Arte barrokoa (II)

Barrokoaren irudiak argi efektuen intentsitatean oinarritu ziren batez ere, sakontasuna eta dinamismoa adieraztearren. Beraz, argia oinarrizko osagaia izanik, kolorea beharreko tresna bihurtu zen, obren nabarmenkeria eta konplexutasuna areagotuz. Gaiari dagokionez, erlijioaren nabarmentasunari mitologia-argudioak batu zitzaizkion, naturari buruzkoak batez ere. XVII. mendean zehar erretratua jenero bezala onartu egin zen, giro nagusia gortearena zelarik.

Margolaritza Barrokoa Italian

Margolaritzari dagokionez, Erroma luzaroan izan zen arte barrokoaren hastapenen gune. 1600. urte inguruan bertan aritu ziren Barroko italiarraren bi artista ospetsu:

  • Michelangelo Merisi, Caravaggio ezizenaz ezaguna (1571-1610): XVII. mendeko berritzailerik handiena izan zen, naturalismoa gogor defendatu zuelarik; adibidez, Ama Birjina Hila obrarako Tiber ibaian hildako gazte baten gorpua erabili izana entzute handikoa izan zen. Tonu argi luna abileziaz erabiltzen zuelarik, Tenebrismo izenaz ezagutzen dugun estiloaren oinarriak finkatu zituen.
  • Annibale Carracci (1560-1609): erromatar klasizismoaren maisuak caravaggiar naturalismotik urruntzen zen estiloa landu zuen, eta manierismoaren itxurakeria alde batera utzita, bere helburu nagusia edertasunaren berezko goraipamena zen. Bere lanen artean azpimarragarrienak dira: Farnese Galeriako freskoaren bidezko dekorazioa, Erroman finkatua, eta Egiptorako ihesaren Paisaia. Azkenak paisaiazko estiloa garaiko beste hainbat margolarien artean zabaldu zuen, Domenichino (1581-1641) eta Guido Reni (1575-164) margolarien artean esaterako.
San Mateoren Bokazioa

Caravaggio, San Mateoren Bokazioa (Frantsesetako San Luisen Eliza, Erroma)

 

Ama Birjinaren koroatzea

Annibale Carracci, Ama Birjinaren koroatzea (Metropolitan Museum, New York)

Margolaritza barrokoa Espainian

Espainiar margolaritza barrokoa kritika eta bibliografia artistikotik at egon zen XIX. mendeko erromantikoek aldarrikatu zuten arte, hala ere XVII. mendeko beste estiloetatik bereizten zuten hainbat ezaugarri berezkoak adierazten zituen; errealismoa eta naturalismoa, adibidez, Kontrarreformak aldarrikatutako limurtzeko eta iradokitzeko gaitasunarekin bat etortzen ziren, baita herri erlijiotasunak adierazten zuen intentsitatea, irudi erlijiosoen kontzentrazioa eta sinbolismoarekin ere.

Margolaritza barrokoak emandako pertsonaiak hain ziren handiak (Zurbaran, Velazquez), garaiko artearen historian ezagutzera eman direla. Hala ere, bada zenbait artista Barrokoaren hasieran garrantzi handiagoa izan zutenak.

  • Bartolome Esteban Murillo (1617-1682). Bere obraren aberastasun kromatikoa eta argi zolitasuna arte espainiarraren ohizko zorroztasunetik urrundutako erlijiotasunaren adierazle bitxiak dira. Ama Birjinak eta santuen bizitzari buruzko eszenak haren estilo fina eta xehearen adibide dira.
  • Juan de Valdes Leal (1622-1690), bere ezohizko margoetan azpimarratzekoak dira nabarmenkeria handiko eszena makabroak.
  • Alonso Cano (1601-1667).
  • Francisco Carreño de Miranda (1614-1685).
  • Claudio Coello (1642-1693).

XVII. mendeko maisu handiak

XVII. mendean arte espainiarraren artista nabarmenetako hiruk bere obra sortu zuten:

  • Jose de Ribera (1591-1652): bere lan gehienak Napolesen margotu zituen, bertan Spagnoletto ezizenaz ezaguna zelarik. Tenebrismotik kolore klasizistara emandako aldaketan, lan garrantzitsuenen artean Sortzez Garbia, Patizambo eta Jacoben ametsa obrak aipatzen ditugu.
  • Francisco de Zurbaran (1598-1664): erlijiotasunaren inguruan gehienbat garatutako bere obran azpimarragarriak dira formen espresibitatea eta bolumenen malgutasun izugarria. Hainbat kritikoren ustez, honek kubismoaren antzeko abangoardiazko mugimenduen aurrekari bihurtu zuen. Bere obra garrantzitsuenak komentuko multzoak, Inmaculadak, eta Ama Birjina eta Kristoren haurtzaroko eszenak dira. Baita bodegoiak ere, hauei xumetasun eta laztasun nahiko pertsonala eman zielarik.
  • Diego Velazquez (1599-1660): Munduko artearen historiako margolari handienetakoa izanik, Velazquez Barrokoaren esparruan zehaztutakoa gainditzen du, bai modernitateari nola azalpenen irekitasunari begira. Sevillan landutako hastapenetan nabaria da tenebrismoaren eragina, Atsoa arrautzak frijitzen eta Sevillako urketaria margoetan adibidez. Madrilera joan eta bizitza osoa Felipe Laugarrenaren gortean eman zuen, 1660.urtean hil egin zen arte. Tarte luze horretan etengabeko maisulan sorta izugarria sortu zuen, adibidez Mozkorrak, Vulcanoren sutegia, San Placidoko Kristoa, Ispiluko Venusa, Meninak, Iruleak... Horrekin batera, aipatzekoak dira ere errege-senide eta jarraigoen erretratu anitzak.
Meninak  

Diego Velazquez, Meninak, 1656 (Prado Museoa, Madril).

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana