Antzerki erromantikoa eta erromantizismo- ostea

Informazio gehiago

Antzerki erromantikoa eta erromantizismo- ostea

Literatur erromantikoaren genero nagusia drama izan zen, garaiko gatazka aditzera ematen zuena: idealen talka eta errealitatearekiko protagonistaren kontzientzia indibiduala. Poesiaren arloan, hasierako garaiko Erromantizismo sutsua (22. gaia ikusi) atzeraturik zihoan neurrian, errealismoa iragartzen zuen pentsaera berria sortu zen, are moderatuago eta eszeptikoagoa.

Ezaugarriak

Oinarrizko gaia gizarte arauekin topo egiten duen maitasun sutsua da; horregatik, tragedian bukatzen zen gehienetan.
Antzezlanen eremua Erdi Aroko giroa izan ohi zen.
Eszenografiak garrantzi handia bereganatu zuen, batez ere, antzezlanak emateko baino ez ziren lokalak eraikitzen hasi zirenetik.
Arau neoklasikoak bazter utzi ziren, bertso eta prosa nahasi ziren eta helburua ez zen hezitzea, hunkitzea baizik.

Juan Eugenio Hartzenbuschen Los amantes de Teruel dramaren 1863ko argitalpen bat. Madrilen estreinatu zuten 1837an. LIBURUTEGI NAZIONALA, MADRIL.

Rivaseko Dukea

Rivaseko Dukearen antzerkiak bi aldi zituen, bata neoklasikoa eta bestea erromantikoa. Don Álvaro o la fuerza del sino lanak, 1833an idatzia, Erromantizismorako aldaketa ezarri zuen. Antzezlan horrek Erromantizismoaren behin betiko garaipena ekarri zuen. Gai nagusia protagonista jarraitzen zuen patua da, halabeharra.

Jose Zorrilla

Bere bertso erraz eta ozenari esker, onespen handia jaso zuen, baita nazio historia eta herri tradizioetatik hartutako gaiei ere. Hauek beti ikuspegi aberkoi eta erlijioso batetik bideratzen zituen.

Bere antzezlanak gaiaren arabera sailka daitezke: drama biblikoak, korapilo dramak eta drama historikoak, gehienak hain zuzen ere.

Don Juan Tenorio (1844) Zalantzarik gabe, beraren antzezlanik ospetsuena da. Tirso de Molinaren El burlador de Sevillan (17. gaia ikusi), eta Esproncedaren El estudiante de Salamancan (21. gaia ikusi) oinarrituta zegoen.

Ohiko argumentuan aldaketa garrantzitsua sartu zuen: don Juan Inesekin bene-benetan maitemintzen da. Maitasun horri esker, hain zuzen ere, bere bizimodu iskanbilatsutik askatu eta bere arima salba dezake.

Don Juanen arrakasta, pertsonaia mitikoa pentsaera erromantikora moldatu zelako azaltzen da, baita bere erritmo azkar eta hots handiko bertsogintzari esker ere.

Posterromantizismoa

Erromantizismo osteko hiru joera poetiko daude:

Campoamorren ironiko eta desengainatua (26. gaia ikusi).
Nuñez de Arceren ideologikoa.
Subjektiboa eta intimista, non Becquer eta Rosalia de Castro gailentzen dira.

Gustavo Adolfo Becquer

Las Rimas

Becquerren lan poetikoa laburra da, baina oso baliotsua. Bere Rimas laurogeita hamar bat olerki laburrez osaturik daude, lau gaietan banatuak: poesia (I-X errimak); maitasun itxaropentsua (XI-XXIX); maitasunezko porrota eta desengainua (XXX-LI); bakardadea eta heriotza (LII-LXXVI).

Olerkariaren bizipenak adierazten dituen poesia subjektiboa da.
Tankera samurra du, baina forma aldetik , perfekzio handikoa. Becquerrek errima asonantea nagusia zen ahapaldi mota berria sortu zuen. Horrela, poemaren edukia erretorikarik gabe adierazten da, baina intentsitate handiz.
Lirika erromantiko alemana -batez ere Heine- eta Andaluziako herri kantak dira Rimasen eraginak.

Gustavo Adolfo Becquerren erretratua, bere anaia Valeriano Becquer pintoreak eginda.

Rosalia de Castro

Rosalia de Castroren lan poetikoa honela dago osatuta: galegoz egindako bi liburu, Cantares galegos (1863) eta Follas novas (1880), eta bat gaztelaniaz: En las orillas del Sar (1884).

Bere lana garai hartako korronte errealista nagusietatik aldentzen zen:

Becquerrek bezala, Rosaliak oso tankera pertsonala, tolesgabea eta zuzena erabili zuen.
Ahapaldi klasikoak ukatu eta beste berri batzuk sortu zituen, asonantzian oinarriturikoak, batik bat.
Sentimendu pertsonalak bere herriko paisaiaren deskripzioarekin egindako bat egite bikaina gailentzen da.

Rosalia de Castro, Sofia Gandariasek eginda.

Bidali

Zuzendu

Eskubideak

Orria posta elektronikoz bidali

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

Facebook

Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
Eskup

Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

Twitter

Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
Tuenti

Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

Google Buzz

Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
Meneame

Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

Derechos de reproducción de la obra

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

Literatura espainiarra: XVIII-XIX mendeak