Mugimendu zuzena eta zirkularra

Naturan atzemandako mugimendu gehienak oso konplexuak dira baina askotan, azeleraziodun edo azeleraziorik gabeko desplazamendu zuzen edo zirkular gisa interpreta daitezke.

Mugimendu zuzen uniformea

Mugimendu zuzen uniformea da modulu, norabide eta noranzko konstanteko abiadurarekin gorputz edo partikular material bat lerro zuzen batean desplazatzen denean deskribatzen duenari. Mugimendu zuzen uniformearen ordu-legea edo ekuazioa honela ematen da:

xD Erreferentzia gisa hartutako abiaburuarekiko gorputzaren hasierako posizioa da, bere abiadura, t denboraren aldagaia da eta x (t) une batean (t) gorputzak duen posizio generikoa da.

Mugimendu zuzen uniformearen ordu-legearen adierazpen grafikoa. Zuzenaren malda desplazamenduaren abiadura da.

Mugimendu zuzena edo modu uniformean azeleratua

Lerro zuzenean egindako desplazamenduetan abiadura modu konstantean handitzen denean modu uniformean azeleratutako mugimenduak izango dira (abiadura modu konstantean txikitzen denean uniformeki dezeleratutako mugimenduak dira).

Ondoko hauek dira mugimendu horiek deskribatzen dituzten ekuazioak:

vD Hasierako unean objektuak duen abiadura da, xD abiaburutik hasieran ibilitako espazioa eta gorputzak izandako azelerazioa, edo denborarekiko abiaduraren aldaketa. Azelerazioa, kasu honetan konstantea da, positiboa edo negatiboa izan daiteke (dezelerazioa). Aurreko adierazpenetan, v(t) abiadura funtzioa da eta x(t) mugimenduaren ordu-legea da.

Azelerazio konstante (a) positibo eta (b) negatiboaren mende jarritako partikula baten ordu-legearen adierazpen grafikoa.

Azelerazioaren kasu berezi gisa grabitatea aipa genezake (g batez sinbolizatua eta 9,81 m/s2). Grabitateak lurraren gainazalean kokatutako gorputzen gainean eragiten du planetak egiten duen grabitate erakarpenarengatik.

Mugimendu zirkular uniformea

Gorputz material batek puntu baten inguruko ibilbide zirkularra abiadura angeluar konstante batekin deskribatzen duenean, mugimendu hori mugimendu zirkular uniformea da. Mugimendu hau deskribatzen duen ordu legea hurrengoa da:

jD gorputzak abiaburutik egindako desplazamenduaren hasierako angelua da, w gorputzaren abiadura angeluarra, t denbora eta j (t) gorputz batek une batean t duen posizio angeluarra da.

Modu uniformean azeleratutako mugimendu zirkularra

Partikula batez zehaztutako mugimendu zirkularra denborarekin modu konstantean handitzen den abiadura angeluar batez zuzentzen denean, mugimendu hori modu uniformean azeleratua da (edo dezeleratua, denborarekin angeluaren abiadura txikitu egiten bada).

Ondoko hauek dira mugimendu hori deskribatzen duten ekuazioak:

Mugimendu parabolikoa

Zinematikak aztertzen duen beste mugimendu mota bat mugimendu parabolikoa da, ez da ez zuzena ez eta guztiz zirkularra ere. Mugimendu parabolikoaren ohiko adibide klasikoak dira kanoi balekin, saskira jaurtitako saskibaloiko baloi batez edo makila batez kolpatutako golf pilota batekin deskribatutakoak.

Mugimendu paraboliko baten ibilbidearen ekuazioa ondoko hau da:

Ondoko hauek dira mugimendu parabolikoaren beste adierazpen interesgarri batzuk:

Irismena (egindako ibilbidea)

Hegan egindako denbora

Gehienezko altuera

Ekuazio guztietan, v0 mugigarriaren abiadura da, z0 mugigarriaren hasierako altuera, g grabitatearen azelerazioa eta a jaurtiketaren unean horizontalarekin mugigarriaren ibilbidea osatzen duen hasierako angelua da.

Mugimendu parabolikoan dagoen gorputz baten ibilbidea (jaurtigai bat, esaterako).

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana