Bando-gerrak
Bai Begia begi truk eta baita Gorrotoa lege ere bando-gerretako garaian daude girotuta. XII. mendean krisi-egoera nagusitu zen nekazaritza- inguruetako gizarteko ekonomia eta demografian. Egoera honetan, leinuek oinetxe baten inguruan batzea erabaki zuten eta horrela sortu ziren bandoak. Bandoaren erdigunean, leinu garrantzitsu eta indartsuenak zeuden, Ahaide Nagusiaren buruzagitzapean. Leinuaren indarra oinetxearen, bildutako errentaren eta pertsona- kopuruaren araberakoa zen, eta borrokak dueluz edo oinetxeari erasoz egiten ziren. Bandoarekiko leialtasuna ez zen beti mantentzen; maiz gertatzen zen bandoz aldatzea edo bando bereko norbaiten kontra ekitea, elkarren arteko borroka pizteko arrazoiak era guztietakoak izaten baitziren. Bandoek nekazarien artean gehiegikeria asko egin zuten, eta, hala, nekazari asko altxatu egin zen edo ihes egin zuen, bidelapur bilakatuz. Bandoen erasoetatik babestu nahian, herritarrak ermandadeetan bildu ziren, eta Gipuzkoan, Bizkaian eta Araban harresiz inguratutako herriak sortzen hasi ziren (XIV. mendean). Errege-erregina Katolikoen garaian hasi zen bandokideen gainbehera, ermandadeak indartu eta herrietan bandokideek bere alde eduki zezaketen jarrera itzaltzen saiatu baitziren. Errege-agintea indartzearekin batera, probintziako erakundeak ere indartu egin ziren, garapen ekonomikoa bultzatuz. XV. mendean Nafarroako erresumako baldintza politiko eta sozialak bestelakoak ziren: noblezia errege-dinastien ondorengoek osatzen zuten, eta Joan II.aren erregealdian sortutako krisi politikoaren ondorio zen agaramontar eta beaumondar bandoen arteko gerra zen nagusi. Bitartean, Frantziak eta Gaztelak Nafarroarekiko zuten interesa areagotu egin zen: 1512an Fernando Katolikoaren armada Nafarroan sartu zen eta 1515ean Gaztelako koroari batu zion, bando-gerrei amaiera emanez.
Orria posta elektronikoz bidali
¿Qué son los iconos de "Compartir"?
Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.
¿Para qué sirve cada uno?
Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.
Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.
Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.
Derechos de reproducción de la obra
-
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.
Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.
Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.
Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.
Pribatutasuna
Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.