Berezkoak ez diren adberbiozko mendeko perpausak. Baldintzazkoak, kontzesiboak, kausazkoak eta helburuzkoak.

Berezkoak ez diren adberbiozko perpaus motako taldean ditugun mendeko perpausak, perpaus osoak izateagatik bereizten dira; beste perpaus osoarekin (nagusia deiturikoa) erlazionatzen dira, baina bere atala izan gabe. Koordinatuetan ez bezala, adberbiozko perpaus hauek ez dira independenteak bere artean: mendekoak ezin du bakarrik perpausa eratu. Bestalde, berezkoak ez direnak, ezin daitezke adberbioengatik ordezkatu, berezkoak ez diren adberbiozko perpausekin gertatzen den eran.

Berezkoak ez diren adberbiozko mendeko perpausak

Forma

  • Berezkoak ez diren adberbiozko perpausak mendeko konjuntzioekin datoz (si, aunque, para que, ya que) (11. gaia ikusi).
  • Askotan, aditza subjuntiboan agertzen da: Le devolvió la cartera para que no lo denunciara.
  • Konjuntziorik gabe eta aditza forma ez pertsonalean (11. eta 27. gaiak ikusi) duela ager daitezke: De haberlo sabido antes, no te habría acompañado.

Funtzioa

Perpaus hauek, mendekotasuna duten perpaus nagusiko perpaus esaldi osagarri (17. gaia ikusi) bezala funtzionatzen dute, nahiz eta osagarri zirkunstantzial bezala ere agertu ahal izan (17. gaia ikusi).

Sailkapena

Bere balore semantiko nagusiak beste espresioaren baldintza, emate, kausa/arrazoia eta helburua dira; horrek, baldintzazkoak, kontzesiboak, kausalak eta helburuzkoak bezala sailkatzea zilegi egiten du.

Baldintzazko mendeko perpausak

Perpaus nagusian espresatzen dena bete dadin beharrezko baldintza adierazten dute eta ondorengo motak izan ditzakegu:

  • Baldintza errealak: espresatzen den baldintza zerbait erreala ala posiblea bezala aurkezten bada.

    Mendeko proposizioak aditza indikatibozko denboran darama, perpaus nagusiko aditza modu indikatiboan ala inperatiboan doan bitartean: Si él se lo pidió, vendrá.

  • Baldintza irrealak: baldintzazko proposizioa iraganean gertatu ez den ekintzari buruz ari bada, ia ezinezkoa da orainaldian gertatzea, edo ez oso posiblea etorkizunean gertatzea.

Mendeko esaldi kontzesiboak

Traba edo zailtasunen bat adierazten dute, nahiz eta horrek ez duen oztopatzen proposizio nagusian espresatzen dena betetzea: Aunque no llueva, se salvarán las cosechas.

Perpaus mota hauek ager ditzaketen lotura ezberdinez gainera, perpaus kontzesiboek ondorengo egiturak izan ditzakete:

  • Aukerazkoak (22. gaia ikusi) aditz berdinarekin baiezko eta ezezko modalitatean, bigarren aditza ezaba badaiteke ere: Irás a la fiesta quieras o no (quieras).
  • Aditza forma ez pertsonalean daukaten egiturak:
    • Infinitiboak, con preposizioa aurretik daramatenak: Con quejarte, no vas a adelantar nada.
    • Gerundioak, no ala aun aurretik daramatenak: No he aprobado ninguna (aun) pudiendo haberlo hecho.
    • Partizipioak (aun, incluso, hasta-rekin): Aun (incluso, hasta) pasado tanto tiempo, sigues siendo la misma.

Erlaziozko elementuei dagokienez, nagusiena aunque da, baina mendekoak a pesar de que, así, aun cuando, pese a que, por más que, por mucho que, por poco que eta eso que bezalako loturekin azal daitezke.

Si konjuntzioak perpaus nagusian eta mendekoan korrelatiboak diren elementuak izateagatik bereizten diren perpaus kontzesiboak egituratu ditzake: Si antes era un santo, ahora es un delincuente.

Kausazko eta helburuzko mendeko perpausak

Kausazko eta helburuzko mendeko perpausek, berezkoak ez diren nahiz berezkoak diren gainerako adberbiozkoengatik bereizten dituzten hainbat ezaugarri berdin azaltzen dituzte.

  • Osagarri zirkunstantzial bezala funtziona dezakete (kausazkoak eta helburuzkoak, hurrenez hurren), baino ez dute adberbiozko baliokiderik azaltzen (ez daude kausazko adberbioak, ezta helburuzkorik ere).
  • Baldintzazkoak eta kontzesiboak bezala, perpaus osagarri eran ere funtziona dezakete.

    Kausazko adberbiozko proposizioek, proposizio nagusian espresatzen denaren arrazoia adierazten dute: Pinta muy bien porque tiene buena mano.

    Helburuzko adberbiozko proposizioek, proposizio nagusian espresatzen den ekintzaren helburua edo intentzioa adierazten dute: Escóndete, que no te vean.

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana