Jon Etxaide (1920-1998)

Jon Etxaide

Jon Etxaide Itharte 1920ko martxoaren 27an jaio zen Donostian. Aita Inazio Maria Etxaide euskal idazlea eta ingeniaria zuen, Euskaltzainburu izan zena eta militante integrista sutsua. Etxean giro guztiz euskaltzalea ezagutu zuen. Espainiako Gerra Zibila lehertu zenean 16 urte zituen. Bere bi anaia zaharragoak gerran zirelako libratu zen gerran parte hartzetik. Lanbidez delineatzailea izan zen. Gernika aldizkariaren ale batzuk zituela harrapatu zuten mugan eta sei hilabete egon zen kartzelan. Doan eta ezkutuan euskara irakasten ibili zen gerraostean.

Izaeraz bakartia, erromantikoa, bere buruarekin estua zen Jon, eta tristurarako joera zuen. Bere lanbidea ez zuen gustukoa eta bizitza bera ere nahikoa jasangaitza egiten zitzaion. Kristautasunean aurkitzen zuen aurrera egiteko adorea. Beste ezer baino gustukoagoa euskaraz idaztea zuen.

Idazle trebe eta oparoa

Gerra aurretxoan, hamabost urte zituela, itzulpenak egiten hasi zen aitak bultzatuta. Till Eulenspiegel-en abenturak itzuli eta argitaratzen hasi zen La Cruz astekari katolikoan. Gerraren etorrerak eten zuen lan hura.

1950ean Alos torrea ipuin-liburua argitaratu zuen. Erdi Aroko erromantze batean oinarritua da lan hau.

Alos torrea

1951an Euzko Gogoa aldizkarian Amayur antzerki-lana atera zuen. Fernando Katolikoaren eta Karlos V.aren denboretan Nafarroaren independentziaren aldeko borroken ingurukoa da lan hau.

1953an Purra-Purra, ipuin barregarriz osatutako bilduma atera zuen.

Purra-purra

1955ean Joanak joan eleberria argitaratu zuen. Etxahun poeta zuberotarraren bizitzan oinarritua da. Bizitzaren alderdi garratzak tratatzen ditu bertan.

1956an Euskaltzaindiak euskaltzain urgazle izendatu zuen.

1957an pasadizo barregarriz osatutako Pernando Plaentxiatarra argitaratu zuen .

1958an bi lan argitaratu zituen: bata Markesaren alaba antzerki-lana, Egan aldizkarian, eta bestea Amasei seme Euskalerriko, euskal idazleen biografiak.

1959an Pio Barojaren Las Inquietudes de Shanti Andia euskaratuta argitaratu zuen Itxasoa laño dago... Xanti andia itxas-gizonaren bizitza ta kezkak izenburuarekin.

1962an Bereterretxeren kantuan oinarrituriko Begia begi truk drama historikoa eman zuen argitara. Lan honekin Txomin Agirre saria irabazi zuen eta hurrengo urtean sari hori bera jaso zuen Gorrotoa lege eleberriarekin.

1969an Etxahunen bertsoak gipuzkeraz atera zituen, Jon Miranderen laguntzaz baliatu zen itzulpenean aurkitu zituen eragozpenak gainditzeko.

1991n Euskaltzain ohorezko izendatu zuten.

1993an Arturo Kanpion-en bost euskal-narrazio argitaratu zuen.

Artikulu asko idatzi zuen euskaraz hainbat aldizkaritan: Egan, Euzko-Gogoa, Gernika, Yakin, Aranzazu, Karmel, Gure Herria, Olerti, Zeruko Argia, BRSVAP eta El Diario Vasco-n. Izengoiti askorekin sinatu zituen lan horiek: Karranka, Uarrain, Etxaithar, Aldapeko, Zelai, Igeldo, eta abar.

1998an hil zen Jon Etxaide.

Idazle honen oparotasuna eta zintzotasuna behar bezala aipatzeko, ezin da esan gabe utzi bere lanak askotan berrargitaratu zirela eta aldiko berridazketa egiten zuela, ez zelako lasai geratzen egindako lanarekin. Beti ikusten zuen zer hobetu. Halakoxe estua zen bere buruarekin.

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana