Txokolatearen historia
600 K.a. maiak Erdialdeko Amerikatik Hego Amerikako iparraldera emigratu zuten. Ordurako mendetan zehar ezaguna zuten kakaoren hazkuntzan jardun ziren Yucatán-en. Antzinadanik kakao-aleak diru eta kalkulu-unitate gisa erabiltzen zituzten Erdialdeko Amerikako biztanleek euren salerosketetan. 1200. urtean aztekek, Mexikon zuten nagusitasunari eusteko, tximimeken eta maia herriak menderatu zituzten. Garai hartako dokumentuek erakusten dutenez, menderatutako herriek zerga gisa kakaoa eman behar izaten zieten menderatzaileei.
1502an Kristobal Kolonek bere laugarren bidaian Nikaraguara heldu zenean ezagutu zituen kakao-aleak. Bertakoek edari gozo bat prestatzeko erabiltzen zituzten, baina Kolonek ez zuen hori aintzakotzat hartu. 1513an Hernando de Oviedo y Valdez-ek Amerikako joan-etorria egin ondoren, kontatu zuen jopu bat erosi zuela 100 kakao-aleren truke. 1519an Hernán Cortés-ek zioen kakaoaren zaporea ez zela bereziki atsegina eta interes handiagoa ikusten zion artean ordainbide gisa eta erabaki zuen Espainiaren izenean kakao-haztegi bat sortzea, "dirua ereitea", alegia. 1528an Cortések lehenbiziko aldiz ekarri zituen Amerikatik Europara kakaoa eta hau prestatzeko tresnak.
1609an Mexikon "Libro en el cual se trata del chocolate" izeneko liburua argitaratu zen. 1615ean Ana Austriakoa, Espainiako printzesa, Frantziako Luis XIII.arekin ezkondu zen eta beste ohitura batzuen artean txokolatea hartzeko ohitura eraman zuen Frantziako gortera. 1657an frantses batek ireki zuen Londresko lehen txokolate-denda. XVII. mendean Eliza Katolikoa erabaki zuen txokolate egina edateak ez zuela baraua hausten baina bai txokolatea jateak. 1671an zerbitzari baldar bati almendraz betetako ontzia lurrera erori zitzaion. Nagusiak, haserre, masaileko bat ematera joan zenean, azukre errez betetako ontzi bat almendren gainera isuri zuen. Bitartean Plesslis-Praslin mariskal gozozale porrokatua postrearen zain zegoen. Nagusiak ez zekien zer egin, baina azkenean azukre errez estalitako almendrak zerbitzatzea erabaki zuen. Gonbidatuari izugarri gustatu zitzaion postre berria eta berehala bere izena ematea erabaki zuen: "Praslin". Hor jaio zen gerora hainbat aldaketa izango zituen "Praline"a.
1711an Karlos VI.a enperadoreak Madrildik Vienara eraman zuen gortea eta baita txokolatea ere. 1720rako Florentzia eta Veneziako kafeetan txokolatea eskaintzen zen. AEBetara 1755ean iritsi zen txokolatea. 1780an Bartzelonan sortu zen txokolatea industrialki egiteko lehen lantegia. 1810ean Venezuela zen munduan kontsumitzen zen kakaoaren erdia ekoizten zuen herrialdea eta Espainiak kontsumitzen zuen munduan kontsumitzen zen kakaoaren herena. XIX. mendean portugaldarrek kakaoa Afrikara eramaten dute eta han hazten hasten dira. XX. mendean Alemaniak hartzen dio Espainiari txokolate-kontsumitzaileen lehen postua eta Suitzak ospe handia hartzen du ekoizle gisa.
Orria posta elektronikoz bidali
¿Qué son los iconos de "Compartir"?
Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.
¿Para qué sirve cada uno?
Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.
Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.
Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.
Derechos de reproducción de la obra
-
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.
Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.
Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.
Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.
Pribatutasuna
Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.