Informazio gehiago

Bazenekien...?
Batezbesteko eta desbiderapen tipikoa

Sakabanatze-neurriak

Erdiguneko joera duten neurriek estatistika-segida baten portaerari buruzko gutxi gorabeherako informazioa ematen dute. Hala eta guztiz ere, ez dituzte bere ezaugarriak behar bezala adierazten: batezbesteko bakar bat inguruko balioen emaitza izan daiteke, edo baita guztiz ezberdinak diren estatistika-datuen bateratzea ere. Erdiguneko joera duten neurriek segida zein gradutan adierazten duten jakiteko, bariantza edo desbiderapen tipikoaren moduko sakabanatze-neurriekin osatu beharko dira.

Kontzentrazioa eta sakabanatzea

Zentralizazio-neurriek estatistika-banaketa baten "grabitate-erdigunea" zehazten laguntzen dute. Hala ere, segidaren portaera orokorra deskribatzerako orduan informazio osagarria beharko da, datuak sakabanatuta ala taldekatuta dauden jakiteko.

Beraz, sakabanatze-neurriek, zenbakizko balioak izanik, estatistika-segida baten balioen artean erdiguneko joera duten neurriekiko bereizketa-gradua aztertuko dute.

Sakabanatze-neurriak bi motatakoak izan daitezke:

 

  • Sakabanatze absolutuko neurriak: adibidez estatistika-analisi orokorretan erabiltzen direnak: ibilbidea, batezbesteko desbiderapena eta desbiderapen tipikoa.
  • Sakabanatze erlatiboko neurriak: aldagaia adierazten duten unitateak alde batera utzita, estatistika-banaketaren sakabanatzea adierazten dute. Ikerketa zehatzetan erabiltzen diren parametro teknikoagoak dira; besteak beste, irekitze-koefizientea, ibilbide erlatiboa, aldakuntza-koefizientea (Pearson-en sakabanatze-indizea) eta sakabanatze ertaineko indizea.

Ohizko banaketa, edo Gauss-en kanpaia izenaz ezagutzen dena, funtzio simetrikoa da, zeinek batezbesteko aritmetikoa segidaren erdigunean duen, sakabanatze-gradu baxuarekin (balio gehienak desbiderapen tipikoaren erdigunean daude).

Ibilbidea

Ondoeneko sakabanatze-neurria, estatistika-banaketaren ibilbidea da, eta heina edo anplitudea izenaz ere ezagutzen da. x1, x2, ..., xn balio-segida baten ibilbidea, balio horietako handiena eta txikienaren arteko kendura aritmetikoa izango da:

Batezbesteko desbiderapena

Batezbesteko desbiderapena (gehien erabiltzen den sakabanatze-neurria) aldagaiaren balio bakoitzak batezbestekoarekiko duen desbideraketaren balio absolutuaren batezbesteko aritmetikoa da. Bere formula matematikoa ondorengoa da:

Bariantza eta desbiderapen tipikoa

Batezbesteko desbiderapenaren bitartez, ez da beti argi ikusten estatistika-aldagai bateko balioen arteko bereizketa-gradua. Ikerketa zientifikoak azaltzeko orduan, komenigarriagoa da elkarrekin zerikusia duten bi parametro erabiltzea: bariantza eta desbiderapen tipikoa, alegia.

Bariantza, aldagaian azaldutako desbideraketa-balioen karratuen batuketa eta ikerketaren datu-kopuruaren arteko zatidura izango da. Matematikoki horrela adierazten da:

Bestetik, s ikurraz ezagutzen den desbiderapen tipikoa bariantzaren erro karratua izango da:

Beraz:

Bakoitzak bere balioa izanik, bariantza eta desbiderapen tipikoa berdin erabili ohi dira estatistika-ikerketetan.

Bidali
Zuzendu
Eskubideak

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana