Informazio gehiago

Bazenekien...?
Ultrasoinuak

Soinua eta bere ezaugarriak

Ingurune materialean ematen den uhin mekanikoaren adibiderik arruntena soinua da. Gizakiarengan eta animalia gehienengan zentzumenaren bitartez erantzuna eragiten duen fenomeno fisiko hau, osagarriak diren bi ikuspuntutatik aztertzen da: fisikoa eta fisiologikoa, zeinek honek gizakiaren pertzepzioaren ezaugarriak aztertzen dituen.

Uhin mekanikoak

Ingurune materialaren bitartez hedatzen den edozein uhin-mugimenduri uhin mekanikoa deitzen zaio. Hedatzen dena zera da: inguruneko partikulen oszilazio mekanikoen energia. Uhin mekaniko ezagunena soinua da. Hau luzera-uhin mugimendua da (inguruneko partikulek eremuaren hedatzearen norabidean bibratzen dute), eta ingurunean aurkakotasun elastikoek eragiten dute alboko partikulen artean.

Gasetan soinuaren hedatze-abiadura honela kalkulatzen da:

non g gasaren presio konstantean eta bolumen konstantean dagoen bero espezifikoen arteko zatidura baita; R, gasen konstante unibertsala (R = 8,314 J/mol·K balioa duena); M, gasaren masa; eta T, tenperatura absolutua.

Uhin-fronteak

Uhin mekanikoen hedapena azaltzeko askotan eredu geometrikora jotzen da eta honako hauek bereizten dira:

  • Lehen mailako foku igorlea. Hemendik abiatzen da uhin-perturbazioa.
  • Uhin-fronteak, edo fase (bibrazio egoera) berdina duten inguruneko puntuen leku geometrikoak une jakin batean.
  • Uhin-izpiak, uhin-fronteen zuzen elkarzutak dira eta hedatze-norabideak adierazten dituzte grafikoetan.

Uhin-fronte eta uhin-izpien kontzeptuen irudia.

Uhin-difrakzioa

Difrakzioa uhinak duen ezaugarri bat da. Honen bitartez uhin-mugimendua, nahiz eta marra zuzenean hedatu, oztopoak saihesteko, izkinak hartzeko edo zirrikitu batetik igarotzeko gauza da.

Fenomeno hau bigarren mailako uhin-fronteen eredu geometrikoaren bitartez azal daiteke; honela, uhin-fronte bakoitza uhin esferikoen igorle bihurtzen da eta hauek duten inguratzaileak uhin-fronte berria eragiten du.

Soinuaren intentsitatea

Soinuaren azterketan, gizakiaren pertzepzioaren ikuspuntutik, ondulatorioak soilak (garaia, uhinaren luzera, frekuentzia, fasea, anplitudea) diren ezaugarriez gain beste batzuk ere aztertzen dira. Propietate hauen artean uhinaren intentsitatea dago. Hau honela definitzen da: honek denbora-unitatean eramaten duen energia, gainazal-unitate elkarzut batean zehar hedatze-norabiderantz.

Uhin harmonikoaren intentsitatearen balioa honela adierazten da:

r ingurunearen dentsitatea izanik; v, hedapen-abiadura; w, bibrazioaren frekuentzia angeluarra; eta A, uhinaren anplitudea edo uhinaren elongazio maximoa. Nazioarteko Sisteman uhin-intentsitate hau metro karratuko wattetan neurtzen da (W/m2).

Denbora epe jakin batean inguruneko sekziotik uhinak dakarren energia, kontuan hartu den bolumenean dauden partikulek bereganatzen dute .

Soinu-intentsitatearen maila

Gizakiaren belarriak antzematen duen soinu-intentsitate minimoari intentsitate-ataria deitzen zaio eta gutxi gorabehera 10-12 W/m2 balio du; bestalde, antzeman daitekeen intentsitate maximoa belarrian minik sumatu gabe 1 W/m2-koa da. Gizakiaren entzumen-eskala azaltzeko balioak grafikoki hertsatzen dituen eskala logaritmiko erlatiboa erabiltzen da.

I intentsitatea duen soinu baten b soinu-intentsitatearen maila honela definitzen da:

Soinu-intentsitatearen maila dezibeliotan neurtzen da (dB ikurra). Beraz, entzumen-atari minimoa, goragoko formularen arabera, 0 dB-ko soinu-intentsitate maila bati dagokio. Minaren ataria entzumen-mailan 120 dB-tan dago.

Tinbrea eta tonua

Pertzepzioaren ikuspegitik soinuaren beste ezaugarri garrantzitsuak honako hauek dira: tinbrea eta tonua.

Tinbrea, oinarri harmonikoz eta bigarren mailako harmonikoez osatutako multzoa da. Ezaugarri honek lagundu egiten du, adibidez, piano baten soinua eta biolin batena bereizten

Bestalde, tonua uhin-periodikoaren oinarrizko frekuentzia da, hau da, bere harmonikoen segidan uhin nagusiena. Tonuaren arabera, soinuak honela sailkatzen dira: grabeak (oinarrizko frekuentzia baxua) eta zorrotzak (oinarrizko frekuentzia altua da).

Bidali
Zuzendu
Eskubideak

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana