Antzerkigintza gaur egun

Hirurogeiko hamarkadaren amaieratik eta hirurogeita hamarreko hamarkadan zehar dramaturgo eta "konpainia" berri asko sortzen dira eta arrakastatsua zen antzerkigintza komertzialaren aurka egiten dute. Proposatzen duten antzerki mota berria idatzi eta antzezten dute, baina arazo eta traba asko dituzte: batetik, zentsura, eta, bestetik, enpresariak, batere arriskurik hartzen ez dutenak ikusle murritz bati zuzendutako antzezlanak muntatu eta programatzeko. Hirurogeita hamarreko hamarkadaren amaieran eta laurogeiko hamarkadaren hasieran antzerkiaren egoerak nabarmen egiten du onera, ordura arte isilpean eduki zituzten hainbat dramaturgoren lanak ezagutzen hasten dira eta.

Talde independenteak

1975. urtean komertzialak ez ziren ehun eta berrogeita hamar bat antzerki talderen asmoa beren errepertorioa taldearen "adierazpena" izatea zen, hau da, bere burua definituko zuen kontzientzia ideologikoa eta estetikoa lortzea.

Ikusle herrikoiengana hurbiltzea zuten helburu, eta, horretarako, mintegiak antolatzen zituzten eta kokagune zehatz batean eta prezio zehatz batzuen arabera antzezteko ohitura komertzialari amaiera eman nahi izan zieten.

 

Talde independente horietako batzuk honakoak izan ziren: Els Joglarsek, Albert Boadella buru zutela, parodia jorratzea izan zuten helburu; Los Goliardosek garai hartan egiten zen antzerkigintzarik onena Espainian antzeztu nahi izan zuten; Tabanok herri antzerkia egiten zuen; Los Cataros; Teatro Estudio Lebrijano, eta abar.

Salaketa antzerki errealista

Joera honetan biltzen diren antzezlanen helburua gizarte mailako bidegabekeria, gizakiaren esplotazioa edota langile arrunten bizi baldintzak salatzea da. Pertsonaiak gizartearen biktima izaten dira beti. Komedia ofizialaren hizkera garbi eta zainduaren parean, hizkera kutsatua, zuzena eta eufemismorik gabea agertzen da.

Antzerki mota honetako egile nagusiak honako hauek dira:

  • Jose Maria Rodriguez Mendez (1925). Duina ez zen egoeraren salaketa eta kritika soziala gauzatzen ditu bere lanetan, beste batzuen artean, Vagones de madera (1958) eta La batalla de Verdún (1961).
  • Jose Maria Bellido (1922). Haren antzezlan alegorikoek gizartean nagusi diren ideia ukiezinak agerian utzi nahi ditu. Antzerkigintza errealistaren korrontekoak dira Rubio cordero (1970) eta Milagro en Londres (1971).
  • Carlos Muñiz (1927). Errealismotik (El grillo o El precio de los sueños) neoespresionismorantz bideratzen du bere joera sortzailea.
  • Lauro Olmo (1923-1994). Errealismo krudeletik forma alegoriko eta esperpentikoetara bideratzen ditu bere sorkuntzaren urratsak: La camisa (1962) eta Mare Nostrum (1966).
  • Jose Martin Recuerda (1925). Bere dramak Andaluzia tragiko eta bortitzean kokatzen ditu: Las salvajes en Puente San Gil (1961) eta Las arrecogías del Beaterio de Santa María Egipcíaca (1970).
  • Andres Ruiz (1928). Gerraosteko antzerkigintzaren joerarik errealistena eta gordinena da berea: La espera (1961) eta Como un cuento de otoño (1964).

Antzerki hermetikoa

  • Jose Ruibal (1925). Bere antzerki joerak antidramatismoa, zentzu bikoitzak eta deszifratzen zaila den abere sinbologia lantzen ditu: Los mendigos (1955), El asno (1962).
  • Antonio Martinez Ballesteros (1929). Antzerki errealista egiten hasi zen, eta, handik, alegoriara eta, azkenean parabolara iristeko: El país de Jauja (1963) eta El camaleón (1967).
  • Manuel Martinez Mediero (1938). El último gallinero (1969) antzezlanarekin antzerki alegorikoan murgiltzen da: El convidado (1971) eta Las planchadoras (1971).

Antzerki esperimentala

Antzerkirako modu berriak bilatzen dira, askotan aktoreak dauzkan baliabideekin esperimentazioa eginez. Emaitzak, era askotakoak dira: errezitatua izateko testurik ez egotetik, ikusleari dei eta irain egiteraino.

  • Fernando Arrabal (1932). Los hombres del triciclo (1958) lanak izan zuen kritika txarraren ondoren, Frantziara joatea erabaki zuen, eta herri hartan idatzi zituen bere lanik gehienak, azken batean, haren ustez, ikusle espainiarrak ez baitzeuden prestatuta egiten zuen antzerki esperimental eta inkonformista bereganatzeko. Arrabalen obretako pertsonaiak (batez ere lehendabiziko lanetan) ezin dira sistema arrotz batean integratu, beren pentsaeraren aurkakoa delako: Pic-nic, El triciclo, El laberinto, eta abar (83. gaia ikusi).
 

Francisco Nievaren Pelo de tormenta lanaren pasartea, 1997. Juan Carlos Perez de la Fuentek zuzendua.

Antzerkigintza bera eztabaidagai

Hirurogeita hamarreko hamarkadan hainbat egile dramatikok eszenatokiko gertaeraren nortasuna planteatzen duten antzezlanak idazten dituzte, eta, konponbide moduan, hainbat aukera eskaini ere bai, batez ere antzezpena egiteko ohiko moduari dagokionean.

  • Francisco Nieva (Valdepeñas, Ciudad Real, 1927). Hizkera, pertsonaiak eta egoerak askatzen dira eszenatokian, litekeena eta ezinezkoa gerta daitezen.

Haren lanen bilduma "fartsa eta kalamitate antzerkia" (Tórtolas, crepúsculo y... telón eta El paño de injurias) eta "antzerki haserrea" (Es bueno no tener cabeza, Pelo de tormenta eta Nosferatu) joeretan banatzen da.

Gaur egungo dramaturgoak

  • Jose Sanchis Sinisterra (Valencia, 1940). Idatzi dituenen artean aipa daitezke Demasiado frío (1985), Algo así como Hamlet (1970) eta ¡Ay, Carmela! (1985).
  • Jose Luis Alonso de Santos (Valladolid, 1942). Lan ezagun batzuk: La estanquera de Vallecas, Bajarse al moro eta La sombra del Tenorio.
  • Fernando Fernan Gomez (Lima, Perú, 1921). Aktore, zine zuzendari (El extraño viaje) antzerki idazle eta nobelista bezala nabarmendu zen. Haren antzezlanik ezagunena, Las bicicletas son para el verano (1984).

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana