Azido-base erreakzioak. Azidoen eta baseen indarra

Azido ioniko bat uretan disolbatzerakoan, bere molekulak ioietan disoziatzen dira. Horietariko bat ioi hidrogenoa edo protoia da (H+). Azido motaren arabera, bere molekulak kopuru handiagoan edo txikiagoan disoziatuko dira, eta hala, protoi gehiago edo gutxiago sortuko dituzte. Horregatik gertatzen dira azidoen indar ugariak. Gauza bera gertatzen da baseen kasuan ere.

Azidoen indarra

Azido indartsuak deitzen zaie uretan disolbatzerakoan molekulak ia erabat disoziatzen diren azidoei. Hauxe da azido klorhidrikoaren kasua:

HCl ® Cl- + H+

Erreakzioan eskuinerantz doan gezi bakarra jartzen da, oreka eskuinetara horren desplazatua dagoela adierazteko, alderantzizko erreakziorik ez dagoelarik.

Cl- + H+ ® HCl

Horrenbestez, alderantzizko erreakziorik ia ez dagoenez, ioiak bakarrik aurki daitezke disoluzioan.

Beste azido batzuek, zitrikoa eta azetikoa, besteak beste, ekuazio honen arabera disoziatzen dira:

Azido horien molekulak ez daude erabat disoziatuta, eta horrenbestez, azido azetikoaren (CH3?COOH) molekulak, ioi azetatoak (CH3?COO-) eta protoiak (H+) aldi berean egongo dira disoluzioan.

Azidoen indarra aldatu egiten da molekulen disoziazio-graduaren arabera, disolbatzerakoan. Disoziazio-gradu baxua duten azidoei azido ahulak deitzen zaie.

Azido sendoek urezko disoluzioan ia molekula guztiak disoziatuta izaten dituzte; eta azido ahulek, berriz, euren molekulen zati bat baino ez dute disoziatuta izaten.

Baseen indarra

Base bat sendoa dela esaten da bere molekulak ia erabat disoziatzen direnean; ahulak direla esaten da, ordea, molekulen zatirik handiena disoziatu gabe geratzen denean. Ondorengo hauek base sendoak dira, adibidez: sodio hidroxidoa eta potasio hidroxidoa.

Aldiz, amonio hidroxidoa (NH4OH) base ahula da, eta horren ondorioz, disoziazioaren ekuazioa bi geziekin adierazi behar da:

Base horren molekulak ez daude erabat disoziatuta, eta horrenbestez disoluzioan amonio hidroxidoaren molekulak, ioi amonioarenarekin eta ioi hidroxidoarenarekin batera egongo dira.

Baseen indarra, disolbatzerakoan, molekulek duten disoziazio graduarekin aldatu egiten da. Disoziazio maila baxua duten baseei base ahul izena ematen zaie.

Bestalde, base sendoak ur disoluzioan bere molekula ia guztiak disoziatuta dituztenak dira; base ahulek euren molekulen zati bat baino ez dute disoziatuta.

Azidoen indar erlatiboak

Ur disoluzioan, giro-tenperaturan, dauden azidoen indar erlatiboen adibide batzuk ikus daitezke ondorengo taulan.

Azidoa Indarra Erreakzioa
Azido perklorikoa Oso sendoa HClO4® H+ + ClO4-
Azido klorhidrikoa Sendoa HCl ® H+ + Cl-
Ion sulfato azidoa Sendoa HSO4-® H+ + SO42-
Azido fosforikoa Ahula H3PO4® H+ + H2PO4-
Azido azetikoa Ahula CH3-COOH ®CH3-COO- + H+
Ion sulfito azidoa Ahula HSO3-® H+ + SO32-
Hidrogeno peroxidoa Oso ahula H2O2® H+ + HO2-

Azidotasun eta basikotasun konstanteak

Azido ahul bat honen arabera disoziatzen da ur disoluzioan:

Oreka konstantea honela adierazten da:

Ur disoluzio diluituetan, uraren kontzentrazioa konstantetzat har daiteke, eta horrenbestez, oreka konstantean sar daiteke. Hortik ateratzen denari azidotasun konstantea (Ka) deitzen zaio.

Disoluzioan dagoen base bat ahula bada, honen arabera disoziatzen da:

Hau da oreka konstantea:

Azidoen kasuan bezala, uraren kontzentrazioa ia konstantea da disoluzio diluituetan, eta horrenbestez K-n laburbil dezakegu. Hortik ateratzen den konstanteari basikotasun konstantea deitzen zaio (Kb).

Geroz eta Ka handiagoa izan, azidoa sendoagoa izango da; eta aldiz, base baten Kb geroz eta handiagoa izan, geroz eta sendoagoa izango da..

Orria posta elektronikoz bidali

< * Bete beharreko alorrak

Eskerrik Asko.
artikuluan arrakastaz bidalita da.

cerrar ventana
Lagun iezaguzu hobetzen! Zure iritzia garrantzitsua da, eta horregatik eskertuko genizuke zure iritziak eta iradokizunak info@hiru.eus helbidera bidaltzea.

* Bete beharreko alorrak
cerrar ventana

 

¿Qué son los iconos de "Compartir"?

 

Todos los iconos apuntan a servicios web externos y ajenos a HIRU.com que facilitan la gestión personal o comunitaria de la información. Estos servicios permiten al usuario, por ejemplo, clasificar , compartir, valorar, comentar o conservar los contenidos que encuentra en Internet.

¿Para qué sirve cada uno?

  • facebook

    Facebook

    Comparte con amigos y otros usuarios fotos, vídeos, noticias y comentarios personales, controlando la privacidad de los mismos.

     
  • eskup

    Eskup

    Conversa sobre los temas que te interesan y que proponen los expertos. Todo ello en 280 caracteres con fotos y vídeos. Lee, pregunta e infórmate.

     
  • delicious

    Twitter

    Contacta y comparte con amigos, familiares y compañeros de trabajo mensajes cortos (tweets) de no más de 140 caracteres.

     
  • tuenti

    Tuenti

    Conéctate, comparte y comunícate con tus amigos, compañeros de trabajo y familia.

     
  • technorati

    Google Buzz

    Comparte tus novedades, fotos y vídeos con tus amigos e inicia conversaciones sobre los temas que te interesan.

     
  • meneame

    Meneame

    Sitio web que se sirve de la inteligencia colectiva para dar a conocer noticias. Los usuarios registrados envían historias que los demás usuarios del sitio pueden votar.

     
 

 

cerrar ventana

Derechos de reproducción de la obra

 

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailarenak dira hiru.eus webgunearen eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak.

Halere, baimenduta dago hezkuntzaren esparruan hiru.eus-eko edukiak erabiltzea, betiere webguneari aipamena egiten bazaio eta Creative Commons CC-BY-NC-SA lizentziaren baldintzapean.
Informazio gehiagorako: pdf dokumentua jaitsi (943,2k).

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak bere buruari aitortzen dio, edozein unetan eta aurretiaz ohartarazi gabe, bere webguneko informazioa edota haren konfigurazioa edo itxura aldatzeko eta eguneratzeko ahalmena.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bermatzen ez dela akatsik egongo webguneko sarbidean, ezta han jasotako edukietan ere. Era berean, ez du ziurtatzen eduki hori behar bezala eguneratuta egongo denik. Dena den, beharrezko ahalegin guztia egingo du akats horiek saihesteko, eta, hala behar izanez gero, ahalik eta azkarren konpontzeko edo eguneratzeko.

Webgunera sartzea eta bertan jasotako informazioaz egiten den erabilera soilik erabiltzailearen erantzukizuna dira. Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du inolako erantzukizunik izango webgunera sartzeak edo hango informazioa erabiltzeak sor litzakeen ondorio edo kalteen aurrean, bere eskumenen erabilera zehatzetan jarraitu behar dituen legezko xedapenak ezartzearen ondorio diren egintza guztietan izan ezik.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak ez du bere gain hartzen webgunean aipatzen diren kanpoko beste esteka batzuetara konektatzetik edo haietan jasotako edukietatik erator daitekeen inolako erantzukizunik.

Webgune honetan jasotako informazioa baimenik gabe edo oker erabiltzeak eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren jabego intelektual eta industrialaren eskubideetan sorturiko kalte eta galerek legez dagozkion egintzak erabiltzeko bidea emango diote aipatutako Administrazioari, eta, hala badagokio, erabilera horren ondorio diren erantzukizunak hartuko ditu.

  Pribatutasuna

Interesatuak emandako datuak dagokion prozedura edo egintzan aurreikusitako helburuetarako baino ez dira erabiliko.

Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saileko Etengabeko Ikaskuntzako Zuzendaritza da datu horiek biltzen dituen fitxategiaren erantzulea, eta haren aurrean egikaritu ahal izango dira sartzeko, zuzentzeko, deuseztatzeko eta aurka egiteko eskubideak. Horretarako, eskura duzu info@hiru.eus helbide elektronikoa.

cerrar ventana