Informazio gehiago
Arte erromatarra (II)
Eskultura
Leku publiko zein pribatuetako eskultura grina handia zen erromatarrentzat. Greziako estatuagintzak, oso eraginda izan arren, ez zuen garatzen erlijioaren eta mitologiaren gaiak, baizik eta gizaki ospetsuak goraipatzeko erabiltzen zen. Erretratua, beraz, Erromako estuetako motiborik landuena izan zen.
Zizelkatutako erretratua
Erromako estatuagintzako irudirik landuenak eta goraipatuenak enperadoreenak ziren, jakina. Inperioko leku guztietan zeuden horien irudiak, herritarren fideltasuna gogortzeko. Enperadoreen irudiek, hasieran, izaera helenizatzailea zuten.
- Julio Zesaren (K.a. 100-44) eta Augustoaren (K.a. 63-K.o. 14) garaiko inspirazioa Greziako klasizismotik hartzen zen; haren ezaugarriak honako hauek ziren: zizelkatutako pertsonaren idealizazioa eta bere birtuteen adierazpen sinbolikoa.
- Gero, Klaudioaren (K.a. 10- K.o. 54) eta Neronen (37-68) garaian, argi-itzalen efektuak eta errealismoaren ardura gogortu egin ziren. Joera horrek Flavioen, Antoninoen eta Severoen dinastietan iraun zuena..
- III. mendetik aurrera, erretratua sinplifikazio geometrikorantz eboluzionatu egin zen. Antza fisikoa ez zen garrantzitsua; hieratismoa ezaugarria zuen agerpen sinbolikoa lortu nahi zuen artistak. Garai horretakoak dira Constantino I Handiaren erretratuak (280-337).
Augusto enperadorean xehetasuna (Arkeologia Museo Nazionala, Atenas).
Hilarria Augustoen (Diokleciano eta Maximiliano) arteko besarkadaren errepresentazioarekin (III. mendea).
Pintura eta mosaikoa
Erroman, pinturaren funtsezko erabilpena zen etxeetako hormen dekorazioa; adibidez: marku faltsuak bezalako elementuak, tenpleteak eta kolomatak agertzen zituzten irudi arkitektonikoak¿ giza irudiekin konbinaturik.
Mosaikoak, zoruak dekoratzeko erabilita, oro har, diseinu geometrikoak edo giza irudiak agertzen zituen. Bi mota zeuden: tesela handiak erabiliz, efektu adierazgarria eta dekoratiboa ematen zutenak (opus tessellatum) edo tesela txiki-txikiak erabiliz, xehetasun handia ematen zutenak konposizioetan (opus vermiculatum).
Arte erromatarraren gailurra
Koliseo, foro eta aipatutako beste manifestazio batzuez gain, arte erromatarraren obra nagusiak honako hauek dira:
- Panteoia edo "jainko guztien santutegia"; solairu zirkularreko tenplua zen, arkupe zutabeduna eta erdian idi-begi batek irekitako kupula bat (lekuaren argi-iturri bakarra) zituena.
- Sant'Angeloko gaztelua, Adriano enperadorea (76-138) lurperatua izan zen monumentu-mausoleoa. Adriano enperadoreak eraikitzeko agindu zuen.
- Ara Pacis Augustae, Augusto enperadoreak (K.a. 63-K.o. 14) K.o. 13. urtean eraikia, inperioko mendebaldean lortutako bakea ospatzeko. Esparru goratu batean zegoen, eta ezagututako lehen narrazio-erliebea egin zen bere hormetan.
- Titoren arkua, foroko ekialdean kokatutako garaipen-arkua; Jerusalen konkistatu zuen Tito enperadorearen (39-81) gerra-kanpainak kontatzen ziren bere erliebetan.
Titoren arkua.
- Trajanoren zutabea, lehen foroaren sarreran kokatuta; Trajanoren (53-117) garaipenak kontatzen ziren bere erliebetan, 101en eta 107ren arteko dazioen aurkako kanpainetan izandakoak. Erliebe horietan, gainera, irudien barrenak eta paisaiak agertzen ziren.
- Marco Aurelioren zutabeak Trajanorenak zuen ereduari jarraitzen zion, eta Marco Aureliok (121-180) inperioko iparraldean markomanoen gainean izan zuen garaipena ospatzen zuen. Eredu greko klasikoetatik urrun, irudien adierazgarritasunari ematen zion garrantzia, III. mendetik aurrera (Inperio Behean) garatutako ekialdeko eran.
Ara Pacis Ausgustaeren erliebeak.
Orria posta elektronikoz bidali
¿Qué son los iconos de "Compartir"?
Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.
¿Para qué sirve cada uno?
Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.
Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.
Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.
Derechos de reproducción de la obra
-
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.
Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.
Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.
Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.
Pribatutasuna
Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.