Informazio gehiago
Ordenagailu pertsonalaren historia
Mikroprozesadorearen sorrera
Kalkulagailu-fabrikatzaile japoniar batek 1969an Intel osagai elektronikoen fabrikatzaileari zirkuitu integratu bat enkargatu zion, egiten zituzten kalkulagailuetan txertatzeko. Baina, Intelek ikusi zuen, ohikoak zituzten prozedurak erabiltzen bazituzten zirkuitu hura egiteko, kalkulagailua garai hartako miniordenagailuak bezain garestia irtengo zela, eta haiek zuten ahalmena ez zuela izango. Beste zerbait planteatu behar zutela erabaki zuten. Kalkulagailuaren zirkuitu logikoak txiparen barruan elkarrekin konektatzen ibili gabe, pentsatu zuten hobe zela kalkulagailuaren funtzioak izango zituen txip programagarri bat egitea.
Intel 4004 mikroprozesadorea. Kalkulagailu baten garuna izateko jaio eta antzinako ordenagailu erraldoiak bezain ahaltsua zen erabilera orokorreko mikroprozesadore bihurtu zena.
Azken finean, siliziozko bloketxo txiki-txiki batean ordenagailu bat, gaur egun mikroprozesadorea deitzen duguna, egitea pentsatu zuten. Osagai berriari 4004 deitu zioten, horixe zelako ordezkatuko zuen transistore-kopurua. Alabaina, orduan beste arazo bat sortzen zitzaion Inteli, teknologi aldaketa kualitatibo garrantzitsu bat merkeegi jartzera baitzihoazen japoniarren eskuetan. Erraz konpondu zuten, halere, arazoa, japoniarrak ez zirelako ohartu aldaketak zuen muntaz, eta eskubide esklusiboei uko egin zietelako osagaia merkexeago lortzearren. Geroago, 4004 hartan oinarrituta, Intelek beste mikroprozesadore bat egin zuen, 8008 izenekoa, Computer Terminal Corporation (CTC) etxearentzat, baina beste bezero batzuei saltzeko eskubideari eutsiz.
Lehen sistema eragileak
Hurrengo urratsa mikroprozesadoreentzat lengoaiak eta programak egitea izan zen, bestela ez baitziren ezertarako. Horrela jaio zen mikroprozesadoreentzako lehen sistema eragilea, CP/M izenekoa. Bi elementu osagarri hauekin bidea irekita zegoen ordenagailu pertsonala egiteko.
1981eko Osborne ordenagailu honek CP/M sistema eragilea erabiltzen zuen eta 5 hazbeteko monitorea zuen.
Lehen ordenagailu txikiak
1974an egin zen ordenagailu pertsonalaren itxurako lehen makinak, Altair izenekoak, ez zuen izen hau merezi ere, ez zuelako, ez teklaturik, ez monitorerik, eta 256 byteko memoria besterik ez zuen. Datuak sartzeko etengailu batzuez baliatu behar zen eta emaitzak argi batzuen bidez erakusten zituen. Hala ere, harridura handia sortu zuen.
Altair ordenagailua
Bi programatzailek Altair horrentzat softwarea egitea erabaki zuten; beren izenak: Bill Gates eta Paul Allen. Ideia hartan oinarrituta Microsoft enpresa sortu zuten.
Lehenengo ordenagailu pertsonalak
1977an, Tandy Corporation etxeak teklatua eta monitorea zituen lehen ordenagailu pertsonala egin zuen eta 1980an Silicon Valley-ko beste hainbat enpresa ere, hala nola, Apple, Osborne eta Commodore ordenagailu txikiak egiten eta poliki saltzen ari ziren. 1981ean IBM ordenagailu-fabrikatzaileak IBM PC makina sortu zuen Intel 8088 mikroprozesadorearekin eta Microsoftek prestatu zion DOS 1.0 sistema eragilearekin. Sekulako arrakasta izan zuten: bost urtean hiru milioi makina saldu ziren. Ez zen, ordea, jende arruntarentzat erabilera errazekoa. Ez zituen gaur egun arruntak iruditzen zaizkigun leihoak eta sagua erabiltzen, nahiz eta ordurako Xerox-ek baliabide hauek asmatuak eta erabiliak zituen eta Apple etxeak ere bazuen erabilera errazeko Lisa ordenagailua horietan oinarritua.
Apple-ren Lisa 2 ordenagailu pertsonala
1984an Apple-k Lisaren ondorengoa zen lehen Macintosh-a atera zuen eta urtebete geroago Microsoft-ek Windows 1.1 leihotan oinarrituriko sistema eragile bat Apple-rena baino askoz pobreagoa.
Windows 1.0ren pantaila
Leihoak, ikonoak eta sagua, erraztasunaren gakoa
1987an hasi ziren irteten WYSIWYG aplikazioak (alegia, leihoez eta saguaz baliatuz eragiketa guztiak burutzeko gai direnak). Hauetan lehena Aldus etxeak atera zuen PageMaker, dokumentuak maketatzeko aplikazioa, izan zen. Urte horretan bertan Microsoftek kaleratu zuen Windows 2.0 bere senide zaharragoa baino askoz gehiago hurbiltzen zitzaion MacOSri. Hortik aurrera Windows sistema eragilearen ondoz ondoko bertsioak merkatua ia guztiz bereganatzen joango ziren eta Macintosharentzat edizio-mundua bakarrik geratuko zen, esate baterako. Bitartean, jakina, urtez urte makina ahaltsuagoak, aplikazio sofistikatuagoak, sare informatikoak, kablerik gabeko konexioak, etab. garatzen joan dira teknologia hau bizitzaren arlo guztietan ezinbesteko bihurtzeraino.
2004ko ordenagailu eramangarria
Orria posta elektronikoz bidali
¿Qué son los iconos de "Compartir"?
Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.
¿Para qué sirve cada uno?
Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.
Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.
Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.
Derechos de reproducción de la obra
-
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.
Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.
Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.
Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.
Pribatutasuna
Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.