Faraday-Henry-ren legea

Oersteden esperimentuak korronte elektrikoak eremu magnetikoak sortzeko gai direla erakusten du. Elektrizitatea eta magnetismoaren arteko loturen ulermena osatzeko, beharrezkoa zen alderantzizko prozesua adieraztea: zelan sortu korronte elektriko bat eremu magnetiko batetik. Michael Faraday (1791-1867) britainiarra eta Joseph Henry (1797-1878) estatubatuarraren lanek elektromagnetismoaren oinarriak behin betiko finkatzeko balio izan zuten.

Faradayren esperimentua

Zirkuitu batean fenomeno magnetikoetatik korronte elektriko bat sortzea Faradayk eta Henryk independenteki asmatutako esperimentu sinple baten bidez lor daiteke.

Faradayren esperimentua. Iman bat geldirik mantentzen denean espira-formako zirkuitu elektriko baten aurrean (a), galbanometroak ez du korronte elektrikorik antzematen. Imana zirkuitura hurbiltzen baldin bada (b), korrontea sortzen da noranzko batean, eta urruntzen denean (c), korronte-fluxuak kontrako noranzkoa hartzen du.

Faradayk esperimentu honi eman zion interpretazioa honako hau da: korrontea agertzea zirkuitua zeharkatzen zuten eremu magnetikozko lerro-kopuruan imana mugitzean sortzen zen aldaketaren ondorio dela.

Fluxu magnetikoa

Bere esperimentuko espira-formako zirkuitua zeharkatzen zuten eremu-lerroen kopurua zenbatzeko, Faradayk honela definitu zuen fluxu magnetikoaren kontzeptua: eremu magnetikoaren dentsitatea eta espiraren arearen bektore adierazgarriaren arteko (gainazalarekiko perpendikularra dena eta aipatutako arearen modulu bera duena) biderkadura eskalarra:

angelua izanik, eremu magnetikoaren norabideak hausnartutako gainazalarekiko normala denarekin sortutako "a"angelua izanik.

Aurreko adierazpena baliagarria da eremu magnetiko uniformeetan. Eremua uniformea ez bada, elkartutako fluxu magnetikoa integral baten bidez deskribatzen da:

Faradayren legea

Faraday-Henryren esperimentuan honako hau egiaztatzen da: fluxu magnetikoa bat-batean aldatzen baldin bada (adibidez, imana arinago mugitzean), induzitutako korronte elektrikoaren intentsitatea handitu egiten dela. Denbora dela eta fluxu magnetikoaren aldaketa Faradayren legea deiturikoak ematen du.

eremu magnetikoak sortutako indar elektroeragilea (i.e.e.) izanik.

Lenzen legea

Faraday-Henryren esperimentuko espiratik higitzen den korrontearen noranzkoa Lenzen legea (Heinrich Lenz fisiko estoniarragatik, 1804-1865) deiturikoaren arabera definitzen da: eremu magnetiko aldakor batek induzitutako korronteak, korronte hau sortzen duen kausari kontrajartzeko joera izatea eragiten dion noranzkoa hartzen du.

Lenzen legearen arabera, imana zirkuituari hurbiltzean imana aldaratzen duen eremu magnetiko bat induzitzen duen korrontea sortzen da (a). Imandutako barra urruntzen denean (b), sortutako korronteak imana zirkuiturantz erakartzeko joera duen eremua sortzen du.

Faraday eta Lenzen legeen bateratzea

Lenz eta Faradayren legeak printzipio bakar batean batzeko espira orientatuaren kontzeptua definitzen da, bertan gainazal-bektorea orientatzen deneko alde pribilegiatu bat, nagusia edo positiboa deiturikoa, ezarri delarik. Orduan:

  • Espiran induzitutako i.e.e. positiboa da sortutako korronteak erlojuaren orratzen noranzkoa duenean, eta negatiboa kontrako noranzkoan.
  • Espira orientatu bat zeharkatzen duen fluxu magnetikoa berdin da, baldin eta alde positiboaren bektore adierazgarria bada.

Solenoide batean metatutako energia magnetikoa

Faraday eta Lenzen legeen ondorio interesgarri bat solenoide batek zirkuitu baten barruan metatu dezakeen energia magnetikoa kalkulatzeko aukera da. Energia hau adierazpen honen bidez adierazten da:

L autoindukzio-koefizientea izanik eta I0 intentsitate-erregimena edo zirkuitua itxi eta gero lortzen den korrontearen balioa.

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana