Traganarru

Itsasoko, putzu batzuetako eta ibaietako urak, Euskal Herriko leku askotan, irelu jakin batzuen (laminak, batez ere) bizilekutzat jotzen dira eta beraien hondoetan etxe eta herri zahar madarikatuak daudela uste da.

Garai bateko itsasgizonak, eta gaur egunekoak gehien ikaratu dituen ireluak Traganarru izena hartu izan du eta zurrunbilo ikaragarri itxuran azaltzen da.

Beste jeinu batzuk (laminak, sorginak eta gaizkinak) gaiztotzat arrantzaleei eta itsasgizonei erasoka, azaltzen dira. Olatu bihurtutako sorginak askotan aipatu dituzte; horiei buruz Juan V. Araquistainek "Las tres olas" deituriko kondaira argitaratu zuen, Tradiciones vasco cántabras idazlanean (Tolosa, 1866). Geroago, Jose Miguel de Barandiaranek ipuin horren kontaera murriztu bat argitaratu zuen Obras Completas en :

Traganarru

 

"Bermeoko txalupa batzuk Elantxobeko kaian sartu ziren eta bela, masta eta beste gauzak, saskiak ez beste denak ontzitik atera zituzten. Agure bat txalupara itzuli zen gauez lo egitera, eta, lo zegoela, bi emakume gona gorriz jantziak sartu ziren txalupara. Sokak askatu zituzten eta bi emakumeak arraunketari ekin zioten. Arraunkada bakoitzean, ehun legoa esaten zuten, eta Habanara iritsi ziren.

Orduan herrira joan ziren bi emakumeak eta, hauek festa egiten zuten bitartean, agurea ere atera zen txalupatik. Habanako zuhaitz bati adar bat kendu zion, ontzira itzuli zen eta pipa erretzen hasi zen. Bi emakumeak itzuli zirenean, ondorengoa esan zuten: Pipa usaina dago hemen, gizonen bat sartu ote zaigu, bada? Agurea isilik geratu zen, aurkituko zuten beldurrez.

Besterik gabe, arraunean hasi ziren berriz ere eta, egunsentia baino lehen, Elantxobera iritsi ziren. Agureak zuhaitz adarra erakutsi zien lagunei, gau hartan Habanan izan zela sinetsarazteko.

"Hau horrela bazan, sar dadila kalabazan eta irten dadila Derioko plazan".

Azkoitiko istorio batean ere azaltzen dira gai horiek, laburrago bada ere. "Sorginek bere baitan hala zioten: arrantzaleek horrela edo hala jarri beharko dute txalupa, gu ez itzultzekotan. Halabeharrez arrantzale batek entzun zien hori eta ontzia jarri zuten, sorginek esan bezala.

Sorgin batzuek herriko arrantzale etxe batean bizi zirenak gorroto zituzten eta akabatzea erabaki zuten. Hiru sorgin ziren eta olatu itxura hartu zuten arrantzaleak itsasora irten ziren batean.

Sorginek elkarrekin hitz egin zuten eta, ez iraultzeko, arrantzaleek ontzia modu jakin batean jarri behar zutela esan zuten. Arrantzale batek elkarrizketa entzun zuen eta, horri esker, onik irten ziren.

Gero arrantzale hark danbateko bat eman zion hiru olatuetako bati puntzoi luze batekin eta sorgina erdi hilik gelditu zen.

Remo

BARANDIARAN, JOSE MIGUEL: Mitología del Pueblo Vasco , Ostoa, 1984
BARANDIARAN, JOSE MIGUEL: Mitología Vasca , Txertoa, 1982
BARANDIARAN, JOSE MIGUEL: Mitología Vasca , Minotauro, 1960

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana