Zuaznabarraundi
FITXA
Izena: Zuaznabarraundi
Herria: Altzo
Auzotegi: Altzoapi
Eskualde: Tolosaldea
Herrialde: Gipuzkoa
Tipologia Orokorra: Baserria
Mendea: XVI
hiribildua.Época: Aro Berria
Beste Izenak: Zuaznar
Oinplano angeluzuzena du, eta estalkia zurezkoa; isuri bikoa da, eta argizuloa du, alde nagusiari buruz perpendikularra. Baserriak bi solairu eta ganbara ditu, harrizko horma igeltsuztatu eta kareztatuak, eta ardatz lana egiten duten zutoinak agerian geratzen dira: hiru eskantzu edo izkinetan, bost aurreko aldeko horman eta hiru atzeko aldean. Zurezko gainerako egitura igeltsuztatuta eta kareztatuta dago.
Aurreko aldean, ardatz lana egiten duten zutoinak dira gauzarik aipagarrienak, eta bi eskantzuak; azken horiek beheko solairuan hasi eta estalkipean amaitzen dira. Beheko solairuan lau balkoi ageri dira, kareldunak , eta barrualdera ematen duen ate bat ere ikusten da. Lehen solairuan, zurezko bastidoreak edo hegalak dituen sei leihoko ardatz bat ikusten da.
Ipar-ekialdera ematen duen aldeari zati batzuk atxiki dizkiote, eta ate bat jarri diote erdian. Hego-mendebaldera ematen duen aldean ere bada ate bat, eta zirkuluerdi formako bost eskailera maila igo behar dira hara iristeko. Estalkipean, bi hutsarte txiki ageri dira. Ipar-mendebaldera ematen duen aldean, ardatz lana egiten duten hiru zutoin ikusten dira, zurezko eskantzu bat eta bi leiho. Alde horretan, eraikinari atxikitako zati bat dago, baserriaren solairuari erabat lotua.
Baserri honen egitura atal bakarreko ardatz-zutoinek osatzen zuten (horietatik bi bikoitzak dira); ardatz-zutoin horietatik 21 daude oraindik zutik eta, bere garaian, zurezko dolarearen zati izan ziren. Eraikinari mendebaldeko aldean zati bat erantsi ziotenean desagertu ziren hiru. Ardatz-zutoin horiek habe luzez, besoz eta buruz osatutako multzoari eusten diote -batzuk zizelkatuta daude-, eta estalkia bermatzen duten gapirio luzeei ere bai. Zureria goi mailakoa da, eta oso ongi zainduta dago. Harriz eta adreiluz eginiko trenkada xume batek bereizten ditu bi bizitzak. Sukaldeek eta bizilekuek baserriaren hego-ekialdea hartzen dute, eta beheko solairuan eta lehenengoan daude.