Bengoetxe
FITXA
Izena: Bengoetxe
Herria: Loiu
Auzotegi: Zabaloetxe
Eskualde: Txorierri
Herrialde: Bizkaia
Tipologia Orokorra: Baserria
Mendea: XVI
hiribildua.Época: Aro Berria
Estiloa: Gotikoa, Errenazentista
Eraikintza Data: 1525, 1550
Alde nagusiak ekialdera ematen du, eta hiru zati ditu: gorputz nagusia zutoinen artean dago, eta zutoin horiek oinetatik estalkiraino luzatzen dira. Gorputz nagusi horrek osatzen du baserriaren ataripea, eta gaur egun erdi itxita dago.
Lehenengo solairuan, itxitura haritz oholen bitartez egina da; bertan sei hutsarteko multzo bat ikus daiteke, etazirkuluerdiko arkua dute, galeria eta habe horizontalen antzera, apaindura geometrikoekin. Horren gainean ganbara dago, hiru besok eutsia; erlaitzetan apaindurak daude.
Bengoetxe baserriak 1525eko eta 1550eko datak ditu, eta XVI. mendeko euskal baserrien tipologiaren arabera eraikia dago; oso baserri gutxik iraun dute Bengoetxek bezain ongi, eta baserri gutxitan ageri dira Bengoetxen adina jatorrizko elementu.
XVI. mendeko baserrietan ohikoa den bezala, Bengoetxek atal bakarreko zutoinez osatutako egitura du; haritzezkoak dira zutoinak, eta lurretik estalkira luzatzen dira. Zutoin egitura hori ez dago manposteriazko itxiturei atxikita, modu independentean jarrita baizik; horrez gain, zureria bikaina ere azpimarratzeko modukoa da, garai hartako baserrien zureria gainditzen baitu.
Antzinatasuna, tipologia eta egungo egoera kontuan hartuta, Bengoetxe Euskal Herriko herri arkitekturaren adibide bikaina dela esan daiteke, eta oso interesgarria da ikuspegi historikotik eta etnografikotik. Garai hartako eraikuntza teknikei eta zura lantzeko teknikei buruzko informazio paregabea ematen digu.