daude eta orokorrean garaiko Espainia zatitzen zuen ideologi liskarraz ari dira. Pertsonaiak bi bandotan bananduta daude: aurrerakoiak eta tradizionalistak. Galdos lehenengoekin bat dator eta bigarrenak kritikatu egiten ditu.

Espainiako lehendabiziko eleberri errealista den La Fontana de Oroz gain, garai honetakoak dira intolerantziako nobelak deiturikoak ere: Doña Perfecta (1876), Gloria (1877), La familia de León Roch (1878) eta Marianela (1878).

Nobela garaikideak

1881 eta 1889 artean idatzitako hogeita lau nobela dira, eta Espainiako gizartearen erretratu zabala osatzen dute. Klase erdikoei arreta berezia ematen die.

Hemen egileak teknika errealistak hobeto menderatzen dituela erakusten du eta, hortaz, inpartzialagoa da. Bere ideia aurrerakoiak utzi gabe, pertsonaiak modu sakonean deskribatzen ditu, beren kontraesanekin.

Benito Perez Galdos.

Aldi espiritualista

Bere azkeneko nobeletan, Galdosek gai moral eta espiritualengatiko jakingura gero eta handiagoa erakusten du. Nobela hauetan pertsonaien idealismoa areagotu egiten da eta errealitatearen deskribapenak garrantzia galtzen du.

Aldi honetakoak dira, beste batzuen artean, Nazarin (1895) eta Misericordia (1897).

Leopoldo Alas, Clarin

Clarinen lana literatur kritikako artikulu ugarik, nobela bik , antzerki lan batek eta ipuin liburu batzuek osatzen dute.

  • Nobelari buruz zituen ideiak adierazten zituen literatur kritikako artikuluek, laster bihurtu zuten estatu osoan zehar ezagun eta errespetatu.
  • Clarinen nobela produkzioa eskasa da: La Regenta (1885) eta Su único hijo (1890). Azken hau errealismotik aldendu egiten da mende bukaerako ideologia krisia bete-betean adierazteko.
  • Nahiz eta arrakasta handirik ez izan, Clarin, antzerki munduan ere sartzen saiatu zen langile giroko antzerki batekin: Teresa (1895).
  • Garrantzi berezia dute bere ipuin eta nobela laburrek. Hauen artean honako hauek nabarmentzen dira: Pipá, txorigaldu baten zorigaitzari buruzkoa; Doña Berta, neskazahar baten istorio poetikoa; eta, batez ere, Adiós, Cordera, Espainiako literaturako ipuinik onenetarikoa. Clarinen bereizgarria den joera satirikoa falta ez den arren, narrazio laburrean samurtasun, gupida eta elkartasunera irekiagoa azaltzen da.

Leopoldo Alas Clarin. LIBURUTEGI NAZIONALA, MADRIL.

La Regenta

Obra honetan bere konplexutasun osoan probintzia hiri bat deskribatzen da, Vetusta (izen honen atzean Oviedo gordetzen da), eta bertan Errestaurazioko gizarte espainiarra irudikatzen da.

Clarinek hiriko estamentu guztiak ironia kritiko baten eraginpean jartzen ditu. Estamentu hauek giro itogarria osatzen dute eta protagonista, Ana Ozores, hauen aurka dago. Berarenganako gizarte presioaren garrantziak nobela naturalismoaren teorietara (22. gaia ikusi).

La Regenta ekintza gutxiko nobela da, eta bertan garrantzi handia hartzen dute pertsonaien psikologiaren eta inguruen deskripzioek: katedrala, kasinoa, burgesiaren bilerak...

Clarinek ikuspuntu objektiboa, hotza, bere parte hartzeekin elkartzen du, bere iritzia eta, batez ere, ikuspegi ironiko zorrotz bat emanez.

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana