1894. urtean Sabino Arana Goirik Eusko Alderdi Jeltzalea fundatu zuen. Alderdi horrek batez ere burges txikiak eta erdi-mailako klaseak erakarri zituen. Horren ondorioz, Euskadin ordu arte indarrik handiena izan zuten bi alderdi politikoak -karlistak eta tradizionalistak- gainbehera hasi ziren.