Gerraosteko poesia

36ko belaunaldia, gerraosteko lehenengo sustapen eta banandutako belaunaldi bezala ere ezagutua, Gerra Zibila jasan zuten poetek osatzen dute, zeinek kasu ugaritan kartzela edo atzerriratzea, kanpokoa edo barnekoa, sufritu baitzuten. Miguel Hernandez (38. gaia ikusi) ezik, azken batean 27ko belaunaldiarekin lotzen dena, ia gainerako autore guztiek unibertsitate ikasketak egin zituzten eta literaturari dagokionez, belaunaldi honetako ala aurrekoekin hazi ziren.

Aldizkariak eta joerak

Belaunaldi hau bi talde handitan banatzen da, hasiera batean Gerra Zibileko bi bandoekin bat datozenak. Damaso Alonsok lehen taldeko poesiari sustraitutakoa deitu zion eta bigarrenari sustrairik gabekoa.

Escorial eta GarcilasoEskuindar jatorria duten poetak Madrileko bi aldizkariren inguruan bildu ziren:

  • Escorial (1940-1950), Dionisio Ridruejok (1912-1975) zuzendua eta Luis Rosalesekin (1910-1992) idazkari bezala eta ondoren zuzendari gisa.
  • Garcilaso (1943-1946), Jose Garcia Nietok (1914-2001) zuzendua, 1996ko Cervantes saria, eta Pedro Lorenzok.

Talde honetako poetak poesia "gizatiar" baten alde zeuden, baina bere kideetako batzuk jarraitu zuten estetika neoklasiko bat, formalista eta momentuko gizarte errealitate gogorretik urrundutakoa zena.

Garcilaso aldizkariaren 13. zenbakiaren azala, 1944ko maiatzean argitaratua.LIBURUTEGI NAZIONALA, MADRIL.

 

Espadaña aldizkariaren lehenengo zenbakiaren azala, 1944ko maiatzean argitaratua.LIBURUTEGI NAZIONALA, MADRIL.

Proel, Corcel, EspadañaErregimenak ordaindutako aldizkari hauen aurrean, Proel (1944), Santander eta Corcel (1943), bezalako beste batzuk azaldu ziren Valentzian.

Garrantzitsuena Espadaña (1944-1950) izan zen, Antonio Garcia de Lama, Eugenio de Nora eta Victoriano Cremerrek Leonen sortua.

Taldeak poesia existentziala, munduari eta bere arazoei atxikiagoa, aldarrikatu nahi zuen.

Gizarte poesia

Gizarte poesia existentzialismoaren, sustrairik gabeko korrontearen eta Francoren erregimenaren aurkako politika desadostasunaren ondorioa da.

Herriak arazo sozialen kontzientzia hartzeko, eta diktaduren aurka altxatzea lortzeko idatzitako poesia da.

Bere ordezkari ospetsuenak Blas de Otero (1916-1979) eta Gabriel Celaya (1911-1991) izan ziren. Jose Hierro (1922-2002), Angel Gonzalez (1925), Jose Agustin Goytisolo (1928-1999) edo Carlos Sahagun (1938) bezalako beste belaunaldietako poetak testigantza jarrera horretan erantsi daitezke.

Gerraosteko hainbat poeta

Leopoldo Panero (Astorga, Leon, 1909- íd. 1962) Bere lehen liburuak, La estancia vacía (1944), bere poesiaren inguruko existentzialistak eta intimistak diren gaiak manifestatzen ditu. Bere beste izenburu batzuk hauek dira: Escrito a cada instante (1949) eta Canto personal (1953).

Luis Rosales (Granada, 1910- Madril, 1992) Abril (1935), klasizista erako poema liburua argitaratuz hasi zen, baina 1949an La casa encendida bere liburuak berrogeita hamar eta hirurogeita hamar urteetako poeta gehienengan eragina izan zuen. Bere Obras Completas, 1996an argitaratu dira.

Gabriel Celaya (Hernani, Gipuzkoa, 1911- Madril, 1991) Bere benetako izena Rafael Mugica Celaya zen eta injinerutza ikasi zuen. Bere obra, oso zabala eta era askotarikoa, berak aukeratua izan zen Itinerario poético (1973) antologian. «Gizarte-poeta» bezala bere liburu garrantzitsuenak Las cartas boca arriba (1951) eta Cantos Íberos (1955) dira.

Blas de Otero (Bilbo, 1916- Madril, 1979) Bere gaztaroan espainiar poeta mistikoen eraginaz idatzi zuen. Angel fieramente humano (1950) erlijiozko poesia liburua da, non poetak krisi sakona espresatzen du. Beste poema liburuak Redoble de conciencia (1951), Pido la paz y la palabra (1955), Que trata de España (1964) eta Poesía con nombres (1977) dira.

 

Blas de Otero

Miguel Labordeta (Zaragoza, 1921-1969) Jose Antonio Labordeta kantautorearen anaia, postismoan barne hartu izaten da, nahiz eta existentzialismo eta gizarte poesiaz blai dagoen surrealista garbia izan. Oso interesgarria da Sumido 25 (1945) bere lehen liburua. 1972an bere Obras completas argitaratu ziren.

Jose Hierro (Madril, 1922- Madril, 2002) Santanderreko Proel aldizkariaren inguruan sorturiko taldekidea. Bere poesia Cuanto sé de mí (1974) izenburuarekin argitaratu zuen. Garrantzi handikoak izan ziren Con las piedras, con el viento (1950), Quinta del 42 (1951) eta Libro de las alucinaciones (1964). Bere liburu berrienak Agenda (1991) eta Cuaderno de Nueva York (1998) dira. 1998an Cervantes saria jaso zuen eta 1999an Real Academia Española delakoaren kide aukeratua izan zen.

«Erdizka» gizarte poeta, XX. mendeko bigarren erdiko poetarik hoberenetariko bat izan zen. Bere jarduerak entsegugile bezala ere nabarmendu ziren.

 

Jose Hierro.

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana