Informazio gehiago
Zirkuitu elektrikoak. Ohm-en legea
Korronte elektrikoa
Kanpo elektriko baten eraginpean dagoen karga orok, ondorengo printzipioen arabera mugitzeko joera dauka:
- Karga positiboak, elektrostatika potentzial handiagotik txikiagora pasatzen dira.
- Karga negatiboak, kanpoaren potentzial txikieneko puntuetatik potentzial handiagoa duenetara lekualdatzeko joera dute.
Kargetako mugimendu ordenatu, etengabeko eta sistematikoari korronte elektrikoa deitzen zaio. Korronte hau gerta dadin, beharrezkoa da karga libreak egotea bitarteko eroalean.
Korronte elektrikoaren adibide arruntak dira metaletako elektroi askeen mugimenduak eta ioienak disoluzioetan.
Metal batean elektroi askeen mugimenduak sorturiko korronte elektrikoa.
Disoluzio batean, mugimenduan dauden ioiek sorturiko korronte elektrikoa.
Korronte-intentsitatea
Korronte elektrikoaren magnitudea, I sinboloko bere intentsitateagatik zehazten da, zein denborazko unitateko azalera zehatza zeharkatzen duten karga elektrikoen kopurua bezala definitzen den. Hau da:
Zirkuitu elektrikoak
Beregan itxita dagoen bitarteko eroale baten zehar dabilen korronte elektrikoa, zirkuitu elektriko bat da. Zirkuitu baten barnean, hainbat osagai existitu daitezke, adibidez sorgailua (pila, bateria), hari eroalea (adibidez, kobrezkoa edo beste metalen batekoa), kondentsadoreak, etengailuak, etab.
Kargaren kontserbatze printzipioa dela eta, zirkuitu itxi bateko korrontearen intentsitateak iraunkorra izan behar du.
Nahiz eta ohizko zirkuituetan korrontea elektroien (karga negatiboak) mugimenduarengatik gertatu, tradizioz, mugitzen zirenak karga positiboak zirela uste izan zen. Horrela, nahiz eta korrontearen zentzu erreala orokorrean polo negatibotik positibora badoa ere, korronte elektrikoari polo positibotik negatiboranzko zentzua ematea onartu da.Erresistentzia eta erresistibitatea
Zirkuitu elektriko bateko osagai orok oposizio bat erakusten du, txikiena bada ere, korrontea pasa dadin. Oposizio hau neurtzen duen magnitudea, erresistentzi elektrikoa deiturikoa, bi puntuen arteko potentzialaren diferentzia eta hauen zehar dabilen korrontearen intentsitatearen arteko kozientea bezala definitzen da:
Erresistentzia elektrikoa eta erresistibitatearen arteko erlazioa horrela lortzen da:
Ohmen legea
Eroale metalikoaren erresistentziaren balioa konstantea da, zeharkatzen duen korrontearen intentsitatea bere izkinen arteko potentzialaren diferentzia edonolakoa bada ere. Printzipio honen izena, Ohmen legea (1789 eta 1854 artean bizi izan zen fisikari alemaniarra) bezala ezagutzen da.
Disoluzio batean ioiek sorturiko korronte elektrikoa. Grafikek, hiru eroale metaliko ezberdinei dagozkie; zuzenak eroaleko erresistentziaren berdina den malda dauka.
Orria posta elektronikoz bidali
¿Qué son los iconos de "Compartir"?
Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.
¿Para qué sirve cada uno?
-
Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
-
Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.
-
Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
-
Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.
-
Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
-
Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.
Derechos de reproducción de la obra
-
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.
Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.
Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.
Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.
Pribatutasuna
Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.
- Karga elektrikoa eta zirkuitoak
- La carga eléctrica. Ley de Coulomb
- Eremu elektrostatikoa
- Energia elektrostatiko potentziala. Kondentsadoreak
- Zirkuitu elektrikoak. Ohm-en legea
- Energia elektrikoa eta Joule efektua
- Erresistentzi eta kondentsadoreen elkartzea
- Indar magnetikoak. Oersted-en saioa
- Korronte elektrikoen arteko indarrak. Ampère-ren lehen legea
- Eremu magnetikoa. Biot-Savart-en legea
- Lorentz-en indarra
- Faraday-Henry-ren legea
- Korronte alternoen sorgailuak. Zirkuitu elektrikoak
- Korronte alternoko zirkuituak
- Korronte transformadoreak. Energiaren garraioa