Aritzetako San Migel ermita
FITXA
Izena: Aritzetako San Migel ermita
Herria: Bergara
Helbidea: Aritzetako San Migel auzoa, 3
Auzotegi: Aritzetako San Migel auzoa
Eskualde: Debagoiena
Herrialde: Gipuzkoa
Tipologia Orokorra: Ermita
Mendea: XVI
hiribildua.Época: Aro Berria
Beste Mendeak: XIX
Estiloa: Baserri estilokoa
Balioa: Oso ona.
Kontsebazioa: Zenbait gunetan ona.
Jabetasun: Ondare erlijiosoa
Jatorrizko Erabilketa: Erlijiosoa
Akatsak: Akats txikiak horma, elementu apaingarri eta estalkietako zenbait gune jakinetan.
Gaur Egungo Erabilketa: Erlijiosoa.
San Migel auzoan mendi tontorrean dago Aritzetako San Migel ermita, eta bertatik Bergarako hainbat sarbide ikus daitezke. Ermitari buruzko lehen aipamen historikoa 1050. urtekoa da, errege Antsok San Migel monasterioan zituen lurrak eta sagastiak San Juan de la Peñari eman zizkionekoa. 1468. urtean "San Miguel de Ezquialday"deritza. Profanatua izan zen, eta txikituta utzi zuten frantsesen kontrako gerratean.
Ermita zaharretik absidea bakarrik gordetzen da, gurutze ganga gotikoarekin. Gaur egungo eliza nahiko handia da: 22 metroko luzera du eta 9 metroko zabalera. Burualdea, gurutzadurarekin, XVI. mendearen erdialdera egin zen.
Gurutze latindar formako oinplanoa du ermitak, bi ataleko ganga, abside oktogonala hormatalekin, eta estalki isuri bikoa.
Barruan gurutzadura du, eta absidea eta besoak gurutze gangarekin. Zirkuluerdiko arkuetan bermatuta daude gangak, eta mentsuletan arkuak. Beste atalak gaur egun bi isurialde ditu, eta litekeena da gurutze estalki zaharra jausi izatea, lehenaren eta bigarrenaren garaieren artean desnibel handia nabari baita. Oinean mentsuloi ilara bat ikus daiteke.
Ermita barrura bigarren atalaren eskuineko aldetik sartzen da. Sarbideak zirkuluerdiko arkua du kareharrizko harlanduz dobelatua. Elizaren alde horretan bertan harlanduxkaz egindako kanpai horma bat dago, gorputz batekoa, eta bigarrenean okulu bat. Ermita manposteriaz egina da, ageria kanpoaldean, eta emokatua eta karez zuritua barrualdean.