Informazio gehiago
Salbatore Mitxelena (1919-1965)
Frantziskotarra
Zarautzen jaio zen 1919an, familia euskaltzale eta fededunean. Bere familiako beste batzuek bezala fraide-ikasketak egin zituen Arantzazun eta Foruan, gerra aurreko urteotan, eta, frantziskotar zelarik, Erriberriko seminarioan hartu zuen gerrak. Ikasketak utzi eta gerrara joan behar izan zuen. Hainbat kuartel eta frontetan ibili ondoren Erriberrira itzuli zen 1939an, 20 urterekin, bizi izan zituen une garratzek bihotza erdiratuta. Handik gero Arantzazura joan zen ikasketak bukatzera.
Gerra osteko ilunaldiko olerkaria
Apaiz egin (1943) eta bere lehen apaiz-urteak Donostian eman zituen (1944-1954). Salbatore Mitxelenari gerra ondoko giroak, Euskal Herriak bizi zuen hondamendiak, izugarri eragin zion, eta gerra osteko Euskal Herriaren minaren adierazlerik nabarmenena da. Arantzazuko garai hartako giroak inspiratu zuen horretan: jende euskalduna erromesaldietan joaten zen bertara eta herri-sena zabaltzen zen ekitaldietan. Horretan oinarrituz idatzi zuen Arantzazu: Euskal Poema, 1949an argitaratua.
Arantzazu euskal-poema
Euskaltzaleen artean ilusio handiz hartu zen, izan ere, gerra ostean euskaraz argitaratu zen lehen liburua izan zen. Liburuan Arantzazuren historia olerki bihurtu zuen, giro epikoa emanez hango istorio zaharrei. Euskal Herriaren sinbolo bihurtu zuen Arantzazu:
"Gure Euskal Erri eta
Gure Arantzazu
Zori berak behin beti
Zinuzen uztartu"
Obrak jarraipena izan zuen 1955.ean Euzko Gogoa aldizkarian: Euskal Poemaren 3. atala argitaratu zuen bertan: Euskal Herria hiltzat jotzen zutenen aurrean bizi nahia aldarrikatzen zuen. Gerora Ama semeak Arantzazuko kondairan prosan idatzi zuen 1951n.
Ama-semeak Arantzazuko kondairan
Giroak itota Amerikara
Izaera menperagaitza izaki, eliza ofizialaren doktrinaren aurrean kritiko jardun zuen: gerran faxistak bedeinkatu zituen eliza horrek hainbat konturen inguruan ezartzen zuen debekua, libertate faltak sortzen zion kezkak gauzetan sakontzera eta dogmatismoak ez onartzera bultzatzen zuen. Gipuzkoa eta Nafarroako herrietan zehar misioetan sermolari jardun zuen, estilo gazte eta aurrerakoiaz. Jarrera horren ondorioz salatua izan zen eta Ameriketara joatea erabaki zuen hemengo askoren aholkuaren kontra.
1954tik 1962ra, Erdi eta Hego Ameriketan ibili zen misiolari-talde ibiltari batekin: Uruguaytik hasi eta Bolivia, Ekuador, Peru, Kolonbia, Kuba, Panama, El Salvador, Costa Rican zehar misioak ematen. Kubako iraultzak herrialde hartan harrapatu zuen, hain zuzen
Urruntasunak ez zuen galdu euskal idazlea; Ameriketan , bere misio lanak herrialdez herrialde zabaltzeaz aparte, euskaraz idazten jarraitu zuen: Aberriak min dit gaztetako olerkien bilduma, Aboz abo: Arantzazuko kanta zaharren bilduma, Hogei kanta Arantzazuko. Antzerkia ere idatzi zuen Herri bat guruzbidean: estilo modernoz olerkia, bertsoa, musika, elkarrizketa tartekatuz.
Saiakera bat ere idatzi zuen Amerikan zela: Unamuno ta Abendats.
Unamuno ta Abendats
Ongi ezagutzen zituen Salbatorek filosofo bilbotarraren lanak eta gauza askotan oso hurbil sentitzen zen haren pentsakeratik, nahiz eta garai hartan Eliza ofizialak gaitzesten zuen filosofo baten lanak irakurtzea bera fraide batentzat ez zen batere samurra.
Ez zen Salbatore axalean geratzeko gizona eta, agian horregatik, jakin zuen Unamunorengan sakoneko euskaltasuna eta fedea aurkitzen
Suitzan azken urteak
Bere bizitza laburreko azken urteak Suitzako La Chaux de Fonds-en eman zituen kapilau-lanetan, hara iristen ziren langile espainiarrei laguntzen. 1965ean hil zen. Gorpua Zarautzera ekarri zuten eta omenaldia egon ondoren Arantzun hilobiratu zuten.
Orria posta elektronikoz bidali
¿Qué son los iconos de "Compartir"?
Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.
¿Para qué sirve cada uno?
-
Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
-
Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.
-
Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
-
Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.
-
Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
-
Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

Derechos de reproducción de la obra
-
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.
Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.
Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.
Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.
Pribatutasuna
Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

- XX. mendea
- Euskal Poesia
- Euskal eleberrigintza
- Nikolas Ormaetxea
- Jules Martin Moulier
- Luis Jauregi, "Jautarkol" (1896-1971)
- Jose Maria Agirre "Xabier Lizardi" (1896-1933)
- Nemesio Etxaniz (1899-1982)
- Esteban Urkiaga, "Lauaxeta" (1905-1937)
- Andima Ibiñagabeitia (1906-1967)
- Jokin Zaitegi (1906-1979)
- Joan Inazio Goikoetxea
- Eusebio Erkiaga (1912-1993)
- Piarres Larzabal (1915-1988)
- Salbatore Mitxelena (1919-1965)
- Jon Etxaide (1920-1998)
- Bitoriano Gandiaga (1928-2001)
- Gabriel Aresti Segurola (1933-1975)