Enuntziatua

• Enuntziatu bakoitza melodia edo doinu itxi eta gainontzekoekiko independente baten bidez ahoskatzen da, enuntziatu bakoitzak ideia bat adierazten duelarik. Enuntziatuak etenaldi luze batekin amaitzen dira, idazkeran puntuaren (.) bidez edo galdera (?) nahiz harridura (!) ikurren bidez adierazten dena.

Motak

• Perpausa pertsona adierazten duen aditz batek lagunduta doa eta bi zatik, subjektuak (S) eta predikatuak (P), osatzen dute.
  

• Esaldiak ez du pertsona adierazten duen aditzik eta ezin da subjektuan eta predikatuan banatu. Buenos días, - Prohibido fumar, - Por favor.

Perpausa

Subjektua eta Predikatua

• Gramatika-irizpidea:
• Orokorrean izen-sintagma batek osatzen du subjektua (S) (15. gaia ikusi).
• Predikatua (P), ordea, aditz-sintagma batek osatzen du (15. gaia ikusi).
• Semantika-irizpidea:
• Subjetua nori edo zeri buruz hitz egiten den osagaia da.
• Predikatua subjektuari buruz esaten edo adierazten dena da.

Subjektu lexikoa eta subjektu gramatikala

Subjektua bi ikuspuntutik kontutan har daiteke:

• Subjektu lexikoa perpaus batean subjektuaren funtzioa betetzen duen hitza edo hitz multzoa da.
  

• Subjektuaren funtzioa betetzen duen pertsona gramatikalari subjektu gramatikala esaten diogu. Subjektu gramatikala adizkiaren numero eta pertsonaren hondarkiek adierazten dute.
  

Izen-predikatua eta aditz-predikatua

• Izen-predikatuak subjektuari buruz esaten diren ezaugarri edo egoerak adierazten ditu. Atributua izeneko osagarriak adierazten du esanahi hori.
  
  Izen-predikatua bi osagaiek osatzen dute: aditzaren nukleoak eta atributuak.
• Aditzaren nukleoa emendiozko aditza da; hau da, subjektuaren eta berari buruz esaten den ezaugarria edo egoeraren arteko lotura adierazten duen aditza. Emendiozko aditzak hauek dira: ser, estar y parecer.
• Atributua subjektuaren ezaugarri edo egoera bat adierazten duen aditzaren osagarria da.

  Atributuak adjektiboaren berezko funtzioa du, hala ere izen-sintagmek nahiz aditzondoek funtzio bera bete dezakete: Manrique era un poeta.

• Aditz-predikatuak subjektuari dagozkien ekintza edo prozesuak adierazten ditu. Predikatuaren nukleoa den aditzak bereziki adierazten du esanahi hori:
  
  Aditz-predikatua pertsona adierazten duen aditz batek bakarrik osatua egon daiteke, nukleoaren funtzioa betetzen duena.
  

  Hala ere, aditzondoek, adjektiboek eta izen taldeek osagarri moduan lagundu ohi diote aditzaren nukleoari:

  

Perpausa osatzen ez duten elementuak

Egon badira elementuak, perpaus baten egitura aurkeztu gabe perpausaren zati direnak. Bi multzotan sailkatzen dira:

• Elementu autonomoak: perpaus osoen baliokide dira eta enuntziatuak berez osatu ditzakete. Osagarri autonomo nagusienak bokatiboa eta interjekzioak dira, baita hurrengoen moduko hainbat esamolde lexikalizatuak ere.
• Makulu-hitzak (¿Verdad?, ¿Sabes?).
• Esamoldeak (¡Quién pudiera!).
• Adeitasun ereduak (Por favor, disculpe).
• Elementu ez-autonomoak: perpaus baten zati bat baino, perpaus osoa eraldatzen edo osatzen dute. Osagarri hauen ezaugarriak hurrengoak dira: