Informazio gehiago
Miguel de Cervantes
Bizitza
Miguel de Cervantes Saavedra (1547-1616) Alcala de Henaresen jaio zen. Rodrigo de Cervantes kirurgilariaren eta Leonor de Cortinasen semeak, bere lehenengo urteak Valladoliden, Kordoban eta Sevillan eman zituen. Ez dakigu zein ikasketa egin zituen, baina ez dirudi unibertsitate-ikasketak egin zituenik.
1571 urtean soldadu egon zen Italian eta Lepantoko batailan hartu zuen parte. Egitandi hau harrotasunez gogoratzen du askotan. Bataila honetan bularrean zauritu zuten eta ezkerreko eskua ezindua geratu zitzaion, baina soldadu jarraitu zuen, harik eta 1575ean bere anaiarekin batera galera batean zihoala, hau harrapatu eta biak Aljerrera preso eraman zituzten arte. Bertan bost urte eman zituen, izan ere 1580 izan zen bere familiak eta hirukoiztarrek erreskateko diru guztia lortu zuten urtea.
1587an, jada ezkonduta, zerga-biltzaile lanetan aritu zen Andaluzia osoan zehar. Lan honek Sevillako kartzelan denboraldi labur batez egotea ekarri zion, eta suposatzen da bertan sortu zela Quijote lana. 1602 inguruan Valladoliden bizi zen bere emazte, alaba eta bi arrebekin. 1606an Madrilera joan ziren, bertan mezenas batzuei eta bere lanen argitalpenari esker bizi izan zen.
Cervantesen erretratua, Juan de Jaureguik egina, 1600 (Real Academia Española, Madril)
Antzerkia
1615ean, Cervantesek Ocho comedias nuevas y ocho entremeses nuevos izenburua duen antzerki-bilduma argitaratu zuen. Hau ez da inoiz antzeztu eta hitzaurrean 1580ko hamarkadan idatzitako beste komedia batzuk aipatzen ditu, hauetatik bi baino ez daude gordeta.
Komediak
Gaiaren arabera, horrela sailkatu ohi dira: gatibu-komediak, santu-komediak, zaldunezkoak, ohiturazkoak eta amodio-kontuzkoak. Hauen artean honako hauek nabarmentzen dira: Los baños de Argel, La gran sultana, gatibutasunaren gaia jorratzen dutenak, eta Pedro de Urdemalas, giro pintoreskokoa dena.
Tragediak
Cervantesen lan dramatiko ospetsuena La Numancia tragedia da, 1585 inguruan egina. Protagonista kolektiboak dituen obra da eta eredugarria da setiatzaile eta setiatuak portaera militarreko eredu gisa aurkezten dituen aldetik.
Entremesak
Cervantesek lehenagoko entremes mota eta generoetara jo zuen, Lope de Ruedaren tradizioa jarraituz, baina pertsonaiei genero honek baztertu zuen gizatasun-ukitu bat emanez.
Eleberria
Narrazioan, Cervantesek eredu nabarmenenak gainditzea lortu zuen, agortuak ematen zuten alorretan bide berriak urratuz.
Artzain-generoa.La Galatea
Cervantesen lehenengo nobela izan zen, 1585ean idatzia. Montemayorren (12. gaia ikusi) La Dianaren tradizioa jarraitzen du.
Sei liburutan banatuta dago eta osagai desberdinak ditu, generoaren araberakoak: maitasun-narrazio bat; pasio honi buruzko digresio teorikoak; antologia poetiko zabal bat; poesiari buruzko eztabaida teorikoak; literatur kritika...
Abentura-eleberria edo bizantziarra
Cervantesen azken lana Los trabajos de Persiles y Sigismunda izan zen eta Heliodoro greziar idazle miretsiarekin lehiatu nahi zuen. Azken hau Teagenes y Cariclearen egilea da.
Novelas ejemplares
1613an hamabi «eleberriko» bilduma hau argitaratu zuen, datazio ezezagunekoa eta era askotako gaiak dituena.
Guztietan ekintza «benetako istorio» legez aurkezten da, irakurleetatik gertuko leku eta denboran gertatua. Ekintza errealitate historikoaren eta benetako pertsonaien artean txertatzean, errealismo sentsazioa nabarmena da.
Quijotea
Cervantesen lanik ospetsuena, Quijotea, bi zatitan argitaratu zen. Lehenengoa 1605ean, El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha izenburuarekin, eta bigarrena 1615ean, Segunda parte del ingenioso caballero Don Quijote de la Mancha izenburuarekin.
Lehenengo zatian Don Quijotek herrixkatik irten zeneko lehenengo bi aldietan bizi izan zituen abenturak kontatzen dira. Zentzumenei iruzurraren gaia da nagusi, zaldunezko liburuek (12. gaia ikusi) Alonso Quijanori eragindako erotasunagatik. Pasarte komiko ugari gertatzen dira, bertan zaldunezko nobelen edukia parodiatzen delarik.
Bigarren zatian Don Quijote eta Sanchok beren hirugarren ateraldian bizi izandako abenturak kontatzen dira. Orain zalduna errealistagoa azaltzen da eta beste pertsona batzuen engainua jasaten du. Etxean egonda, Don Quijote bere senera etortzen da eta zaldunezko liburuak gaitzesten ditu.
Interpretazioa
Lanaren arrakasta berehalakoa izan zen eta mendeetan iraun du, baina garai bakoitzak bere erara ulertu du. Bere garaian liburu komiko bat izan zen funtsean, baina Erromantizismoarekin, lana, ideala eta benetakoa denaren arteko liskarra, askatasun eta gizarte-eragozpenen artekoa, utopia eta ezarritako ordenaren artekoa planteatzen duen eleberri nagusiena bihurtzen da. Hau da, gaur egun ere, interpretaziorik hedatuena.
Quijotearen 1605eko edizioaren azala. LIBURUTEGI NAZIONALA, MADRIL.
Orria posta elektronikoz bidali
¿Qué son los iconos de "Compartir"?
Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.
¿Para qué sirve cada uno?
Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.
Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.
Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.
Derechos de reproducción de la obra
-
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.
Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.
Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.
Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.
Pribatutasuna
Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.