Nafarroa Garaia berreskuratzeko 3. saioa (1521-24)

1521ean, Gaztelako Erkidegoen gerraren kariaz gaztelau armadak bazterrak hustu zituela aprobetxatuz, Frantzisko I.a Frantziako erregearen armadak soldadu biarnotarrekin eta nafarrekin bat egin zuen.

Nafar armadak, 12.000 gerra gizonez osatua, Donibane Garazi berreskuratu zuen eta ondoren, suharki borroka eginez, erresuma osoa, Iruñea barne. Tartean zen, soldadu, Iñigo Loiolakoa ere, gero Jesusen Konpainia fundatuko zuena, gaztelauekin batera nafarren aurka borroka bizian; Iruñeko borrokaldian larriki zauritu eta Azpeitira erretiratu zen, bere jaioterrira. Ia Erresuma osoa altxatu zen gaztelauen aurka. Nafarrak Logroñoraino iritsi ziren. Gaztelan komuneroak mendean hartu ondoren, Karlos I.ak bere armadarekin Nafarroa aldera jo zuen. Lehenik Lizarra azpian hartu eta gero, ekainean, Noain, Barbatain eta Ezkirotz nafar hiriak porrokatuta zituen. Dena dela, frantses gudaroste batek, 3.000 biarnotarrez eta nafarrez osatua, mendean hartu zuen Hondarribia.

Hilabete batzuen buruan Amaiur berreskuratu zuten nafarrek eta bertan agramondar zaldun talde bat geratu zen. Erresistentzigune bilakatu ziren Amaiurko eta Hondarribiko gazteluak. Hamar hilabete iraun zuen Amaiurko setioak; azkenean, ezinbestean, ohorezki errenditu zen 1522ko uztailean; gotorlekua errauts bihurtu zuten gaztelauek. Atxilotutakoak Iruñera eraman eta gogor zigortu zituzten. Gizarte maila guztietako jendea zen horien artean: aitoren semeak, elizgizonak, ezkutariak, nekazariak, profesionalak eta eskulangileak. Zigorrak areago zatitu zuen nafar gizartea.

Enrike II.ak bien bitartean gaztelauen aurka jarraitu zuen gerra egiten. 1523an Nafarroa Beherea berreskuratu zuen. Urte berean itzuli ziren gaztelauak eta behin-behinean baxenabartar, zuberotar eta biarnotar hiri batzuk okupatu zituzten, eta Bidaxune eta Gixuneko gazteluei su eman zieten.

1524an, gaztelau gudarostea, nafar eta frantziar soldaduen mendean zegoen Hondarribia hesitzen hasi zen. Hilabete eta erdi iraun zuen setioak eta urte bereko martxoan errenditu zen hiria. Hondarribia galdu zuenean, Enrike II.ak, gogo txarrez bada ere, gerra egiteari utzi zion. Harrezkero nafar Monarkia diplomazia egiteari lotu zitzaion pertsona, erakunde eta estatuen arteko harremanak nola edo hala hobetu nahian.

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana