Mexiko

Mexikoko nazioa da gaur egungo Hispanoamerikako erraldoia. Nahiz eta mota guztietako baliabideetan aberatsa izan, bere garapen ekonomiko eta soziala balaztatzen duten arazo estruktural anitz ditu.

Bi munduren arteko kontaktua

Amerikako beste inon ez da ematen Mexikon ematen den dualtasuna, ia duela bost mende eman zen jatorrizko kultura mexikarraren eta Espainiatik zetorrenaren arteko kontaktuaren ondorioz. Populazio indigena ugariaren ondoan, bere hizkuntza eta ohiturak neurri handi batean mantentzen dituena, Europako jokabide kultural eta sozialak bizi dira (44. gaia ikusi).

Dena dela, bi kulturen arteko kontaktuak fenomeno berezi bat ekarri du: mestizajea. Amerika hispano osoan ikusgarria, mestizajeak Mexikon du bere espresio gorena, ez bakarrik arrazaren ikuspegitik baizik eta maila kultural, artistiko eta erlijiosoan ere eta gainera, Ertamerikako herrialde honek duen patrimonio kultural nagusienetariko bat da.

KAHa

1994an Estatu Batuak eta Mexikoren arteko Komertzio Askerako Hitzarmena (KAH) sartu zen indarrean (Tratado de libre comercio, TLC). Hitzarmen honek bi herrialdeen artean dagoen harreman komertzial ezin hobea indartu zuen, izan ere Estatu batuetan mexikar produktuen salmentak 1997n zehar kanpo komertzioaren %85a suposatu zuten, Europar Batasuna bezalako bezeroen kaltetan.

KAHren epe luzerako helburua Ipar Amerikan gune ekonomiko komun bat sortzea da (Kanada barne), nahiz eta proiektu honek doikuntza asko behar izango dituen hitzarmena sinatu zuten estatuen arteko ezberdintasun ekonomikoak direla eta. Dena dela KAHren lehen ondorioak mexikar ekonomiarengan positiboak ematen dute, izan ere bere kanpo zorraren parterik handiena likidatzea baimendu zion eta bere jarduera komertzialen eremua zabaltzea.

Eskualdeak

Barruti Federala

Izen honekin ezagutzen da Mexiko Hiriko udalerria, mexikar Estatuko hiriburua. Hogei milioi biztanletako populazio estimatuarekin (hiri sateliteak barne), Mexiko munduko hiri populatuena da (15. gaia ikusi).

Administrazio eta industria gunea, eta baserri guneetako behartsuentzako erakarpen gunea, azteka inperioko hiriburuak bere hazkuntza handiari lotutako arazo askori aurre egin behar die: kutsadura, etxebizitza falta, salneurrien gorakada, kale delinkuentzia eta abar.

Baserriko guneak

Barruti Federaletik kanpo, Mexikok itsura anitz ditu, nahiz eta orokorrean bi eskualde nagusi bereiz daitezkeen:

  • Iparraldea: klima bero eta lehorrekoa, basamortu gune anitzekin, nekazal eta abeltzaintzara zuzendutako lekua da batez ere nahiz eta Estatu Batuetatik hurbil dauden hirietan sektore turistikoa garatu den. Mexikoko Iparraldeko eskualdeak gainera ezohiko baliabide bat du: Estatu Batuekin muga. Mugan zehar, urtero milaka mexikar alboko herrialdean zoria bilatzen dute, Estatu Batuak legez kanpoko inmigrazioaren kontrako lege indartsuak dituen arren. Mexikorentzat, inmigrante hauek dibisa iturri garrantzitsuak dira.
  • Hegoaldea: klima tropikalekoa, baso eta mendi guneetaz betea, nekazaritza eta abeltzaintzako lanekin geroz eta garatuagoa den sektore turistikoarekin batera ematen dira, honek tropikoko hondartzak zein aitzinako maien lurraldearen aberastasun ekologikoa esplotatzea du helburu.

Mexiko Hiriko ikuspegia.

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana