Informazio gehiago
Euskal Herriko pintoreak (XVI-XVII m.)
XVI. mendean Gipuzkoara eta Bizkaira Herbeheretatik triptiko eta taula asko ekarri ziren elizatan jartzeko. Araban, ordea, hormatako pinturak egin ziren nekazari-giroko eliza txikietan. Gasteizen baziren beren lantegiak zituzten pintoreak, hala nola Pedro Gamiz, Tomas Oñate eta Pedro Elias de Avena, Hego Euskal Herri osoan eta are Gaztelan ere beren lanak utzi zituztenak. Nafarroako Erribera aldean, aldiz, taulak eta erretaulak pintatzeko eta urreztatzeko ohitura handiagoa zegoen. Honen lekuko dira Cintruenigon eta Erriberrin Pedro de Aponte aragoitarrak XVI. mendearen lehen herenean egin zituenak. Iruñean ere izan ziren pintura-lantegiak XVI. mendean. Aipagarriak dira Juan del Bosque, Joan Bustamante, Ramon Oskariz eta Joan Landarenak.
Bustamante, Joan
Pintore errenazentista (Lizarra, ~1495 - ~1553). Zizur Nagusiko erretaula platereskoa (~1538) eta Uharteko San Joan elizako erretaula nagusia egin zituen (~1535); baita Etxauri, Galar eta Muniaingo elizetako erretaulak ere. Irudi indartsuak eta intentsitate dramatiko handiko eszenak pintatu zituen.
Uharteko San Joan elizako erretaula
Landa, Joan
Pintorea, Arakilgo Hiriberrin jaioa (XVI. m.). Iruñean finkatu eta Kontrarreformaren garaian pintore garrantzitsua izan zen. Migel Anjel-en eta naturalismoaren eragina nabari da haren lanetan; argi-efektuak zituen gogoko. Nafarroako eliza askotarako erretaulak egin zituen: Tafalla, Añorbe, Muruzabal, Kaseda, Tiebas, etab.
Añorbeko erretaula
Tailagile hau Joan Antxieta azpeitiarrarekin Casedako elizan lan egin zuena bera zen. Dirudienez Antxietak egindakoa da Añorbeko erretaula eta Contrerasek muntatua. Erretaula pintatzeko lana Joan Landari enkargatu zioten. Tafallan ere gauza bera egin zuten: Antxietak taila egin eta Landak pintatu.
Mendieta Retes, Frantzisko
Pintore eta historialaria (Mendieta, 1556 - ?). Oso gazterik Bilbon finkatu zen. Jura de los Fueros de Vizcaya por Fernando el Católico margolana egin zuen. Begoñako Amaren irudiak, prozesioak eta erretaulak ere pintatu zituen. Bestalde, balio handiko lan historikoa egin zuen: Los Annales de Vizcaya, 1399-1456 bitarteko gertaerak aztertzen dituena. Lanaren laurdena baino ez da gordetzen, Bizkaiko leinuen eta bando-gerren historia biltzen duena, hain zuzen.
Begoñako eskontza, Frantzisko Mendieta
Begoñan egindako ezkontza bat irudikatzen du Frantzisko Mendietaren pintura honek. Ikusgarria da egileak hartu zuen arreta, garai hartan ospakizun handietan erabiltzen zituzten janzkerak ziren bezalaxe azaltzeko.
Etxabe Orio, Baltasar (izg. Etxabe Zaharra)
Pintore, idazle eta abokatua (Oikia, 1548 - Mexiko, ~1620). Mexikora joan eta arrakasta handia eta jarraitzaile asko izan zituen pintura-korronte eta -eskola berria sortu zuen. Obretan arkaismorako joerako estilo manierista landu zuen (La Oración del huerto; Adoración de los reyes; Visitación de la Virgen a su prima Isabel eta Porciáncula). Discursos de la antigüedad de la lengua Cántabra Bascongada (1607) liburua idatzi zuen. Mexikoko errege-entzutegiko entzulea izan zen (1606).
"Oración en el huerto", Olio-pintura mihise gainean. Pinacoteca Virreinal de San Diego (Mexiko)
"Adoración de los Reyes", Olio-pintura zur gainean. Pinacoteca Virreinal de San Diego (Mexiko)
Iriarte Zabala, Inazio
Pintorea (Azkoitia, ~1621 - Sevilla, 1685). Sevillara joan, bertako Herreraren tailerrean sartu eta Murillo eta beste pintore ospetsuenekin harremanetan jarri zen (1643). Sevillako akademiaren sortzaileetakoa eta bertako idazkaria izan zen. Garaiko pintoreek ez bezala, paisaiak pintatu zituen batik bat; bere margolanak bilduma partikularretan eta Parisko Louvre eta Madrilgo Pradoko museoetan daude (Paisaje con pastores; Paisaje con ruinas; Paisaje con un torrente).
Paisaia (1665). Inazio Iriarte. Museo del Prado
Berdusan, Bizente
Pintore nafarra, jatorriz ustez aragoiarra (? - Tutera, 1697). Madrilgo XVII. m.ko eskolan ikasi eta Tuteran egokitu zen (1655). Sevillako eskolako Murillo eta Valdés Leal pintoreen obra ezagutzen zuen eta haien eragina nabaria da Berdusanen apostoluen eta santuen irudi eta margolanetan. Pintura asko egin zituen, erlijiosoak ia denak, eta Nafarroa eta Aragoiko eliza eta museoetan daude.
Triptikoa, Bizente Berdusa
Bizente Berdusanen triptiko bat. Huescako Elizbarrutiaren museoan erakusketa batean jartzeko zaharberritu zutenean ohartu ziren berea zela. Itxuraz erdiko atalean sinadura azaldu zen.
Berdusanen Ama Birjina Guztiz Garbia Haurra (1663). Kolore aldetik Madrilgo eskolaren ukitua du.
Orria posta elektronikoz bidali
¿Qué son los iconos de "Compartir"?
Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.
¿Para qué sirve cada uno?
Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.
Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.
Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.
Derechos de reproducción de la obra
-
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.
Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.
Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.
Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.
Pribatutasuna
Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.