Irrati Libreak
Irrati libreen mugimendua Kataluniatik (Onda Lliure, 1979) sartu zen Espainiako Estatuan. Osina Irratia, Euskadiko lehen irrati librea, gutxira jaio zen Donostiako Amara auzoan, hiriko talde antimilitaristen eskutik. Halaber, eredu komunikatibo alternatibo hori laster zabaldu zen lurralde osoan.
Printzipio ideologikoak
Garai horretako irrati libreen oinarri ideologikoak honakoak ziren:
- Baimenik gabe emititu, uhinak okupatuz
- Kontra-informazioaren kontzeptuaren nagusitasuna
- Kultura alternatiboa bultzatu, erakundeen kulturari aurre eginez
- Entzuleen parte-hartze zuzena: pertsona oro informazio iturri izan daiteke
- Hizkuntza berri baten erabilpena: sexista, gerrazalea¿ ez den hizkuntza aldarrikatzen dute
- Berriemailearen subjektibotasuna eta zintzotasuna aldarrikatzen dute
Arrisku faktoreak
Potentzia txikia eta estaldura oso urria zuten irrati libreek, kultur etxeetan, gaztetxeetan, auzo-elkarteetan¿ kokatuta zeuden. Langileak militanteak ziren, ez profesionalak, eta autofinantzaketa zen nagusi: bazkideen kuotak, pegatinen salmenta, txosnak jaietan¿ Publizitatea eta erakundeen diru publikoa ez zuten onartzen, udalek eman zezaketen laguntza bat edo beste izan ezik (lokala edo ura eta argia bezalako oinarrizko azpiegiturak).
80ko hamarkadan, irrati libre ugari itxi zituzten erakundeek. Baina Poliziak irratia itxi bezain pronto zabaltzen zuten berriz irratiko kideek. Arraroa bada ere, tolerantzia 90eko hamarkadan irrati libreek bizi izan zuten gainbeheraren arrazoietako bat da. 1987. urtean eta 1989.ean frekuentzia banaketa bana egin zuen Eusko Jaurlaritzak eta baimenak ematearen estrategiak fenomenoaren oihartzun soziala ahuldu zuen erabat.
Baina irrati libre askoren itxieran beste faktore batzuk ere eragin zuzena izan zuten: belaunaldi gazteen militantzia eza eta atzerapen teknologikoak, besteak beste. Garai horretan, gainera, udal irratiak jaio ziren.
Zaila da irautea
90eko hamarkadaren hasieran irrati libreek etorkizun zalantzagarria zuten aurrean. 1992an Tas Tas Irratia jaio zen Bilbon eta bi urte geroago, irrati libreen bileran, hainbat aldaketa onartu zituzten: langileen kontratazioa edo militanteen profesionalizazioa eta teknologia berriei egokitu beharra.
Garai horretan, gizarte taldeek sortutako irratiak jaio ziren, gehienak talde euskaltzaleen eskutik. Hainbatek Udalaren laguntza dute eta frekuentziaren titularrak dira (Arrasate Irratia Arrasaten, eta Anboto Irratia Elorrion).
Mistoa da gizarte taldeek sortutako irrati horien finantzaketa-iturria: Erakunde publiko ezberdinetatik (Udalak, Aldundiak, Gobernu Autonomikoa) diru-laguntzak jasotzen dituzte eta publizitateak sortzen dituen irabaziak eta elkarteko bazkideek ordaintzen duten urteroko kuota.
Batuta, indar handiagoa
Digitalizazio garaian, batasuna da irrati libreak eta gizarte taldeek sortutako irratiak alternatibo izateko bide bakarra. 2001ean hogeita bost irratietako ordezkariak elkartu ziren Arrosan, bi helbururekin: guztien arteko elkarlana bultzatzeko oinarriak ezartzea eta teknologia berriei egokitzea. 2002an Arrosa Ekoizpen Zentroa jaio zen.
Lau eginkizun nagusi hartzen ditu bere gain Arrosa Ekoizpen Zentroak:
- Euskal Herriko komunikazio-kohesioa bultzatzea
- Euskararen erabilera sustatzea eta euskalkien ezagutza zabaltzea
- Euskal Herriko irratien arteko harremanak sakontzea eta haien arteko elkarlana erraztea
- Baliabideen trukea sustatzea (Intranet bat sortuta, zerbitzari komun batekin)
Beraz, eta laburbilduz, Arrosaren eginkizun nagusia ondokoa da: Euskarazko Euskal Herriko Komunikazio-Esparrua sendotzea, maila lokal eta ertaineko irratien elkarlanerako tresnak eskainita. Bestalde, Sarea dial alternatiboa da irrati horientzat.
Orria posta elektronikoz bidali
¿Qué son los iconos de "Compartir"?
Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.
¿Para qué sirve cada uno?
-
Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
-
Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.
-
Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
-
Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.
-
Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
-
Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.
Derechos de reproducción de la obra
-
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.
Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.
Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.
Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.
Pribatutasuna
Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.