Domingo Agirre (1864-1920)

Txomin Agirre Ondarroan jaio zen 1864an. Lehen ikasketak bertako eskolan egin zituen. Oso gaztetandik sentitu zuen apaiz izateko bokazioa, baina, etxean baliabide handirik izan ez, eta aitari laguntzen hasi zen aroztegian, harik eta aukera izan zuen arte Bilboko elizgizon baten morroi eta meza-laguntzaile izateko aukera izan zuen arte. Gero nagusi honek lagunduko zion diruz Gasteizko apaizgaitegian Filosofia eta Teologiako ikasketak egitea. Han Resurreccion Maria Azkueren adiskide egin zen.

Euskal kulturaren aldeko langile fina

Txomin Agirre hainbat modutara izan zen euskal kulturaren aldeko lanetan partaide. Esate baterako, Euskalzale aldizkariaren kolaboratzaile eta sustatzaile izan zen eta Ibaizabal, Euskal-Esnalea eta RIEV aldizkarietan lanak argitaratu zituen. 1918an Euskaltzaindia sortzeko erabakia hartu zeneko Eusko Ikaskuntzaren lehen Batzarra Oñatin egin zenean, Agirre euskara sailaren zuzendari izan zen. Euskaltzaindiaren lau sortzaileek euskaltzain oso izendatu zituzten hurrengo zortzi kideetako bat izan zen. Ez zuen, ordea, euskaltzain gisa lan handirik egiterik izan, 1920an zendu zelako.

Txomin Agirre euskal kulturako jaun ospetsuekin

Txomin Agirrek euskal kulturaren goi-mailako eragileekin harreman estuak izan zituen. Argazki honetan ezkerretik eskuinera: Karmelo Etxegarai, Arturo Kanpion, Julio Urkijo, Txomin Agirre, Serapio Mujika eta Joan Karlos Gerra

Idazlea

Txomin Agirre da, hain zuzen, euskarazko lehen eleberrigilea, Auñemendiko lorea lanarekin (1898). Horren aurretik euskaraz egin ziren narratiba-arloko lanak ez daitezke eleberritzat har, laburregiak direlako edo egituraz ez direlako XIX. mendean Europan nagusitu zen generokoen tankerakoak. Lehen lan horren gaia historikoa da, Ipar Euskal Herrian VII.mendean kokatua; emakume santu baten bizitzan oinarritua da eta bizkaieraz idatzita dago.

Horren ondoren beste bi eleberri argitaratu zituen: Kresala (1902) bizkaieraz, Euskal Herriko itsasaldeko herrietako ohituretan oinarritua eta Garoa (1912) gipuzkeraz idatzitakoa eta baserri giroko bizimodua islatzen duena. Ganboatarren eta oñaztarren arteko borrokei buruzko beste bat, Ni ta ni izenekoa idazten ari zela etorri zitzaion heriotza.

Beste idazlan laburrago batzuk ere utzi zituen: 1890ean Donostiako Lore-jokoetan saritu zioten Aita Larramendiren bizitzaren berri labur bat, Joan-etorri bat Erromara, Iziarko Amaren kondaira laburtxoa, Anton Betosko. Beste hainbat lan txikiago ere argitaratu zituen.

Kresala

Kresala edo gesala euskaraz itsasoko ura da edo hau lurruntzen denean geratzen den gatz-hondarra. Eleberriarren gaiari ederki egokitzen zaio izen hau, Euskal Herriko arrantzale-herri bateko bizimodua eta ohiturak deskribatzen baititu bertan. Arrantza-ontzi baten urperatzeko zorigaitza, adibidez, filmaturik bezala agertzen digu. Argumentuaren muina, ordea, maitasun-istorio bat da.

Kresala

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana