Agorregi goiko eta beheko errotak
FITXA
Izena: Agorregi goiko eta beheko errotak
Herria: Aia
Auzotegi: Laurgain
Eskualde: Urola Kosta
Herrialde: Gipuzkoa
Tipologia Orokorra: Errota
Tipologia Zehatza: Errotak eta Burdinolak
Mendea: XVIII
hiribildua.Época: Aro Modernoa
Beste Mendeak: XV, XVI
Beste Izenak: Agorria
Autorea: Frantzisko Ibero eta Joakin
Datu historikoak
Eraikin multzoa orain dela gutxi erabat berritu eta, azpiegitura hidrauliko guztia berreskuratu ondoren, berriro lanean jarri dute. Burdinola 1470ean eraiki zuten, eta erroten lehen berriak XVI. mendetik heldu zaizkigu. XVIII. mendean ala errota ala burdinola Frantzisko Ibero hargin maisuak eraberritu egin zituen. XIII. mendean azpiegitura hidraulikoak aprobetxatuz, zerra ipini zen eta, guztiz eraberritu ondoren, 1992an, ateak zabaldu zituen bisitarientzat. Mota honetako instalazioei buruzko eredu teknologiko arautuak kontuan izanez eta ahal izan den informazio arkitektoniko guztia bilduz eraberritu da, eta katalogoagatik, interpretazioagatik eta lan metodo eta teknologiak berreskuratzeagatik bera bilakatu da Euskal Herriko siderurgia industriaurrekoari buruzko lehen erreferentzia.
Deskripzioa gaur egun:
Eraikin multzoak sei presa dauzka: bi bertikal eta 4 naza. Bertikal horietako bat 6 metro luze da eta 3,5 metro inguruko garaiera du, gainetik harlanduz egina da eta goren puntuan isurbide txiki bat duela. Beste presa bertikala antzekoa da, eta nazak beste erreketan jarritako oztopoak dira.
Bi kanalak morteroz eta harriorez eginak dira eta guztira 2 kilometro inguru luze dira.Mendierreka esaten zaion errekastoan dauden presa horietako batetik eta Giltzariturri errekako nazatik dator ura goiko aldaparora. Beste presatik ura hartu eta bigarren kanaletik dator beheko aldaparora.