Nahasketen, disoluzioen eta konposatuen ezaugarriak

Ondorengo taulan ikus daitezke nahasketak, disoluzioak eta konposatuen arteko bereizketa eragiten duten ezaugarriak:

Disoluzioen egoera fisikoa

Bi osagarri bereizi behar dira disoluzioetan: disolbatzailea (gehienetan kantitate handiena osagai horrena izan ohi da) eta solutua, edo solutuak (proportzio txikiena horiena izan ohi da disoluzioetan).

Disoluzioen egoera fisikoaren arabera, ondorengo egoerak sailka ditzakegu: solidoak, likidoak eta gaseosoak. Disoluzioaren egoera fisikoa eta disolbatzailearena berdina izan ohi da; aldiz, solutua egoera ezberdin batean aurki dezakegu. Disoluziorik arruntenak disoluzio likidoak izan ohi dira, eta talde horren barnean, ur disoluzioak dira garrantzitsuenak eta ohikoenak; hau da, disolbatzailea ura dutenak.

Kontzentrazioaren adierazpena

Disolbatzaile batean dagoen solutuaren kontzentrazioa unitate konbinazio bidez adierazten da. Unitate konbinazio horrek solutuaren masa edo bolumena erlazionatzen ditu disoluzioaren masarekin edo bolumenarekin. Masa unitate arruntena gramoa edo mola izan ohi da, eta bolumen unitatea, litroa.

Disoluzioak disolbatuak edo kontzentratuak egon daitezke, bertan dagoen solutu eta disolbatzaile kantitate erlatiboaren arabera. Horrenbestez, solutu kantitate handia duen edozein disoluzio, kontzentratua izan ohi da; eta aldiz, disolbatzailearekin konparatuz gero solutu kantitate txikia badu, oso disolbatua dagoela esan ohi da.

• Portzentaiak: kontzentrazioen adierazpena portzentaietan egin nahi dugunean, masan edo bolumenean oinarritu gaitezke:

  

  Disoluzio batean aurki dezakegun azukrearen kantitatea bere masaren %10 bada, 100 gramo disoluzioko 10 gramo azukrearenak izango direla esan nahi du.
• Molaritatea (M) edo kontzentrazio molarra: kontzentrazio adierazpen horrek disoluzioaren litro batean dagoen solutu molen kantitatea agertzen du.

  

  Kloruro sodikoaren (NaCl) 10 moleko disoluzioan NaCl-aren 10 mol egongo dira disoluzioaren litro bakoitzeko.
• Molalitatea (m) edo kontzentrazio molala: kontzentrazio adierazpen horrek disolbatzaile kilo batean dagoen solutu molen kopurua agertzen du.

  

  NaCl-aren disoluzio 3 molal batek ur kilogramo bakoitzeko 3 gatz mol izango ditu (edo litro bakoitzeko kasu horretan, uraz ari baikara).
• Frakzio edo zatiki molarra (X): solutuaren frakzio molarra disoluzioaren solutuaren mol kopuruaren eta mol kopuru totalaren (disolbatzailea eta solutua) arteko zatidura da.

  

  NaCl mol bat botatzen badugu 9 mol uretan, solutuaren frakzio molarra honako hau izango da: