Almerian eta Granadan alditxo batez lan egin ondoren, matematika puru eta aplikatuetako irakasle izendatu zuten berak ingeniaritza ikasi zuen eskola berean. Bere Geometria analitikoko ariketak (1865) eta Indar materialen batasun fisikoari buruzko teoria modernoak (1867) garrantzizko lantzat hartu izan dituzte adituek. Ekonomia politikoa, filosofia, geologia eta politika ere ikasi zituen; ingeniaritza eta kimika-lanetan ere ibili zen. 1860ko hamarkadan Merkataritzako ministro izendatu zuten. Ekonomia Politikoko Elkartearen kide egin zen eta merkataritza libreko doktrinak zabaltzen ahaleginak egin zituen prentsan eta eztabaidatan.

1866an Espainiako Zientzia Zehatzetako Akademiako kide izendatu zuten. Bera izan zen determinanteen teoria eta aldakuntzen kalkulua Espainian sartu zituena. Alderdi Errepublikar Aurrerakoiaren sortzaileetakoa izan zen Salmeronekin batera. 1868ko iraultzak monarkia boteretik kendu zuenean bere irakasle-postua utzi egin zuen gobernu iraultzailearen partaide izateko. 1867 eta 1874 bitartean hezkuntza- eta finantzetako ministro izan zen; borbondarren dinastia berrezarri zenean politika utzi egin zuen eta ospea hartu zuen antzergile gisa. Espainiako Bankuaren fundatzaileetakoa izan zen. Asturiastik diputatu ere izan zen eta 1905ean ekonomia-ministro 1867an Alaba sasikoa argitara eman zuenean ez zuen arrakastarik izan eta iluntasunean geratu zen harik eta 1877an Halako hobenagatik halako zigorra aurkeztu zuen arte.

"Azken gaua" izenburua zuen 1867an idatzitako beste antzerki-lan bat 1875ean ekoitzi zen, baina ordurako Echegarayk arrakasta izana zuen "Taloitegia" izeneko antzerkia Apolo antzokian 1874an taularatu zuenez geroztik. Lan hori Parisen erbesteratuta egon zen denboran idatzi zuen. Urte berean geroxeago Mendekatzailearen emaztea izeneko lana aurkeztu zuenean publikoak oso ondo hartu zuen, nahiz eta eszenografia onaren ondoan nabarmenkeria askotxo zuen. 1874tik aurrera antzerki-lan asko idatzi zituen, batzuk arrakastatsuak eta beste batzuk ez hainbeste.

Arrakastatsuenen artean "Ezpataren eskutokian" (1875); "Eromena edo santutasuna" (1877), suedierara eta italierara itzuli dena eta "Heriotzaren altzoan" (1879), Fastenrath-ek alemanierara ederki bihurtua, aipatzen dira.

Henrik Ibsen antzerkigile norvegiarraren lanen eraginak arazo sozialekin lotutako gaietan murgiltzen hasi zen. Galeoto Handia (1881), agian Echegarayren lanik osatuena, hainbat hizkuntzatara itzuli dute eta oraindik ere antzezten da. 1894an Espainieraren Errege Akademiako kide egin zuten eta 1904an, Frédéric Mistralekin batera, Literaturako Nobel saria jaso zuen. Urte horretan Espainiako Ogasunaren buru izan zen denbora batez.

Publikoak Echegarayren lanak beti oso ondo hartu zituen arren, bere garaiko intelektual gazteek eta idazleek, 1898ko belaunaldia osatuko zutenek, kritikatu egiten zuten, melodrama artifizialak eta gehiegikeriaz josiak egiten zituela esanez. Esan izan da matematika antzerkiari aplikatzen diola, lanak arreta handiz eraiki eta antolatzen zituelako, antzerkiko teknika zorrozki erabiliz eta pertsonaia nagusiez bereziki arduratuz eta, gainera, irudimen handia erakutsiz, baina pertsonaien definizioan, ateraldiak asmatzen, aldiz ez da hain ona. Bertsoa eta prosa txandakatu egiten ditu eta bide hauetako bat hobesteko ikusten zaion zalantza ulertzekoa da, ez bata eta ez bestea ez dituelako oso distiratsuak. Agian ahulezia hauengatik ez du gerora hainbesteko osperik izan. Madrilen hil zen 1916an.

98ko belaunaldikoek ez zuten gogoko

1905ean 98ko belaunaldikoak deitu izan zaien intelektualek osatzen zuten talde batek protesta egin zuen Echegarayri Nobel saria eman izanagatik, 1905eko manifestu baten bidez. Besteak beste, honako hau zioen idazki horrek: "Prentsaren parte bat Jose Echegarayri omenaldi bat egiteko ideia kaleratzen hasi da, eta Espainiako intelektual guztien izenean hitz egingo balu bezala ari da. Guk talde horretakotzat hartuak izateko eskubidearekin eta don Jose Echegarayren nortasuna orain eztabaidatu gabe- adierazten dugu gure ideia estetikoak beste batzuk direla eta gure miresmenak oso bestelakoak.

Matematikaren berritzailea Espainian

XIX. mendearen bukaeran Espainia atzean zegoen matematikari dagokionez beste herrialde batzuen aldean. Echegaray eten gabe ari zen hori adierazten ahal zuen guztitan eta ez zuen alferrik galdu aukera Madrilgo Zientzia Zehatzen, Fisikoen eta Naturalen Akademian sarrera-hitzaldia egin zuenean. Honako esaldi biribil hau jaulki zuen: "...Zientzia matematikoak ez digu ezer zor; ez da gurea; ez dago hartan ezpain gaztelauek behartu gabe ahoska lezaketen izen bakar bat ere...".

Hitzaldi hark hauts handiak harrotu zituen garai hartan eta jende askok gaizki hartu zion. Alabaina, inork ezingo zuen salatu Echegaray egoera hari erremedioa jartzen ez saiatzeagatik. XIX. mendearen azken hereneko Echegaray-ren bibliografian badaude ekarpen batzuk fisika arloan, hala nola termodinamikakoak, argiaren teoriakoak, elektrizitatekoak eta magnetismokoak, eta baita matematikaren arloan ere goi-mailako geometriari eta determinanteen teoriari egindakoak.

Garai hartan Madrilgo Ateneoak maila jasoko hainbat hitzaldi eta ikastaro antolatzen zituen adituak horretarako ekarriz. Echegarayri ere deitu zioten. Hiru gai irakatsi zituen: Galois-en teoria, funtzio eliptikoak eta ekuazio diferentzialak. Han azaldu zituen planteamenduek, garai hartan testuinguru zabalagoa hartuz gero punta-puntakoak ez baziren izan ere, Espainian matematikaren berrikuntzari bultzakada bat emateko balio izan zuten behintzat.

Esan dezakegu Echegarayri antzerkiak diru asko eta ospe gutxi eman ziola eta zientziak, aldiz, aurkakoa.