Vianako Printzea

Nafarroako errege aulkia zegokion legez. Nafarroako Blanka erregina I.aren eta Aragoiko Joan II.aren semea zen eta Fernando “Katolikoaren” anaiordea. Peñafielen jaio zen, 1421ean. Blanka I.a 1425ean igo zen Nafarroako tronura. Bere senar Aragoiko Joan infante Gaztelaren aurkako gerretan buru-belarri sartuta zebilenak apenas izan zuen harremanik Karlos infantearekin. Blankak testamentua egin zuen 1439an, eta hor Nafarroako errege titulua bere semeari ematen dio. Hil zenean, 1441ean, Printzeari zegokion errege aulkia. Hori, ordea, ez zen bere burua errege izendatzen ausartu. Printzearen erabakitasunik ezaz aprobetxatu zen orduan Joan erregea, eta aginpidearen giderrak haren esku uzteko ordez, lugarteniente jeneral izendatu zuen; Karlosek, zalantza handi askoren ondoren, onartu egin zuen. Hala eta guztiz ere, Karlos Nafarroako errege bilakatu zen, eta egin beharreko guztiak ondo bete zituen, bakean, hiru urtez.

Gauzak asko gaizkitu ziren Joan, Blanka erreginaren alarguna, Gaztelako almirantearen alaba Joana Enriquez-ekin bigarren ezkontzan ezkondu zenean. Ezkontza hitzarmenen arabera, ezkontza horrekin eskubide guztiak galtzen zituen Nafarroako tronura igotzeko.

Joan erregearekin haserretu eta erreinutik alde egin zuen Karlosek, eta Gipuzkoan babestu zen. Baina, azkenen, men egin zion aitari. Bi bandotan zatitu ziren nafarrak: Agramondarrak, Joanen aldekoak eta Beamondarrak, Printzearen aldekoak. 1451n Gaztelako gudaroste bat sartu zen Nafarroan. Printzeak itundu egin zuen eta gudarostea erretira zedila eskatu zuen, baina gerra sortu zen eta Printzeak galdu egin zuen, eta preso hartu zuten Aibarren.

Atxilotuta edukitzea oso inpopularra zen, eta nafarren arteko gerra zibilak, istiluak sortzeaz gainera, oso ondorio txarrak zituen gizartean, eta, bestalde, diputatuek estu hartu zuten errege Joan. Besterik ezinean, Printzea aske utzi zuen, zaintzapean alabaina. 1460an Karlos Bartzelonara iritsi zen, eta abegi eta harrera txit ona eta gorazarre egin zioten katalanek. Karlos harremanetan jarri zen Gaztelako Enrike IV.arekin eta emaztetzat onartu zuen Isabel La Catolica infanta halako batean erregina izango zena. Joan II.ak behin betiko semea suntsitzea erabaki zuen: Lleidara joateko agindu eta bertan preso hartu zuen fueroak eta legea hautsiz. Goi saldukeriaz salatu zuten Karlos eta han eta hemen atxilotuta eduki zuten. Hori eta horrenbestez Nafarroan jendea berotzen hasi zen eta Beamondarrak berriro altxatu egin ziren. Joanek amore eman eta bere semea aske uzteko agindu zuen.

Gaztelako Isabelekin ezkontzeko prestatzen hasi zen eta, jakina, gainera laguntza eskatu zion Enrike IV.ari. Gaztelauak Nafarroan sartu ziren Beamondarrei laguntzeko. Baina 1461ean, ustekabean, osasuna joaten hasi zitzaion. Berrogei urte zituela hil zen, agian ankerki pozoituta, agian tuberkulosi arrunt batek horretaratuta. Sasikumeak baino ez zituen utzi, eta beste gabe iraungi ezinezko bandoen gerraleku bihurtu zen Nafarroa.

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana