Erromanizazio aurreko
Honelakoa zen Iberiar penintsulako egoera, hizkuntzei dagokienez, erromatarren inbasio aurretik:
- Mendebaldean eta erdialdean indoeuropar hizkuntzak (zeltikoak) hitz egiten ziren. Espainierak bere garaian hartu zituen eta gaur egun erabiltzen diren zenbait mailegu honako hauek dira: berro, brezo, légamo.
- Ekialdean indoeuroparrak ez ziren hizkuntzak, hitz egiten ziren: iberiera -desagertu egin zen gero- eta euskara. Azken horretatik datoz ondorengo hitzak: cencerro, chistera, izquierdo.
Glosa emilianensea. Eskuizkribu latindarren marjinetan monjeek oharrak idazten zituzten herri-hizkeran.