Euskal Herrian sarritan hitz egin izan da matriarkatuaz, baserriarekin loturiko gizarte-antolamendu bat balitz bezala, eta horren arabera, emakumeen esku egongo litzateke agintea, nahiz eta egindako azterketa desberdinek ez duten erabat argitzen era honetako antolamendu bat benetan existitu den edo soilik mito bat izan den.