Letren ortografia

Hizkuntza guztietan aurki daitezke ortografi arazoak, denboraren poderioz, ez baitira bat etortzen fonemak eta letrak. Espainolaren ortografia nahiko erraza da, bai behintzat ingelesarenarekin edo frantsesarenarekin konparatuz gero, horietan fonema eta hizkien arteko adostasun falta hori handiagoa baita.

Ortografia arau nagusiak

  • [b] hotsa b-z edo v-z idatz daiteke: bola, vela, bello, vello.
  • [i] bokalaren hotsa I-z edo y-z idatz daiteke: isla, casi, rey, y, paipay.
  • [g] hotsa (gasa) g-z idatzi behar da a, o edo u-ren aurretik eta gu, e edo i-en aurretik: gato, gorrión, guardia, guepardo, guitarra.
  • [j] hotsa (jamón) j idatzi behar da a, o edo u-ren aurretik eta silabaren amaieran. Aldiz, e edo i-ren aurretik, j edo g idatz daiteke: jarra, joven, carcaj, jirafa, girar.
  • [k] hotsa (casa) c idatzi behar da a, o edo u-ren aurretik eta silaba amaieran; aldiz, e edo i-ren aurretik qu idatzi behar da: capa, copa, recto, queso, quince.
  • [r] hotsa (pera) beti r idatzi behar da: oro, morena, cara.
  • [rr] hotsa (rana) rr idatzi behar da bokal artean eta r beste kasu guztietan: barro, río, enredo, alrededor, Israel.
  • [z] hotsa (zapato) z idatzi behar da a, o eta u-ren aurretik eta silaba amaieran. Aldiz, c idatzi behar da e edo i-ren aurretik: zarza, zorro, izquierdo, cemento, cima.
  • [n] hotsa b edo p-ren aurretik m idatzi behar da: campo, empezar, cambio sombra.

Letra larrien erabilera

Maiuskulaz idatzi behar da lehen letra kasu hauetan: Adibideak
Idatzi baten lehen hitzaren lehen letra. Puntu baten ondorengo lehen letra. Eten-puntuen ondorengo letra. Harridura edo galdera (¿, ¡) ikurren ondorengo letra. Ya han llegado las golondrinas.Ya es primavera.
Izen bereziak. Joan Manuel Serrat, África, Miño, La Habana.
Pertsona izenaren ondoan doan edo hori ordezkatzen duen ezizen edo izengoitia. Alfonso X el Sabio, el Rey Sol, el Gran Capitán.
Erakundeak, establezimenduak edo aparteko gertakariak izendatzeko adjektibo eta izenak. Tribunal Supremo, Café Central, Segunda Guerra Mundial.
Liburuen, aldizkarien, egunkarien eta arte-lanen (besteak beste) izenburuen lehen letra. Platero y yo, El País, Gaceta Ilustrada, Sinfonía Heroica.
Eskutitzetan, agurraren bi puntuen ondoren edo hitzez hitz adierazitako zerbait dela iragartzeko. Querido amigo: He recibido... Respondió: «No lo sé».
Erakunde edo elkarte bat ordezkatzen duen izena. Recibe una pensión del Estado. Los tesoros de la Iglesia.
Puntu kardinalen izena zuzenean eurez ari garenean. La brújula señala el Norte.
Jaiegun erlijioso edo zibilen izena. Navidad, Día de la Constitución.
Zientzia gaien izenak. Es licenciado en Biología.

H-ren erabilera

H-z idatzi behar dira:

  • Hia-, hie- edo hue-z hasten diren hitzak edo aurretik bokal bat eta ue diptongoa dutenak: hiato, alcahuete.
  • Hum-, herm-, horm-, horr-, hosp-ez hasten diren eta jarraian bokal bat duten hitzak: hermano, horror.
  • Haber eta hacer aditzen forma guztiak: ha, hice.
  • H-z idazten diren hitzen eratorri eta elkartuak: huesudo, hormiguero.

B eta v grafien arauak

B-z idatzi behar dira:

  • Bib- (liburua), bi-, bis- (bi aldiz) aurrizkia daramaten hitzak: biblioteca, bilingüe, bisabuela.
  • Bu-, bur- edo bus- silabez hasten diren hitzak: bulla, burla, buscar.
  • Bien- edo bene- aurrizkia daramaten hitzak: bienvenido, beneplácito.
  • Kontsonante baten aurretik [b] hotsa daukaten hitzak: hombre, terrible, obstáculo.
  • Silaba amaieran [b] hotsa daukaten hitzak: obtener, abdomen, club.
  • -bilidad,- bundo, edo -bunda atzizkiak dituzten hitzak: amabilidad, vagabundo, meditabunda.
  • Bir edo aber hizkiekin amaitzen diren aditz guztien formak: subió, reciben, cabía. Salbuespenak: hervir, servir, vivir eta precaver.
  • Ir aditzaren eta lehen aditz-jokoko indikatiboko iraganaldi burutugabeko forma guztiak: paseaba, llegábamos, ibas.
  • B-z idazten diren hitzen eratorri eta elkartuak: lobezno.

V-z idazten dira:

  • ll-z hasi eta [b] hotsa duten hitzak: lluvia, llave.
  • Villa-z hasten diren hitzak: villano, villancico. Salbuespena: billar.
  • Vice-, viz-, vi- aurrizkiez (" -en ordez " esan nahi dute) hasten diren hitzak: vicecónsul, virrey, vizconde.
  • D edo b ondoren [b] hotsa duten hitzak: adversario, subvención.
  • Adjektiboen -ava, -ave, -avo, -eva, -eve, -evo, -ivo, -iva amaierak: doceava, eslavo, leve, primitivo. Salbuespena: árabe.
  • Iraganaldi burutu sinplearen, subjuntiboko iraganaldi burutugabearen eta geroaldi burutugabearen -uvo, -uviera, -uviese, -uviere desinentziak: estuvo, anduviera, mantuviese, contuviere.
  • -Servar-ekin amaitzendiren aditzak: reservar, conservar.
  • -viro, -ívoro, -ívora-rekin amaitzen diren hitzak: triunviro, carnívoro, herbívora. Salbuespena: víbora.
  • v-z idazten diren hitzen eratorri eta elkartuak: suavidad, revista.

Y, / eta ll grafiak

Y-z idatzi behar dira Y juntagailua. arboles y flores.
[i] hotsa bukaeran duten eta aurreko bokalarekin diptongoa osatzen duten hitzak. Plurala -es egin behar denean, y mantendu egiten da. Aldiz, plurala -s egin behar denean, y i bihurtzen da. paipay ÞpaipaisreyÞreyes
Yer-ez hasten diren hitzak eta yec silaba dutenak. yermo, abyecto.
[y] hotsaren ondoren ad-, dis-, in-, sub- atzizkiak dituzten hitzak. adyacente, disyunción, inyectar, subyugar.
Infinitiboek ll-rik edo y-rik ez duten aditz formak. cayeron, royeron.
Y-z idazten diren hitzen eratorri eta hitz elkartuak. enyesar, yacimiento.
Y-z idazten diren hitzen eratorri eta hitz elkartuak. fa-, fo-, fu- silabez hasi eta jarraian [ll] hotsa duten hitzak. fallo, fullero.
-illa edo -illo-z amaitzen diren hitzak. portilla, amarillo.
alle, -elle, -ello eta -ullo-z amaitzen diren substantiboak. valle, muelle, sello, barullo.
Euren infinitiboak -ellar, -illar edo -ullar amaitzen diren aditzak. arrullar, sellar, brillar.
Ll-z idazten diren hitzen eratorri eta elkartuak. ensillar, amarillento.

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana