Mendebaldeko garapena

Informazio gehiago

Mendebaldeko garapena

Bigarren Mundu-gerraren osteko aldiak historiako zatiketa politikorik sakonenetakoa ezagutu zuen, eta baita gatazka bitartean hondamendi mailarik handiena jasan zuten herrialde batzuen errekuperatze ekonomikorik azkarrenetakoa ere, Alemania eta Frantzia kasu.

Marshall Plana

1947an Estatu Batuek Europa mendebaldarraren berreraiketarako laguntza-plan bat jarri zuten martxan, Europa gerraren ondorioz suntsituta eta gose- eta miseria-egoera oso larrian aurkitzen baitzen. Marshall Planaren helburuak bi ziren:

Gizarte-gatazka gutxitzea, komunista motako mugimendu-ugalketa eragozteko, batez ere Alemanian eta Frantzian.
Biztanleriaren bizi-maila hobetzea, kontsumoa bermatzeko eta bidenabar merkatu berriak zabaltzeko produktu estatubatuarrei.

Hamar urtetan (1947-1957) Marshall Planak hogeita bost mila milioi dolar inbertitu zituen Europan; honek, noski, hazkuntza azkarra eragin zuen industria eta finantzen munduan. Aldi berean, europar bizimoduaren eta kulturaren «amerikanizazioa» gertatu zen.

NATO

Europa mendebaldean sobietarrek inbasioren bat egingo ote zuten beldur estatubatuarrak, beharrezko egin zuen aliantza militar bat sortzea, Mundu-gerran garaile atera ziren potentziek 1945ean adostutako eragin-guneak seguru mantentzeko.

Berlingo krisia, 1948an, erakunde militar berriaren abiapuntu bilakatu zen. Urtebete eskas geroago, 1949an, Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea (NATO) sortu zen, bertan sartzen zirela Estatu Batuak, Frantzia, Erresuma Batua, Italia eta Alemania Mendebaldarra, beste herrialde batzuen artean.

Aliantza berriak munduaren banaketa bi bloketan erabakitzen zuen eta, bi bandoetan zegoen arma atomikoen ugaltzea zela eta, «disuasio nuklearraren» edo «terrorearen orekaren» aldia inauguratu zen.

Estatu Batuen, Alemania Mendebaldarraren eta Erresuma Batuaren eboluzio ekonomikoa 1950etik 1980era.

Kontsumo-gizartearen sorrera

Marshall Planaren ondorioek eta Estatu Batuetatik ekarritako bizitzeko erak Europan sartzeak, ikuskera sozial, ekonomiko eta politiko berri bat sortu zuten: kontsumo-gizartea. Era askotakoak dira 1950eko hamarkadan Europan azaldu zen gizarte-mota hau definitzen duten faktoreak:

Berreskuratze ekonomikoa eta klase ertain kopurutsu baten agerpena erosteko irrikaz dagoena.
Kostu baxuko energia (hirugarren mundutik zetorren petrolioa eta gasa).
Produkzio-baliabideak teknifikazioa (kate automatizatuak).
Mota guztietako kontsumo-artikuluen ekoizpen masiboa.
Prezioen beherapena, aurreko hiru puntuen ondorioz.
Enpresa-irabazi handiagoak, eta ondorioz, prezioen beherapena.

Kate-produkzioa eta automobila, kontsumo-gizartearen sinboloetako bi.

Ongizatearen Estaturantz

Europa mendebaldeko gerraostearen oparotasun ekonomikoak garrantzizko aldaketak ekarri zituen gizarte-gaiei dagokionez. Adibidez, Holanda, Frantzia edo Suediako gobernuak, beste askoren artean, populazio zibilaren bizi-maila hobetzen lagunduko zuten zerbitzu publiko mordo bat eskaintzen ahalegindu ziren.

Sortua zen "ongizatearen Estatua", hiritarrentzat zekarren erosotasun-maila altuenaren bilaketaz nabarmentzen zena, batez ere ondoko aspektu hauetan:

Pentsioak eta gizarte-segurantza.
Doako irakaskuntza.
Premiadunei laguntza.
Etxebizitza lortzeko laguntzak.
Langabezia-aseguruak.

Data garrantzitsuak

1945 Bigarren Mundu-gerraren amaiera.
1947 Marshall Plana martxan jartzea.
1949 NATOren fundazioa.
1950 Susperraldi ekonomikoaren lehen zantzuak.
1953 Koreako gerraren amaiera.
1955 Varsoviako Itunaren sorrera.
1957 Marshall Planaren amaiera. Europa mendebaldarraren berreraiketa osoa.
1962 Misil kubatarren krisia.
1973 Petrolioaren krisia. Europako hazkuntza ekonomiko azkarraren aldia amaitzen da.

Bidali

Zuzendu

Eskubideak

Orria posta elektronikoz bidali

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

Facebook

Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
Eskup

Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

Twitter

Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
Tuenti

Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

Google Buzz

Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
Meneame

Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

Derechos de reproducción de la obra

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.