Eusko Jaurlaritzaren sorrera
Bigarren Errepublikaren aldarrikapenarekin batera politika-jarduera eta 1876an ezabatutako askatasun foralen berrezarpen-aldarrikapenak berpizten dira. Ondoz ondoko estatutu-proiektuak ematen dira eta guzti hauetan eskumen gogorrak eskatuko dira orden publikoaren alorrean.
Espainiako Gorteek 1936ko urriaren 1ean Euskal Autonomia-Estatutua aldarrikatzen dute. Bere presidentea, Jose Antonio Agirre lehendakaria, kabinete buru izan zen bost sailburu nazionalistekin, hiru sozialistekin, komunista batekin eta alderdi errepublikano bakoitzeko kide batekin.
Euskal Jaurlaritza negoziazio neketsu batzuen ondoren bakarrik osatu ahal izan zen. Hauetan Jose Antonio Agirrek Largo Caballerori buruan sartu zion euskaldunak gerran sartzea beharrezko emakida bat zela.
Zirkunstantzia historiko bereziek (Espainiako Gerra Zibila hasten da), gobernu honek konstituzionalki eta estatutuen bidez aurreikusi gabeko botere zabalak bere gain hartzea ekarri zuten; oraindik okupatu gabeko euskal lurraldean gerraren norabidea kontrolatuz, moneta eta pasaporteak jaulkiz eta kanpo-harremanak ezarriz, beste jarduera-eremu batzuen artean.
Hainbat gorabeheren ondoren (hauen artean hegazkin alemaniarrek Gernika bonbardatu izana), Euskal Herri osoa frankisten eskutan erori zen.
1939ko apirilean Gerra Zibila bukatu zen eta Eusko Jaurlaritza atzerrira joan zen. Frankismoak aro zabal bat bete zuen Estatu espainiarraren historian (1939-1975). Euskal Herrian erregimen diktatoriala nabaria izan zen eguneroko bizitzako alderdi guztietan.
Barneko erresistentzia, nazionalistak eta ezkerrekoak, adoretua mantendu zuen (bere unerik gorenenak ezagutu zituen 1945 eta 1951eko Greba Orokorretan) biztanleriaren gutxiengo batek.
Bitartean, kanpoan, Eusko Jaurlaritzak bere antolaketa mantendu zuen II Mundu Gerran aliatuen alde jokatuz eta erregimen diktatorial frankistaren erorketaren zain egonez. Itxaropen hauek desagertu egin ziren berrogeita hamarreko hamarkadaren hasieran Francok Estatu Batuekin eta Vatikanoarekin egindako akordioak zirela eta, mendebaldeko beste gobernu batzuen jarrera pasiboa ikusirik eta ondoren Espainiako Estatua Nazio Batuetan sartu izanagatik.
Erregimen frankistaren erorketaren ondoren legegintzarako lehenengo hauteskundeak ospatu ziren (1977ko ekaina) eta Espainiako Konstituzioa egin zen, erreferenduma eginez (1978ko abendua).
Euskal Herriko Autonomia-Estatutua 1979ko urriaren erreferendumean onartu zen, hautesle-erroldako % 53,1aren babesarekin. Estatuan Konstituzioaz geroztik onartzen den lehenengo autonomia da, dagokion Eusko Jaurlaritzaren eraketarekin eta lehendakari berriaren aldarrikapenarekin.
Orria posta elektronikoz bidali
¿Qué son los iconos de "Compartir"?
Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.
¿Para qué sirve cada uno?
Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.
Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.
Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.
Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.
Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.
Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.
Derechos de reproducción de la obra
-
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.
Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.
Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.
Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.
Pribatutasuna
Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.
Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.