Informazio gehiago
Alberto Giacometti
Alberto Giacometti, Borgonovo-n, Stampa-n (Suitza), jaio zen 1901ean. Giacomettiren familiak artearekiko lotura estua zuen. Izan ere, aita, Giovanni Giacometti, margolari neoinpresionista zen eta osaba, Augusto Giacometti, ere margolaria zen. Laster erakutsi zituen eskulturarako eta pinturarako dohain apartak. 12 urterekin lehen koadroa margotu zuen, eta 13 urterekin, anaia Diegoren eskultura landu zuen lehen aldiz.
1919an Genevako Arte Ederren Eskolan eskultura- eta pintura-ikasketak egin zituen. Eskultura eta pinturaren artean zer aukeratu ez zekien garbi. Ondoren, Italiako museoak ezagutuko ditu eta Giotto eta Tintoretto margolarien koadroen aurkikuntzak bi urtez maisu italiarrak ikertzera bultzatuko du.
Veneziatik Parisera abiatuko da 1922an; bertan ia bizitza osoa emango du. Émile-Antoine Bourdelle eskultorearen eskolak jasoko ditu eta beste artista suitzarrekin harremanak estutuko ditu. Garai hartako lanak sinpleak eta konnotazio erotikoz beteak izango dira: La femme cuillère (Emakume koilara) , Le couple (Bikotea) edo Boule souspendue (Bola zintzilikatua), esaterako.
La femme cuillère (1932-33)
Surrealisten taldeko kide
1925ean eskultura errealista alde batera utzi eta kubismoaren eragin nabarmena duten brontzezko irudiak landu zituen Giacomettik. Hurrengo urteetan kaiola moduko zurez egindako eskultura txiki batzuk surrealistengana gerturatzera eraman zuten. André Breton-ek mugimendu surrealistan sartzera gonbidatu zuen.
Orduan, 1930eko hamarkadako eskultore surrealista garrantzitsuenekotzat hartzen zuten; irudimen eta argitasun aparta islatzen dute haren lanek. Adituen esanetan, The palace at 4 a.m. (Jauregia goizeko lauetan) izango da haren lan surrealistarik bikainena. Irudiak eta objektuak zintzilik irudikatzen dituen egitura arkitektoniko bat da eta denboran eta espazioan gizakiak duen hauskortasuna eta subjektibotasuna adierazten du.
The palace at 4 am (1932)
Gizakiaren ahulezia islatu nahian
1935ean surrealistengandik aldentzen hasi zen, haiekin harremanak osoki galdu gabe. Eskultura errealistago batera itzuli zen, baina, oraingo honetan, formen bolumenak txikiagotzeko saiakerak eginez. Kalean igarotzen ziren oinezkoei marrazkiak eginez lortu zuen Giacomettik estiloaren heldutasuna emango zion eta beste eskultoreengandik bereiziko duen irudien luzapen hori.
1943an Annette Arm ezagutu zuen eta 1950ean harekin ezkondu zen. Harez geroztik artistaren eskulturen eta margolanen eredu izango da Annette, Albertoren anai Diegorekin batera.
Parisen bizi izan zen aldi luzean, Stampa-ra, bere jaioterrira, bidaiatu zuen sarri. Eta egonaldi horietan, bere senideen hainbat busto landu zituen. Hala eta guztiz ere, 1945etik aurrera, naturaren eta ingurumenaren behaketa berreskuratzen duenean, egingo ditu eskultura eta margolan gehientsuenak.
1948an, hala eskulturaren, nola pinturaren inguruan ikertzen hamabi urte eman ostean, lan horiek aurkeztu zituen. Giacomettiren garai honetako eskulturek eta pinturek izaki hauskor eta malenkoniatsuak irudikatzen dituzte, izatearen ahulezia islatuz, ingurumenaren mehatxu jarraikia jasaten ariko balira bezala. Standing woman (Emakumea zutik, 1948) eta Walking man (Gizonezkoa oinez, 1947) eskulturek ederki islatzen dute artistaren estilo berezi hori.
Standing woman, (1948)
Margolanak, aintzat hartu gabeak
1951tik aurrera, Diegoren bustoez baliatuz, eskulturan bide berriak ikertu zituen artista suitzarrak, irudien hainbesteko mehetasuna alde batera utziz. Pinturan, paisaiak margotzen hasi zen.
1952an, James Lord idazle estatubatuarrak Alberto Giacomettiren lantokira bisita jarraikiak egin zituen, artistaren eta bere anaia Diegoren adiskide min bihurtuz. Adiskidetasun horrek artista suitzarraren lanari eta bizitza pribatuari buruzko hainbat istorio ezagutarazi zizkion Lord-i eta, egonaldi haietan jasotako materialari esker, Giacomettiren biografia argitaratu ahal izan zuen 1985ean.
Karreraren amaieran, jada XX. mendeko eskultore handienetarikotzat hartua izan ondoren, bere margolanak aintzat hartuak izan zitezen saiatu zen. 350 koadro margotu zituen artista suitzarrak bere bizitza osoan. Alabaina, Giacomettiren margolanek inoiz ez zuten haren eskulturek lortu zuten garrantzia eta handitasuna lortu.
Self portrait, (1921)
1962an Veneziako Bienalean Eskulturako Sari Nagusia irabazi zuen. Azken urteak etengabe Europan zehar erakusketak antolatuz emango ditu artistak. Gaixorik egon arren, New Yorkera abiatu zen 1965ean Arte Modernoko Museoan bere obrari buruzko erakusketan parte hartzera. Bere azken lana, Paris sans fin izeneko liburua izango da, non bizitzen egon den leku guztietako oroitzapenak 150 litografiatan bilduko dituen.
1966ko urtarrilaren 11n, gaixorik eta lanerako indarra eta interesa galdurik, hil zen Alberto Giacometti Chur-eko ospitalean, Frantzian.
Orria posta elektronikoz bidali
¿Qué son los iconos de "Compartir"?
Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.
¿Para qué sirve cada uno?
-
Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
-
Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.
-
Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
-
Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.
-
Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
-
Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.
Derechos de reproducción de la obra
-
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.
Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.
Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.
Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.
Pribatutasuna
Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.
- XX mendeko artea
- XX. mendeko arkitektura
- Alvar Aalto
- Le Corbusier
- Ludwig Mies van der Rohe
- La escultura del siglo XX
- Alberto Giacometti
- Henry Moore
- Abangoardia historikoak pinturan
- Pablo Ruiz Picasso
- Vasily Kandinsky
- Bauhaus eskola
- Dadaismoa, surrealismoa eta beste abangoardiak
- Joan Miró Ferrá
- Salvador Dalí
- Azken abangoardia artistikoak
- Pintura XX. mendearen amaieran