Informazio gehiago
Hidrokarburoen deribatu oxigenatuak
Alkoholak
Alkoholak hidrogeno atomo bat edo gehiago, hidroxilo taldeagatik (-OH) ordezkatu dituzten hidrokarburoetatik sortzen dira. Izendatzerakoan, jatorrizko hidrokarburoaren -o amaiera -ol-egatik ordezkatu behar da. Kate nagusiari izena jartzerakoan, lehenengo mutur batetik hasi behar da; hala, -OH taldeari zenbakirik baxuena jarri beharko zaio.
Molekulan -OH (polialkoholak) talde bat baino gehiago badago, -diol edo -triol erabiltzen dira, besteak beste. -OH taldeen kokalekua zenbaki bidez adierazi behar da.
Eterrak
Eterrak bi erradikal alifatiko edo aromatikoek osatzen dituzten konposatuak dira. Oxigenozko zubi batekin lotuta daude (-O-). Izendatzeko hau egin behar da: eter hitzaren aurretik bi erradikalen izena jarri behar da alfabetikoki ordenatuta. Erradikalak berdinak badira, di- aurrizkia erabiltzen da.
Fenolak
Eraztunaren atomo bat edo gehiago -OH taldeengatik ordezkatu dituzten bentzenoaren eratorriak dira fenolak. Alkoholak edo bentzenoaren eratorriak bezala izendatzen dira, hidroxi- aurrizkia erabiliz.
Aldehidoak
Aldehidoak -CHO talde funtzionala duten konposatuak dira. Izendatzerakoan, jatorrizko hidrokarburoaren -o amaiera -al atzizkiaz ordezkatu behar da.
Zetonak
Zetonek -CO talde funtzionala dute. Berdinak edo ezberdinak izan daitezkeen bi erradikalei lotua dago talde hau. Izendatzerakoan, dagokigun hidrokarburoaren -o amaiera -ona atzizkiaz ordezkatu behar da.
Karbonilo taldearen kokapena, behar izanez gero, honela adierazi behar da: izenaren aurretik katean betetzen duen kokapena jarri behar da. Katea nagusiari zenbakia jartzerakoan, karbono zetonikoaren atomoari zenbakirik txikiena jarri behar zaio:
Azido karboxilikoak
Azido karboxilikoak euren molekulan -COOH karboxilo taldea duten konposatuak dira. Dagokion hidrokarburoa bezalaxe izendatzen dira (karbono atomo kopuru bera dutena); lehenengo azido hitza jarri behar da eta jarraian -o amaiera, -oico atzizkiaz ordezkatu behar da. Konposatu horietariko batzuk izen espezifikoak dituzte.
Esterrak
Esterrak azido karboxiliko baten -OH taldea -O-R taldeagatik ordezkatuta sortzen diren konposatuak dira. Izendatzerakoan, lehenengo erradikalaren izena jarri behar da eta jarraian datorren azidoaren -oiko amaiera -oato-gatik ordezkatu behar da.
CH3¿CH2¿CO¿O¿C6H5 fenilo propanoatoa
Ester taldea ez denean talde funtzional nagusia, ordezkatzailetzat hartzen da eta izendatzerakoan -alkoxikarbonil atzizkia jarri behar zaio.
Orria posta elektronikoz bidali
¿Qué son los iconos de "Compartir"?
Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.
¿Para qué sirve cada uno?
Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.
Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.
Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.
Derechos de reproducción de la obra
-
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.
Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.
Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.
Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.
Pribatutasuna
Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.