Azken abangoardia artistikoak

Informazio gehiago

Azken abangoardia artistikoak

XX. mendearen amaieran abangoardia mugimenduak krisiaren kontzeptuari lotuta ageri dira, eta hortik, abangoardia ondoko, transabangoardia edo modernitate ondoko bezalako izenen agerpena. Mugimendu horiek adierazten dute, azken batean, gizarteak bereganatu egin dituela abangoardiak, dagoeneko zeukaten eginkizun hausgarri eta urratzailea galdu dutenak, borrokarako grinarik gabeko eta ohiturengan hurbilagoa den esparruan sartzeko.

Espresionismo abstraktua

Europar artista asko Amerikara iritsi ziren naziengandik ihesi. Orduz geroztik, berrogei eta berrogeita hamarreko hamarkadetan hain zuzen, estilo berri bat garatu zen Estatu Batuetan, espresionismo abstraktu deritzona. Figurazioaren adierazpide guztiei uko eginda, estiloa automatismoaren teknikan oinarritzen zen, eta New Yorkeko eskola izena jaso zuen, bertan egin baitzuten topo mugimenduko artista adierazgarrienek. Argi zegoen, bestalde, etxe-orratzen hiria munduko jarduera artistikoen erdigune berria zela.

Espresionista abstraktuen lanean nabariak ziren jatorri desberdineko eraginak:

Europatik Estatu Batuetara joandako abangoardia artisten irakaspenak: Hans Hoffman (1880-1966) edo Joseph Albers (1888-1976), besteak beste.
Europatik iritsitako surrealisten kutsua.
Mexikoko muralismoaren aldarrikapen politikoak.

Teknikari dagokionez, ondokoak dira ondorio nabarmenenak:

Action paintinga edo ekintzetako pintura: automatismoaren interpretazio berritzailea, surrealistek hasierako urteetan aldarrikatutakoaren ildotik.
Tamaina handiko euskarrien erabilpena.

Espresionismo abstraktuaren egilerik gogoangarrienak:

Arshile Gorky (1905-1946), armeniarra jatorriz.
Willem de Kooning (1904-1997), holandarra.
Mark Rothko (1903-1970), letoniarra.
Jackson Pollock (1912-1956), Franz Kline (1910-1962), Clyfford Still(1904-1980) edo Barnett Newman (1905-1970), estatubatuarrak.

Antonio Saura, Izerkaria, 1963 (Bilduma pribatua, Cadiz).

Jackson Pollock, Bat, 1950 (Arte Modernoaren Museoa, New York).

Informalismoa

Gerraostean, Europako arte abstraktuak espresionismoaren ildotik jarraitu zuen; bere oinarriak, ordea, ez ziren amerikarren berberak, eta berezko bilakaeraren ondorioz informalismo deritzona eratu zen.

Amerikako espresionismoaren aldean, ondoko ezaugarriak azaltzen ditu:

Formatu txikiagoak erabiltzen zituen.
Artearen ikuspegi barnerakoiagoa, poetikoagoa eta kontzentratuagoa zuen.

Europako informalismoaren adibide nabarmenenak Frantzian, Italian eta Espainian garatu ziren.

Frantzia: Jean Dubuffet (1901-1985), Henri Michaux (1899-1984) eta Hans Hartung (1904-1989).
Italia: Alberto Burri (1915-1991) eta Lucio Fontana (1899-1968).
Espainia: Antoni Tapies (1923), Antonio Saura (1930-1998) eta Manuel Millares (1926- 1972).

Abangoardia figuratiboak

Espresionismoa eta informalismoa guztiz abstraktuak ziren, baina garai berean, berrogei eta berrogeita hamarreko hamarkadetan, bestelako abangoardia-mugimenduak agertu ziren, berauek figuratiboagoak, ordea.

Londresko eskola (Francis Bacon, 1909-1992; Lucien Freud, 1922; Frank Auerbach, 1931): bakoitzak berezko figurazioa garatu zuen, baina nabaria zen guztietan formaren itxuraldaketa eta tentsioa. Baconen lanetako esparru psikiko delakoak irudietako pertsonaiek bizi duten oinazea azaltzen digu.
CoBrA taldea: izena Kopenhage, Brusela eta Amsterdamen lehen letrek eman zioten, hiri haietan finkatu baitzen mugimendua. Egilerik ospetsuenen artean Asger Jorn daniarra (1914-1973), Pierre Alechinsky belgikarra (1927) eta Karel Appel holandarra daude (1921). Espresionismotik eta surrealismotik hartutako osagaien bitartez, CoBra taldekoak ametsak eta ume nahiz zoroen keinuak azaltzen saiatu ziren, koloreen arteko kontrasteaz eta ore lodiko margoez baliatuz.

Bere obretan kutsu figuratiboa erakusten duten beste artista batzuk: Balthassar Klossowskik (Balthus ezizenez, 1908 - 2001) surrealismo berantiarra erakusten zuen, figurazioarekin guztiz bat eginda; abstrakzioari lotutako ikuspegi batetik, Francis Gruberrek (1912-1948) eta Jean Hélionek (1904- 1987) figuratibismoaren forma estilizatuagoetara jo zuten.

Francis Bacon, Autorretratua, 1969, (Bilduma pribatua).

Bidali

Zuzendu

Eskubideak

Orria posta elektronikoz bidali

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

Facebook

Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
Eskup

Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

Twitter

Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
Tuenti

Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

Google Buzz

Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
Meneame

Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

Derechos de reproducción de la obra

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

XX mendeko artea