Basandere
Basanderek "andre basatia" edo "basoko andrea" esan nahi du. Ipuinetan, batzuetan, basajaunen andre bezala ageri da. Ezpeleta aldean esaten da, Mondarraingo gailurrean, aspaldiko siniste baten arabera, dagoen leize baten sarreran agertzen zela Basandere. Han, urrezko orraziaz orrazten zuen bere ilea.
Itsasuko artzain batek orrazia lapurtu zuen eta ihesi joan zen. Basanderek jarraitu zion eta ia heldu zionean, eguzkiaren lehenengo izpiak iristen ziren une berean, artzaomal harkaitz bat ukitu zuent. Orduan Basandereki ondorengoa esan zion artzainari: "eskerrak emazkiok eguzkiari"; eta bere Mondarraingo kobara joan zen.
Mendibetik Irati mendira doan bidean Salbatore ermita dago. Inguruko herrietatik jende asko igotzen da hara, erromes, batez ere Korpus Kristi egunez. Ermita horri buruz badira hainbat legenda.
Horietako batek Salbatoren aurkitzen den argimutil zahar bat aipatzen du. Galharbeko-potxako koban bizi zen Basandereak, Basajaunek lapurtutako argimutila zuen. Lohiberria (Mendibe) baserriko gazte batek, lapurtutako zutargia ikusi zuen eguzkitara, Basandere bere ilea urrezko orraziaz orrazten ari zen bitartean.
Artzain gazteak behin eta berriz eskatu zion argimutila Basandereri eta honek, azkenean, eman zion. Mutilak Salbatoreren ermitara zeramakien zutargia eta Basanderek hori ikustean, jarraika,a oihuka hasi zitzaion. Mendi gailurrean zegoen Basajaun, eta hura ere gaztearen atzetik abiatu zen, gertatutakoa ikustean.
Gazteak, ordurako Salbatoretik hurbil, garrasika ondorengoa esan zuen: Jondoni Salbatore, zuretzat nuen, othoi urrikal zakizkit! . Berehala entzun zen Salbatoreko kanpai-hotsa eta Basandere eta Basajaun bertan gelditu ziren. Basajaunek hala esan zuen oihu handiz: Kanpai madarikatu horrek lagundu dik; baino baraurik harrapatzen hauten egunean, hik ordainduko didak .
Handik egun batzuetara, Lohibarriko artzain gaztea mendira abiatu zen baraurik, eguna garia jotzen igaro ondoren. Basajaun bidera atera zitzaion eta artzainari haren hitzak etorri zitzaizkion gogora. Mehatxua ez betezeko, eskua burura eraman eta ile artean gari ale batzuk aurkitu zituen, ahoan sartu eta era horretan hautsi zuen baraua. Jesus batean ezkutatu zen Basajaun.
Argimutilak Salbatoreko ermitan jarraitzen du oraindik. Handik gertuko Mendibetarrek bere herrira eraman nahi izan dute, baina sekulan ez dute lortu Haritz-Kurutxetako muinotik harantzago eramatea.
Orria posta elektronikoz bidali
¿Qué son los iconos de "Compartir"?
Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.
¿Para qué sirve cada uno?
-
Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
-
Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.
-
Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
-
Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.
-
Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
-
Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.
Derechos de reproducción de la obra
-
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.
Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.
Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.
Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.
Pribatutasuna
Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.