Azalpena eta arrazoibidea

"Adierazi" hitzak, besteak beste, zerbait azaltzea edo zerbaiti buruz hitz egitea esan nahi du, besteek uler dezaten. Adierazpena informazioa igortzeko erabiltzen dugun diskurtso mota da beraz. Adierazpenaren ezaugarri nagusiak argitasuna, ordena eta objektibitatea dira. "Arrazoitzea", aldiz, ideia edo iritzi bat defenditzean datza, gure jarrera frogatuko duen arrazoi multzo bat agertu behar dugularik. Zuzen arrazoitzea pertsonenganako eragina izateari lotuta doa eta adimen-antolamenduaren erreflexua da.

Deskribapen bidezko adierazpena

Adierazpen batek deskribapen itxura izango du bertan deskribapena nagusitzen baldin bada (30. gaia ikusi). Bere ezaugarri nagusiena leku-antolamendua da.

Horretako testuek hiru egitura mota izan ditzakete:

  • Deskribapen-egitura izaki edo gauza baten ezaugarriak, zatiak edo funtzioa adierazten dituzten testuetan erabiltzen dugu.
  • Konparaketa edo egiaztatze-egitura bi izaki edo gauzen arteko analogia eta ezberdintasunak adierazten dituzten testuetan erabiltzen dugu.
  • Zenbatze-egitura ezaugarri edo egoera bera duten izaki, gauza nahiz jarduerak adierazten dituzten testuetan erabiltzen dugu.

Arrazoibidearen bidezko adierazpena

Arrazoibidearen bidezko adierazpenean analisian lortutako datuen arteko harremanak kontuan hartu eta, arrazoiak emanez, gai bat aztertuko dugu. Gaiaren analisi logikoa edo kontzeptuala adierazpen mota honen ezaugarria da.

Arrazoibidearen bidezko adierazpen-testuek bi egitura mota dute:

  • Kausa-ondorio bidezko egitura ekintza zehatz baten zergatiak edo bere ondorioak aztertzen dituzten testuetan erabiltzen dugu.
  • Arazo-irtenbidearen bidezko egitura aurkako ekintza edo egoerei irtenbidea ematen dioten testuetan erabiltzen dugu.

Narrazio bidezko adierazpena

Bere ezaugarri nagusia denbora-garapena da eta narrazioa egitura garrantzizkoena du.

Jarraiako egitura du, eta bertan gertaerak noiz gertatzen diren arabera ordenatzen dira (testu historikoak), baita jarraitzen duten ordenaren arabera ere (argibide-testuak).

Egitura mota honetan denborazko lokailu eta lokailu ordinal ugari dago (29. gaia ikusi).

Arrazoizko-testuaren egitura

  • Aurkezpenaren bidez hartzaileari gaia azalduko diogu eta bide batez bere arreta izan eta harengan jarrera positiboa piztu.
  • Gertaeren azalpenak gertaera oinarrizkoenak zenbatu eta azaltzeko nahiz tesia modu argian eta zehatzan aurkezteko balio du.
  • Arrazoibidea testuaren gorputzean doa eta hiztunaren tesia bermatuko dituzten argudioak ditu.
  • Amaierak azaldutakoaren laburpena izan behar du, gainera argudio eta tesi nagusiak bildu behar ditu.

Argudio motak

  • Zentzuzko argudioak: gizarteak onartutako egi eta ideietan oinarritzen dira.
  • Izatezko argudioak: proba behagarrietan oinarritutako argudioak dira.
  • Adibidezko argudioak: adibide zehatzetan oinarritzen dira.
  • Ahalmenezko argudioak: izen handiko pertsona baten iritzian oinarritutako argudioak dira.

Arrazoibidean eman daitezkeen akatsak

Arrazoibide zuzena egiteko, argudioak arrazoizko logikaren legeen araberakoak izan behar dute.Orokorrean, lege horien menpe ez dauden bi argudio mota dago:

  • Argudio ez-zuzenak arrazoizko logika gaizki erabiltzearen ondorio dira:
    • Partikularra dena maila orokorrean ezartzea.
    • Gurpil zoroetan erori.
    • Kausa-ondorio harreman faltsuak ezarri.
  • Argudio faltsuak arrazoizko logikatik at dauden limurtze erak dira.
    • Hartzailearen sentimenduetara jotzea.
    • Igorlearen ospea erabiltzea

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana