Erdialdeko eta hego mendebaldeko Asia

Asiako erdi eta hego ekialdeko eskualdeek batez ere populazio islamiarrekoak dira eta populazio dentsitate txikiak dituzte bere klimaren lehortasuna dela eta, hala ere gune batzuk eta besteen artean kontraste handiak daude. Populazioa nekazaritzarako ur nahiko dagoen lekuetan kontzentratzen da: oasietan, mendi-mazeletan, bailarak eta ibaien ertzetan.

Txipre

Irlatar estatu txiki hau osatzen duten bi komunitateak, grekoak eta turkiarrak, XIX. mendearen bukaeratik gatazkan daude: izan ere, Txipre 1983tik banatua dago, nahiz eta gizarte gatazkak hogei urte lehenago eztanda egin izan. Ekonomia nekazaritza eta turismoan oinarritzen da.

Ekialde Ertaina

Eskualde honek Asiako hego mendebaldea betetzen du, Mediterraneo eta Indo ibaiaren haranen artean, hala nola Arabiar Penintsula. Populazioaren gehiengoa musulmana da eta bertan daude Islamaren leku garrantzitsuenak: Meka eta Medina, Saudi Arabian kokatuak; Jerusalen Israelen eta Basora Iraken. Dena dela gutxiengo kristau garrantzitsuak ditu Siria, Irak eta batez ere Libanon. Ikuspegi etnikotik homogenotasun gutxiagokoa, lurraldea talde etniko eta hizkuntza talde ezberdinez populatua dago:

  • Arabiarrak: gehiengo taldea, Arabiako penintsulan, Jordania, Siria, Libano eta Iraken nagusi da.
  • Turkiarrak: Erdialdeko Asiatik etorriak, batez ere Turkian bizi dira.
  • Kurdoak: ez dute estatu propiorik eta Turkia, Siria, Irak eta Iranen arteko mugen inguruan bizi dira.
  • Irandarrak: Iranen batez ere, Islamaren bertsio xiita praktikatzen dute.

Eskualdeak garrantzia estrategiko izugarria du Pertsiar Golkoko eta Tigris eta Eufratesen erdiko haranaren petrolio aberastasun handiagatik. Honek azaltzen du inguru horretako herrialde batzuen errenta maila handia, zeinak nagusi diren sistema politikoen garapen sozial eskasarekin kontrastatzen duen: monarkia absolutuak, diktadurak, edo erregimen teokratikoak.

Israel

Palestinan ezarritako eta 1948an eratutako estatu hebrearra. Eskualdeko estatu garatu bakarra da nekazaritza, merkataritza eta industrian oinarritutako ekonomia oparo bati esker, hala nola Estatu Batuak ematen dion laguntza tekniko, militar eta ekonomikoari esker. 1967tik aurrera Zisjordania eta Gazako palestinar lurraldeak okupatzen ditu, zeinak inguruko populazio arabiarrarekin (palestinarrak) gatazka handiagotzera eraman duen.

Kibbutz bat, basetxe esperimental baten prototipoa, israeldar lurraldeari emaitza oso onak eman dizkiona.

Erdialdeko Asia

Afganistan eta Kazakhstan, Kirgizistan, Turkmenistan, Uzbekistan eta Tadjikistan sobietar errepublika ohiak hartzen ditu. Populazioaren gehiengoa musulmana da, baina Ekialde Ertainean bezala, aniztasun etniko nabaria dago:

  • Iraniarrak: Afganistanen batez ere, erlijio musulmanekoak.
  • Turkiarrak: beste herrialde guztietan nagusiak, Islama jarraitzen dute ere.
  • Errusiarrak: herrialde guztietan Afganistanen izan ezik, gutxiengo eslaviar garrantzitsuak osatzen dituzte. Islamiar populaziotik argiki banatuak daude bai beraien mendebaldeko eta kristau kulturagatik bai dagozkien errepubliketan indar politiko garrantzitsua izateagatik.

Eskualdeak nazioarteko garrantzia txikia du bere isolamendu geografikoa dela eta, nahiz eta Kazakhstan bere azalera, populazio petrolio-baliabideengatik eta indar politikoagatik, eskualdeko potentzia garrantzitsu batean bihurtu den.

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana